دكتر فرزاد شیدفر؛ متخصص تغذیه
میگوها عمدتا دریازی بوده و در اعماق کم دریاها زندگی میکنند. بدن میگوها از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
کلسترول میگو
بیشتر افراد تصور نادرستی در مورد مصرف میگو دارند. در هر110 گرم میگو 200 میلی گرم کلسترول وجود دارد؛ براین اساس بسیاری از مردم از مصرف آن اجتناب میکنند؛ در حالیکه بر پایه بسیاری از مطالعات انجام شده، با وجود غنی بودن میگو از کلسترول، هیچ دلیلی برای اجتناب از مصرف آن وجود ندارد.
همچنین میزان کلسترول در ۱۰۰ گرم میگو حدود دوسوم میزان کلسترول در یک تخممرغ ۵۰ گرمی است. یعنی در وزن مساوی، میزان کلسترول میگو یکسوم کلسترول تخممرغ است، با این تفاوت که در میگو، میزان اسید چرب اشباع که برای سلامتی مضر است بسیار کم میباشد.
کلسترول موجود در میگو در مقایسه با کلسترول تخممرغ باعث افزایش کلسترول خون نمیشود و اصولا آنچه که علت اصلی افزایش کلسترول خون است، اسیدهای چرب اشباع به شمار میروند و معمولا میزان کلسترول غذایی اثر بسیار ناچیزی در مقایسه با میزان اسیدهای چرب اشباع غذایی در افزایش کلسترول خون دارد.
مطالعات در مورد مقایسه اثر میگو و تخممرغ بر سطح کلسترول افرادی که کلسترول خون آنها طبیعی بوده، نشان میدهد که رژیم غذایی حاوی میگو، میزان LDL را به مقدارکم و میزان HDL را به مقدار بیشتری افزایش میدهد؛ در نتیجه نسبت LDL به HDL که یکی از مهمترین شاخصهای خطر بیماریهای قلبی عروقی است را کاهش میدهد؛ در صورتی که در بیشتر مطالعات مصرف تخم مرغ نتایج عکس مصرف میگو را داشته است به علاوه با توجه به این که مصرف میگو سطح تریگلیسرید خون را تا 13 درصد کاهش میدهد (زیرا میگو از منابع غذایی اسیدهای چرب امگا -3 است)، بنابراین مصرف میگو با کاهش خطر بیماریهای قلبی – عروقی همراه است.
گوشت گوسفند، گوساله، مرغ، ماهی و میگو جزو غذاهای با پروتئین بالا محسوب میشوند که معمولا نیاز پروتئینی بدن باید توسط آنها تأمین شود. از نظر مقایسهای نسبت به سایر غذاهایی که پروتئین زیادی دارند، نظیر گوشت ماهی و گروه ماکیان، میگو کالری کمتری دارد. پروتئین موجود در میگو کیفیت بالایی داشته و حاوی تمام اسیدآمینههای لازم جهت رشد میباشد.
پروتئین میگو همانند سایر جانوران دریایی به دلیل نداشتن بافت همبند به راحتی هضم میشود. میگو مقدار قابل توجهی املاح ضروری به خصوص فسفر و آهن دارد که به ویژه برای کودکان در حال رشد و زنان باردار بسیار مفید است. نکته قابل توجه دیگر اینکه در غذاهای دریایی به دلیل کمتر بودن بافت پیوندی به نسبت سایر غذاهای گوشتی، گوشت آنها نرمتر بوده و این واقعیت به خصوص پس از پخت مشخص میشود.
به همین دلیل غذاهای دریایی و از جمله میگو برای افراد مسن که به دلیل وضعیت دهان و دندان کمتر قادر به جویدن و هضم غذا هستند بسیار مفید است. میگوهای درشت یا به اصطلاح شاه میگو دارای عضلات سفتتری در مقایسه با میگوهای کوچکتر بوده، بنابراین میگوهای کوچکتر سهلالهضمتر هستند.
ارزش غذایی میگو
میگو یکی از لذیذترین غذاهای دریایی است، ۱۰۰ گرم میگو، حاوی ۷۷ میلی گرم آب، ۹۹ کالری انرژی 18/1 گرم پروتئین، 0/8 گرم چربی، ۱۶۳میلی گرم کلسترول و ۹۱ میلیگرم قند است. میگوها در کل دارای چربی کمی میباشند، اسیدهای چرب امگا ـ ۳ که از دسته اسیدهای چرب غیر اشباع بوده و برای سلامتی مفید هستند، در میگوها به وفور یافت میشوند.
این دسته از اسیدهای چرب میتوانند در کاهش خطر بیماریهای قلبی موثر واقع شود. اسیدهای چرب امگا ـ۳ هم چنین اجزای ضروری برای غشا سلول مغز و بافت چشم است. میگو منبع غنی از ویتامینهایA B12 ،B6 ،B12، C، D،E، و املاحی چون کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم، سدیم، روی، مس، منگنز، و سلنیم است. علاوه بر این؛ کلسیم، آهن، روی، منیزیم، و فسفر میگو نسبت به سایر آبریان بیشتر است.
میگو منبع عالی ویتامین B12، ویتامین D و سلنیوم است. میگو یک منبع پروتئین با کالری کم محسوب میگردد که حاوی آهن و نیاسین (یکی از ویتامینهای گروه B) نیز هست. با توجه به اینکه میگو یک منبع عالی از اسیدآمینه تریپتوفان میباشد (اسید آمینه تریپتوفان در بدن به نیاسین تبدیل میشود)؛ بنابراین میگو در کل دارای نیاسین فوقالعاده بالایی است (نیاسین موجود در میگو + نیاسین به دست آمده از تریپتوفان در بدن). میگو حاوی مقادیرزیادی تریپتوفان و سلنیوم است. سلنیوم یکی از مواد معدنی است که با اثر آنتیاکسیدانی خود به پیشگیری از سرطان کمک میکند.
این ماده در میگو به مقدار بسیار زیادی وجود دارد. تنها مصرف روزانه 120 گرم میگو 81/7 درصد نیاز روزانه به این ماده مغذی (سلنیوم) را برطرف میکند. نقش سلنیوم در نوسازی و ترمیم بخشهای تخریب شده DNA بهطور کامل روشن است. به علاوه، سلنیوم درفعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز دخالت دارد.
این آنزیم در کبد مواد سمی و مضر را خنثی میکند. هنگامی که سطح «سلنیوم» در خون و کبد کاهش مییابد، عوامل اکسیدانی و رادیکالهای آزاد، موجب تخریب DNA و ایجاد سلولهای سرطانی و رشد آنها میگردند. اسیدهای چرب امگا – 3 موجود در میگو علاوه بر پیشگیری از بیماریهای قلبی – عروقی، در کنترل التهاب و پیشگیری از لخته شدن خون نقش موثری دارند.
با مصرف 120 گرم میگو حدود 70/4 درصد نیاز روزانه ویتامین B12 و 10/8 درصد نیاز روزانه ویتامین B6 تأمین میشود. این میزان برای کنترل هموسیستئین (هموسیستئین مادهای است که باعث تخریب دیواره عروق میشود و به عنوان یک عامل مهم در ایجاد بیمایهای عروق کرونر قلب به شمار میرود) پلاسما مفید است.