دکتر غزاله اسلامیان : دکتری تخصصی علوم تغذیه ؛ عضو هیئت علمی گروه تغذیه بالینی و رژیم درمانی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
تحریریه زندگی آنلاین : درمان‌های دارویی به عنوان بخشی از درمان بیمار، لازم و ضروری است. آنچه مهم‌تر است این است كه بیمار، داروها را طبق دستور پزشك مصرف نماید و به تداخلات دارویی و غذایی نیز توجه ویژه داشته باشد. یکی از داروهایی که تداخلات غذایی مهمی دارد، داروی وارفارین (کومارین/کومادین) است.
وارفارین، یک داروی ضد انعقاد خوراکی بسیار رایج است که جلوی لخته شدن خون را از طریق مهار ساخت فاکتورهای انعقادی می‌گیرد، در حالی كه لخته شدن طبیعی خـون عامـل حیات اسـت، لختـه شدن غیرطبیعی خون در داخل شریان‌ها و وریدها تهدید‌کننده سلامتی است.
وارفارین، بر روی لخته‌های ایجاد شده تأثیری ندارد و فقط از تشکیل لخته جلوگیری می‌کند.
بیشتربخوانید:
رژیم غذایی مناسب کودک در دوران مصرف وارفارین
این دارو باید تحت نظارت دقیق پزشک مصرف شود و طول درمان با این دارو ممکن است برای برخی از بیماران تا پایان عمر باشد. داروی وارفارین با بسیاری از داروها تداخل دارد، بنابراین در هر بار مراجعه به پزشک بیمار باید لیست داروهای مصرفی خود را به همراه داشته باشد و در مورد مصرف وارفارین به پزشک یادآوری کند، بنابراین مسکن‌ها و سایر داروهای بدون نسخه را حتما با مشورت پزشک مصرف کنید.
میزان وارفارین مصرفی توسط پزشک معالج و بر اساس آزمایش خون PT و INR مورد بررسی قرار می‌گیرد. فواصل انجام این آزمایش توسط پزشک تعیین می شود و بیماران باید در زمان مشخص آزمایش را انجام دهند. از قطع ناگهانی دارو بدون مشورت پزشک باید پرهیز شود. هرگز میزان داروی وارفارین را خودسرانه نباید کم یا زیاد کرد و هر روز در یک زمان مشخص باید مصرف شود. هر دارویی ممکن است طیفی از عوارض جانبی را به همراه داشته باشد. در بسیاری از بیماران یا عوارض اتفاق نمی‌افتد یا عوارض کم و قابل‌تحمل است، اما در صورتی که بیمار، دچار هر نوع عارضه شدیدی که برای او آزاردهنده است، شود باید فورا پزشک را در جریان بگذارد.
اگر بیمار نسبت به داروهای خانواده وارفارین، هر نوع دارو یا ماده غذایی حساسیت دارد، باید با ذکر نوع حساسیت و علائم آن، پزشک را مطلع کند.
بیشتربخوانید:
غذاهایی که با وارفارین تداخل دارند (2)
تداخلات غذایی وارفارین
برخی مواد غذایی می توانند میزان اثر وارفارین در بدن فرد را تغییر دهند. بنابراین به تداخلاتی که این دارو می‌تواند با مواد غذایی داشته باشد باید توجه شود.
وارفارین و مواد غذایی
در مصرف گریپ‌فروت، کرنبری (قره‌قاط) و انبه احتیاط کنید؛ در صورت مصرف مداوم و زیاد آب گریپ‌فروت، انبه، آب انبه و عصاره انبه، اثر وارفارین زیاد شده و احتمال خونریزی را زیاد می‌کند، بنابراین در مصرف گریپ‌فروت و آب گریپ‌فروت احتیاط کنید. از زیاده‌روی در مصرف زنجبیل، سیر و زردچوبه نیز پرهیز نمایید.
وارفارین و ویتامین K
رژیم غذایی خود را طوری تنظیم نمایید که میزان ویتامین K موجود در غذای شما هر روز میزان ثابتی داشته باشد، زیرا دریافت مقدار کم یا زیاد ویتامین K اثر وارفارین را کم یا زیاد می‌کند. مصرف مقدار زیاد ویتامین K در رژیم باعث غلیظ شدن خون و افزایش نیاز به وارفارین می‌گردد و برعکس، مقدار کم این ویتامین در غذا باعث رقیق شدن خون می‌گردد و نیاز به وارفارین را کم می‌کند، بنابراین نه زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین K و نه عدم مصرف این مواد به نفع بیمار است.
مهم‌ترین منابع حاوی ویتامین K عبارتند از سبزی‌های دارای برگ‌های پهن سبز رنگ، چای سبز، اسفناج، آویشن، پیازچه، شلغم، انواع کلم‌ها، مارچوبه، کاهو و روغن کانولا (کلزا). سایر مواد غذایی از قبیل جگر، پنیر، شیر و زرده تخم‌مرغ نیز حاوی ویتامین K هستند. نکته بسیار مهم این است که روزانه این موادغذایی را تقریبا به همانند مقدار روزهای دیگر مصرف کنید در نتیجه تأثیری در مقدار داروی مورد نیاز شما نخواهد گذاشت. به طور مثال، چنانچه این مواد غذایی را در مقادیر زیاد مصرف کنید و هفته بعد مصرف نداشته باشید، نیاز شما به دارو ممکن است تغییر کند. پس سعی کنید این مواد غذایی را به طور متعادل و منظم مصرف نمایید. توجه داشته باشید منجمد کردن مواد غذایی باعث تخریب و از بین رفتن ویتامین K می‌شود، اما حرارت تأثیری بر روی آن ندارد.
بیشتربخوانید:
غذاهایی که با وارفارین تداخل دارند (1)
وارفارین و مکمل‌ها
قبل از مصرف هر نوع مکملی چه گیاهی و چه غیرگیاهی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
به دلیل تداخل وارفارین با داروهایی چون جینسینگ و جینکوبیلوبا حتما در صورت تجویز با پزشک معالج خود مشورت کنید؛ زیرا این مکمل‌ها دارای فعالیت ضد انعقادی هستند و باعث افزایش اثر و احتمال خونریزی می‌گردد. همچنین کوآنزیم Q10 از نظر ساختمانی شبیه به ویتامین K می‌باشد و ممکن است بر لخته شدن خون اثر بگذارد. مصرف این دارو همراه با وارفارین باید تحت نظر پزشک و با مشورت انجام گیرد، بنابراین به برچسب مولتی‌ویتامین مینرال‌هایی که حاوی جینسینگ و کوآنزیم Q10 هستند، توجه کنید.
