به قلم : دکتر آزیتا امین الرعایا ، روانشناس و روان درمانگر
تحریریه زندگی آنلاین : ضربان و تپش قلب در افراد و سنین مختلف با یکدیگر متفاوت است، اما چه زمانی این تپش طبیعی است و ضربان قلب در محدوده خطرناکی قرار نمی گیرد؟ علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل چیست؟ چگونه می توان آن را کنترل کرد؟ برای پاسخ این سوالات با ما همراه باشید.
قلب، عضوی عضلانی و حیاتی در مرکز قفسه سینه که با هر تپش و ضربان خود، خون حاوی مواد مغذی و اکسیژن را از طریق رگ های خونی به اندام های بدن پمپاژ می کند و به گردش در می آورد. همچنین مواد زائد ناشی از سوخت و ساز را باز می گرداند. واژه قلب، به معنی دگرگونی است. این عضو به علت دگرگونی خون و تبدیل خون کثیف به خون تمیز قلب نام گذاری شده است.
داشتن قلبی با سرعت و ریتم منظم بسیار مهم است و نا منظم بودن آن می تواند نشان از یک بیماری خطرناک باشد. عوامل متعددی می تواند بر روی ضربان قلب اثر بگذارد، عواملی مانند: وزن، احساسات و عواطف، درجه حرارت بدن، عوارض جانبی داروها، وزن، موقعیت قرار گیری بدن و سیگار کشیدن.
بیشتربخوانید:
5 توصیه عملی برای مدیریت "حمله پانیک"
علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل چیست؟ آیا خطرناک است؟
تپش قلبی که با دلشوره همراه است، بعید می رسد که جز بیماری و مشکل قلبی حاد و جدی باشد. تپش قلب شما ناشی از استرس و اضطراب بالا است. هنگامی که دچار تپش قلب ناشی از اضطراب می شوید، قلبتان ضربان قوی دارد و احساس می کنید تندتر می تپد یا به اصطلاح می کوبد.
داشتن لحظاتی پر از اضطراب، معمولا امری رایج است، شرایطی همچون: سخنرانی، پرواز با هواپیما، مصاحبه شغلی. اغلب اوقات تپش قلب و دلشوره پس از گذراندن موقعیت ایجاد کننده اضطراب و استرس زا از بین می رود.اما اگر وضعیت شما تغییری نکرد بهتر است به دنبال علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل خود باشید و با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید. ممکن است شما درگیر اختلال اضطرابی یا اختلال هراس شده باشید.
استرس: استرس یکی از شایع ترین علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل است. در هنگام استرس هورمون هایی مانند آدرنالین و کورتیزول ترشح می شود. این هورمون ها سبب افزایش ضربان قلب، و احساس اضطراب می شوند.
اضطراب: اضطراب گروهی از اختلالات روانی است که انواع مختلفی دارد. نشانه های این اختلال، اضطراب، ترس و نگرانی بیش از حد است. اضطراب ناشی از نگرانی بی دلیل درباره آینده و ترس از امور و رویدادهای کنونی زندگی است. این اختلال با نشانه های فیزیکی مانند ضربان سریع قلب و لرز همراه است و می تواند علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل باشد.
افسردگی: افسردگی یک اختلال روانی است که با احساس غم و نا امیدی بیش از حد، اضطراب و بی قراری، بی حوصلگی، فرار از فعالیت و عدم تحرک، بی علاقگی و بی میلی همراه است. این اختلال تاثیر زیادی بر روی رفتار، احساسات، افکار، جسم و تندرستی فرد مبتلا به آن می گذارد. در صورت شدت گرفتن این موضوع بهتر است به مشاوره افسردگی مراجعه کنید.
مصرف کافئین: کافئین یک ماده محرک است که هنگام مصرف آن احساس هوشیاری و افزایش انرژی میکنید. اگر چه کافئین ممکن است بیشتر برای تأثیر آن بر هوشیاری استفاده شود، اما تأثیرات دیگری نیز بر بدن دارد. مصرف بیش از حد آن ممکن است ضربان قلب شما را بالا ببرد.
مصرف الکل: طبق مطالعات و بررسی های انجام شده می توان گفت زیاده روی کردن در مصرف نوشیدنی های الکلی می تواند علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل باشد. معمولا مصرف الکل با تنگی نفس و سرگیجه همراه است و ریسک سکته قلبی را افزایش می دهد. توجه کنید که تپش قلب ناشی از مصرف الکل را تحت هیچ شرایطی نباید نادیده بگیرید.
مصرف برخی از داروها: برخی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب، و داروهای فشار خون می توانند دارای عوارض و علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل باشد و شما از آن بی خبر باشید.
شرایط پزشکی: علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل ممکن است برخی از شرایط پزشکی مانند تیروئید پر کار، کم خونی، و بیماری قلبی باشد.
بیشتربخوانید:
چند توصیه برای مقابله با اضطراب یا حملات پانیک
درمان تپش قلب و استرس
تپش قلب ناشی از استرس و دلشوره معمولا شامل عوامل جانبی نیز می شود و استرس تنها عامل آن نیست. به عنوان مثال، اعمال دخانیات علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل و ایجاد استرس کاذب است. در نظر گرفتن و توجه به این نکات در پیشگیری و درمان تپش قلب و استرس از اهمیت زیادی برخودار است و باید کنترل بشود.
کنترل استرس
استرس به عنوان اصلی ترین علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل، به عنوان یک مفهوم روانشناختی در مواجهه با چالش به وجود می آید. انجام فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا، تمرین تنفس، مدیتیشن در فضایی دور از درگیری های ذهنی می تواند در مقابله با استرس و حفظ آرامش بسیار کمک کننده باشد.
کم کردن دخانیات و الکل
همانطور که گفتیم مصرف کافئین، الکل و دخانیات می توانند ضربان قلب را افزایش دهند. بالاتر رفتن ضربان قلب از حد نرمال خود سبب می شود که فرد احساس کاذبی از استرس و ترس را تجربه کند و به او دلشوره دست بدهد.
همچنین در نطر داشته باشید اکثر داروهای درمان استرس و تپش قلب با مصرف الکل یا دخانیات تداخل دارند. به همین دلیل کنترل مصرف و یا قطع آن ها اهمیت زیادی دارد.
کنترل و بررسی داروها
افزایش ضربان قلب یکی از عوارض برخی از داروها می باشد. عدم توجه و بررسی این عوارض موجب تشدید آن ها در گذر زمان می شود، به همین دلیل ارزیابی دوز داروهای مختلف پزشکی به صورت منظم با پزشک متخصص اهمیت بالایی دارد.
افزایش دایره ارتباطات
ارتباط با افراد و ارتباطات اجتماعی، فرصتی برای دور شدن از نگرانی و اضطراب ذهنی ایجاد می کند. روابط اجتماعی سالم نقش به سزایی در کاهش علائم انواع مختلفی از بیماری ها و مشکلات روانشناختی دارد. افزایش ارتباطات اجتماعی به اشکال مختلف می تواند از علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل کم کند.
بیشتربخوانید:
بی اشتهایی روانی چیست؟
بهبود کیفیت خواب
خواب خوب نقش عمیقی در کارایی بهتر بدن ما دارد. داشتن خوابی سالم باعث افزایش عملکرد مغز ما می شود و توانایی بیشتری در مقابله با چالش ها در زندگی روزمره خواهیم داشت. در نتیجه بدن قدرت بیشتری برای مقابله با استرس و تپش قلب بدست می آورد.
هر فرد سالم به 7 الی 9 ساعت خواب در شبانه روز (شامل خواب بعد از ظهر) برای دستیابی به بهترین کارایی ذهن و بدن خود نیاز دارد.
تحرک داشته باشید!
ورزش و فعالیت بدنی موجب ترشح اندورفین در بدن می‌شود، که تاثیر زیادی در بدست آوردن آرامش دارد. با داشتن فعالیت بدنی مناسب، شما توانایی کنترل قابل توجهی در برابر استرس و تپش قلب پیدا می کنید.
به روان درمان مراجعه کنید
از رایج ترین مشکلات سلامت روان، اختلالات اضطرابی هستند. این دسته از اختلالات میزان مراجعه زیادی به روان درمان دارند و افراد زیادی به روانشناس مراجعه می کنند. انواع مختلف روان درمانی به همراه تکنیک های روانشناختی مختلف می توانند به فرد کمک کنند تا کنترل بیشتری بر اوضاع و مشکل خود داشته باشد.
دارو درمانی
در صورت تشخیص روانشناس یا روانپزشک متخصص اضطراب در خصوص کنترل استرس با دارو، داروهای ضد استرس تجویز خواهند شد. انواع مختلفی از داروهای ضد استرس رایج هستند و با توجه به مشکل فرد و دلایل احتمالی برای او در نظر گرفته می شود. مصرف سرخود یا سوء مصرف این داروها خطرات زیادی برای سلامت شما دارد.
رژیم غذایی سالم
مصرف مواد غذایی تاثیر زیادی بر عملکرد خوب یا بد بدن دارند. متابولیسم بدن تحت تاثیر مستقیم مواد غذایی فعالیت می کند و مصرف برخی از مواد غذایی می تواند علت دلشوره و تپش قلب بی دلیل به صورت موقت و یا در طولانی مدت باشد. توجه به رژیم غذایی در کنار درمان همیشه مورد توجه متخصیصن این حوزه قرار داشته است.
بیشتربخوانید:
تاثیر تغذیه بر اعصاب و روان
مواد غذایی مفید برای کاهش استرس
