زهرا اصلانی
قره‌قروت (Dried black curds) محصول جانبی ماست چکیده است، قره‌قروت به‌طور سنتی از کشک بدست می‌آید، درروش خانگی تهیه قره‌قروت دوغ را آنقدر می‌جوشانند تا غلیظ شود و به رنگ قهوه‌ای درآید البته می‌توان آب ماست را با حرارت ملایم بجوشانیم تاسیاه شود سپس آن را روی صفحه پلاستیکی پهن کنیم تا سفت شود.
در زبان ترکمنی قره به معنای سیاه و قروت به معنای ماده سفید رنگی که از شیر تهیه می‌شود، قره‌قروت نام ماده‌ای است که از شیر تهیه می‌شود که شبیه قروت است ولی چون سیاه است، قره‌قروت نامیده می‌شود. بهتر است قره‌قروت را به عنوان یک نوع چاشنی برای غذاهای مختلف بپذیریم و با استفاده از آن در غذاهای مختلف، با لذت بیشتری غذا را مصرف کنیم.
در روستای فارسیان که در استان گلستان واقع است، نانی با عنوان نان قره‌قروتی تهیه می‌شود، در 100 گرم قره‌قروت 240 کالری انرژی نهفته است که می‌تواند جزئی از انرژی روزانه را در افراد تامین کند.
مواد مغذی قره قروت
قره‌قروت دارای پروتئین، کربوهیدرات و مقداری چربی می‌باشد، پروتئین موجود در آن نقش استحکامی در تمامی بخش‌های بدن از جمله عضلات داشته و عامل اصلی در رشد بدن است.
قند موجود در قره‌قروت لاکتوز است که انرژی موجود در آن کمتر از قند طبیعی است. در طی فرایند تهیه قره‌قروت این قند شکسته و تبدیل به قند ساده‌تر می‌شود، از این‌رو مصرف این محصول برای افرادی‌که مبتلا به عدم تحمل لاکتوز هستند و با مصرف شیر مبتلا به علائمی همچون استفراغ، کرامپ‌های شکمی و... می‌شوند، بلامانع است.
میزان اسیدلاکتیک در قره‌قروت بالاست. ویتامینD موجود در این محصول به جذب کلسیم و ایجاد تعادل کلسیم و فسفر در بدن کمک می‌کند. مصرف ویتامینD بویژه برای افرادی‌که به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیرند ضروری است، با توجه به مطلب فوق مصرف این ماده بسیار مفید است.
ویتامینD با این خاصیت از کمبود کلسیم در بدن پیشگیری می‌کند. کلسیم از سرطان روده بزرگ هم پیشگیری می‌كند، کلسیم با اتصال به مواد معدنی موجود در رود ه بزرگ از تکثیر غیرطبیعی سلول‌های تولیدکننده موکوس جلوگیری می‌کند و از این طریق احتمال ابتلاء به سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.
قره‌قروت دارای کلسیم بالائی است ولی قابلیت جذب زیادی برای بدن انسان ندارد. اگر قره‌قروت کشک را نگیرند کلسیم و اسیدلاکتیک کشک بیشتر و مزه آن ترش‌تر است. نظر به اینکه امروزه برای ایجاد طعم و اثر ویژه و جلوگیری از رشدونمو باکتری‌ها و همچنین افزایش مدت ماندگاری به قره‌قروت درصد بالائی نمک اضافه می‌شود، مصرف آن به افراد مبتلا به فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی– عروقی توصیه نمی‌شود.
در مصرف قره‌قروت زیاده‌روی نکنید، زیرا اسیدیته آن بیش از لواشک است (بعلت وجود اسیدلاکتیک بالا در این محصول) می‌تواند سبب فرسایش مینای دندان شود و آثار مخربی روی دندان‌ها داشته باشد.
در حالت طبیعی خون انسان کمی قلیائی بوده و بسیار حیاتی است که این حالت حفظ شود، از این‌رو در خلقت انسان مکانیزم‌هائی تعبیه شده تا این تعادل را حفظ کنند. در بدن انسان PH متعادل بین 7/3-7/4 قرار دارد و باید در این محدوده حفظ شود، زیرا در غیر اینصورت برخی واکنش‌های آنزیمی انجام نمی‌شود و تنظیم فعالیت‌های فیزیکی و شیمیائی درون سلولی بامشکل مواجه می‌شود و قره‌قروت در صورت مصرف بیش ازحد می‌تواند این تعادل را بر هم بزند و فرد را با مشکلات بسیاری مواجه کند.
زیاده‌روی در مصرف قره‌قروت ضعف عمومی بدن را بدنبال دارد. یکی از نتایج از بین رفتن حالت کمی قلیائی در بدن و افزایش میزان اسیدیته خون افزایش برداشت استخوانی است که کاهش تراکم استخوانی رابدنبال دارد. قره‌قروت منبع غنی از کلسیم است ولی کلسیم موجود در این ماده غذائی قابلیت جذب چندانی در بدن انسان ندارد و با توجه به گفته‌های فوق نقش کلسیم موجود در قره‌قروت در پیشگیری از پوکی استخوان در حد یک ادعا می‌باشد و اثر آن در پیشگیری از پوکی استخوان مورد آزمایش‌های عملی قرار نگرفته است. بهتر است فرد کلسیم مورد نیاز روزانه خود را از طریق نوشیدن 2 لیوان شیر تامین کند.
برای خواندن بخش دوم -خواص قره قروت- اینجا کلیک کنید.
