مهندس مسعود خبازی
شیر طعمدار ضمن داشتن انرژی بالاتر، همانند شیر طبیعی، حاوی مواد مغذی میباشد. یك لیوان شیر كاكائو حاوی فیبر و آهن بیشتری نسبت به یك لیوان شیر طبیعی است. شیر و فرآوردههای آن از جمله شیر طعمدار، منابع عمده كلسیم در رژیم غذایی میباشند.
شیر طعمدار با توجه به نیازهای تغذیهای مردم میتواند با انواع ویتامینها و مواد معدنی غنیسازی شود. غنیسازی با ویتامینهای محلول در چربی (A و D) در شیر طعمدار كم چربی یا بدون چربی بسیار رایج است. شیرطعمدار غنیشده با ویتامین D مانند شیر طبیعی منبع مهم ویتامین D است. این ویتامین جذب كلسیم بدن را افزایش میدهد و از نرمی استخوان در اثر كمبود آن پیشگیری میكند.
شیرکاکائو از جمله شیرهای طعمدار است که نوشیدنی مطلوب کودکان میباشد. مصرف شیرکاکائو به عنوان بخشی از برنامه تغذیه در مدرسه، از هدر دادن شیر توسط کودکان جلوگیری نموده و مصرف آن موجب میشود جذب مواد مغذی افزایش یابد، زیرا شیرکاکائو یا دیگر شیرهای طعمدار، جایگزین نوشیدنیهای دیگر مثل نوشابههای گازدار میشود. به هرحال تولید و عرضه شیر طعمدار سبب افزایش مصرف سرانه آن و در نتیجه افزایش جذب مواد مغذی در بدن میشود.
ترکیبات اصلی در 100 گرم شیرکاکائو
نوع ترکیب میزان
انرژی (کیلو کالری) 63
کربوهیدرات (گرم) 10/5
پروتئین (گرم) 3/2
چربی (گرم) 1
کلسیم ( میلی گرم) 115
فسفر (میلی گرم) 102
پتاسیم (میلی گرم) 145
سدیم (میلی گرم) 52
آهن (میلی گرم) 0/24
ویتامین B1 (میلی گرم) 0/04
ویتامین B2 (میلی گرم) 0/18
نیاسین (میلی گرم) 0/1
ویتامین B12 ( میکرو گرم ) 0/4
ویتامین C (میلی گرم ) 1
موارد احتیاط
شیر طعمدار نسبت به شیر طبیعی دارای ساكارز بیشتری است. شیرکاکائو نیز معمولا حاوی مقادیر بالایی شکر و چربی بوده که در نتیجه کالری بالایی دارد که مصرف مداوم و بیش از حد آن برای سلامتی مضر میباشد.
مصرف شیرکاکائو یا شیر قهوه نباید جایگزین کامل شیر گردد.
این محصولات علاوه بر اینکه حاوی مقادیر زیاد شکر هستند، به دلیل وجود کاکائو و قهوه جذب کلسیم شیر را کاهش میدهند. مصرف شیرکاکائوی خانگی که با مقدار کمی کاکائو و شکر تهیه شده باشد، بر شیر کاکائوهای تجارتی ارجحیت دارد.
باید توجه داشت که همه اثرات مفید کاکائو مربوط به کاکائوی خالص میباشد، اما از آنجایی که فلاوونوئیدهای موجود در کاکائو طعم تلخی دارند، هنگام استفاده از آن در صنایع غذایی فرآیندهایی انجام میشود که ممکن است موجب کاهش فلاوونوئیدها و بنابراین کاهش اثرات مفید کاکائو شوند.
نشانهگذاری
مشخصات زیر باید بهطور خوانا و به زبان فارسی بر روی بستهبندی فرآورده درج گردد:
نام و نوع فرآورده
نام، نشانی و نام تجاری تولید کننده
نوع و مواد تشکیل دهنده
نوع ماده طعم دهنده مصرفی
درصد چربی
نوع فرآیند (پاستوریزه یا استریلیزه)
شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت
وزن خالص
شماره سری ساخت و شرایط نگهداری
تاریخ تولید و انقضای قابلیت مصرف (به روز / ماه / سال)
عبارت «ساخت ایران»
بسته بندی
بسته بندی انواع شیر طعمدار میتواند در ظروف بستهبندی چند لایه مقوایی با لایه آلومینیوم برای مواد خوراکی و یا ظروف پلیاتیلن مطابق با استاندارد ملی مربوطه باشد.