زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سعید قنادی محمدی - کارشناس ارشد تغذیه

تحریریه زندگی آنلاین : بی‌شک جایگاه تغذیه در جهت تقویت سیستم ایمنی، به خصوص در روزهای پر از خوف و وحشت ناشی از ویروس کرونا، کاملاً از اهمیت بسیار والایی برخوردار شده است، بنابراین قصد دارم شما را در این مطلب به اعماق اهمیت روی، ویتامین D و سلنیوم در ایجاد سد دفاعی محکم در برابر این بیماری ببرم... با ده‌ها نکته مهم که مطالعه آن‌ها خالی از لطف نخواهد بود. در بخش پایانی این مقاله نیز، دو بخش را به تغذیه سالمندان و گیاهخواران اختصاص داده‌ام.

 بیشتربخوانید:

خرمالو یک میوه همه فن حریف با خواص جادویی

زینک (روی)

کفایت در زینک دریافتی، منجر به ایجاد تعادل در عملکرد سیستم ایمنی می‌شود. به طور مثال باعث می‌شود نسبت نوتروفیل‌ها به لنفوسیت‌ها در حد متعادلی حفظ شود. در حالی که افزایش بیش از حد نوتروفیل‌ها نسبت به لنفوسیت‌ها می‌تواند باعث آسیب رسیدن به بافت‌ها شود و از طرف دیگر سیستم دفاعی بدن نتواند در برابر ویروس مهاجم، پاسخ درخوری بدهد.

 از طرف دیگر کمبود زینک منجر به کاهش ترشح اینترفرون نوع یک (شامل اینترفرون آلفا و بتا یک) شده و در نهایت می‌تواند پاسخ سیستم ایمنی در برابر عامل مهاجم را تضعیف کرده و سبب گسترش ویروس در بافت‌های بدن گردد. یکی از علل بروز طوفان‌های التهابی معروف به طوفان سایتوکینی در بیماران مبتلا به COVID-19، کمبود زینک می‌باشد.

ارزیابی وضعیت زینک: با اینکه گفته می‌شود اگر سطح زینک سرمی کم‌تر از µg/l 5/642 باشد نشان‌دهنده کمبود زینک در فرد است، اما نمی‌توان زینک سرمی را معیاری برای تعیین کفایت یا کمبود این ماده معدنی در فرد دانست، زیرا زینک سرمی بیانگر ضعیفی از وضعیت زینک درون سلولی می‌باشد. از طرف دیگر سطح زینک سرمی در طول روز تغییر می‌کند و همین مورد، از ارزش تشخیصی این آزمایش می‌کاهد. وعده غذایی اخیر و وضعیت هیدراته بودن بدن (اینکه فرد دچار کمبود آب بدنی است یا نه) نیز می‌تواند بر سطح زینک سرمی اثر بگذارد. با این حال بهتر است سطح زینک سرمی بیش از mg/dl 70 باشد تا بتواند اثرات حفاظتی بهتری از خود را نشان دهد (International Journal of Molecular Medicine- سال 2020).

شاخص دیگری که حساسیت بیشتری در مقایسه با زینک سرمی دارد، بررسی وضعیت زینک موجود در لنفوسیت‌ها یا گرانولوسیت‌ها است (دو رده سلولی از سیستم ایمنی) می‌باشد. کاهش سطح آلکالین فسفاتاز نیز می‌تواند مهر تاییدی بر کمبود زینک در فرد باشد.

 بیشتربخوانید:

نگاهی به عوارض پوستی داروها

زینک کافی، به ساخت آنتی‌بادی (پادتن) بعد از تزریق واکسن کمک می‌کند: مطالعه‌ای مروری که در سال 2021 در نشریه British Journal of Nutrition به چاپ رسیده است، از کمبود زینک به عنوان یک عامل خطر برای افزایش احتمال ابتلا به COVID-19 و یا حتی تشدید این بیماری در مبتلایان یاد کرده است.

نکته بسیار مهم دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد این است که کمبود زینک می‌تواند منجر به ضعف در ساخت و ترشح آنتی‌بادی‌های اختصاصی علیه ویروس کرونا شود.

این موضوع به خصوص در کسانی که واکسن کرونا را تزریق می‌کنند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، اما از طرف دیگر دریافت بیش از حد زینک نیز می‌تواند برعکس عمل کرده و منجر به سرکوب عملکرد لنفوسیت‌های T و B شده و قدرت خورندگی عوامل بیماری‌زا توسط سلول‌های ایمنی فاگوسیت را کاهش دهد، بنابراین کمبود و بیش بود در دریافت زینک، هر دو می‌تواند مخرب باشد و منجر به تضعیف سیستم ایمنی گردد.

علائم کمبود زینک و رابطه آن با ویتامین A: بیماری‌های کبدی، به علل گوناگونی می‌تواند منجر به کمبود زینک شود. کاهش آلبومین سرمی (آلبومین مثل یک تاکسی برای حمل و نقل عمل می‌کند و در کبد ساخته می‌شود)، کاهش زینک دریافتی و همچنین افزایش دفع ادراری زینک از علل شایع کمبود این ماده معدنی است.

 80 درصد از زینک سرمی با اتصال به آلبومین در حرکت است و بنابراین کمبود آلبومین، منجر به کمبود زینک نیز خواهد شد. زخم‌های پوستی، زخم‌شدگی در گوشه دهان (angular cheilitis)، تأخیر در فرایند بهبود زخم‌ها، شب کوری (ناشی از کمبود ثانویه ویتامین A)، تغییر در حس چشایی و بویایی، تغییرات وضعیت روانی، مقاومت به انسولین و تجمع مازاد آهن (به خصوص در بیماری‌های کبدی) از علائم و عوارض کمبود زینک به حساب می‌آید. زینک، همچون وسیله نقلیه‌ای برای ویتامین A محسوب می‌شود، یعنی اگر فردی دچار کمبود زینک شود، حتی اگر ویتامین A کافی در رژیم غذاییش وجود داشته باشد، دچار علائم کمبود ویتامین A نیز خواهد شد. ویتامین A، ویتامینی محلول در چربی می‌باشد که در عملکرد سیستم ایمنی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

نکته جالب اینجا است که بسیاری از عواملی که منجر به کمبود زینک می‌شوند، عواملی هستند که قادر به افزایش آسیب‌پذیر کردن افراد در برابر ویروس کرونا نیز هستند و این قضیه، اهمیت زینک را دو چندان می‌کند. از سویی دیگر، احتمالاً زینک بتواند از ایجاد لخته‌های نابجا در عروق خونی جلوگیری کند. شکل‌گیری لخته‌های خونی در بیماران مبتلا به COVID-19 دیده شده است (نشریه Frontiers in immunology- سال 2020).

علل کمبود زینک: بارداری، سوء‌تغذیه، بیماری‌های روده مانند بیماری التهابی روده، سالمندی، چاقی، آسم، بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD)، بیماری‌های قلبی- عروقی، کلیوی، ایدز، استعمال دخانیات، دیابت، سرطان و مصرف داروهای ادرار‌آور از برخی از عوامل مؤثر در بروز کمبود زینک هستند.

تداخلات زینک با داروها و مکمل‌های غذایی

داروهای ادرارآور تیازیدی: همان طور که گفته شد برخی از داروها نیز می‌توانند منجر به کمبود زینک شوند. بر اساس مقاله منتشر شده در نشریه BMJ Nutrition, Prevention and Health که در سال 2020 منتشر شد گروه دارویی تیازیدی شامل کلروتیازید، هیدروکلروتیازید، کلرتالیدون، اینداپامید و مِتولازون که به عنوان داروهای ادرارآور و برای کنترل فشار خون استفاده می‌شود، می‌تواند منجر به کمبود زینک سرمی گردد. از دیگر مواد مغذی مهم دیگری که تحت تأثیر این گروه داروی قرار می‌گیرند، منیزیم، پتاسیم و شبه ویتامین کوآنزیم کیوتن است.

 بیشتربخوانید:

تغذیه در دوره نقاهت کرونا؛ پس از بهبودی چه بخوریم؟

استفاده طولانی‌مدت از گروه دارویی مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین: این داروها نیز می‌تواند سبب بروز کمبود زینک شود. کاپتوپریل، وراپامیل و رامیپریل متعلق به این خانواده دارویی می‌باشند و به طور قابل توجهی منجر به کاهش سطح زینک سرمی می‌گردند. علاوه بر این گروه دارویی، داروهای متعلق به خانواده مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین  2

(مانند لوزارتان و والزارتان) نیز قادر به افزایش نیاز شما به زینک هستند.

مصرف طولانی‌مدت داروهای مهارکننده پمپ پروتون مانند امپرازول و پنتاپرازول جهت کاهش ترشح اسید معده در بیمارانی که دچار ترش‌کردگی و رفلاکس‌های مداوم معده به مری می‌شوند یا در بیماران مبتلا به زخم‌های معده، می‌تواند اثر منفی بر جذب زینک بگذارند.

آنتی‌بیوتیک‌هایی (مانند تتراسایکلین) و quinolone نیز قادر به کاهش جذب زینک هستند.

پنی سیلامین (در جلوگیری از تجمع مس در بیماران مبتلا به سندرم ویلسون استفاده می‌شود) و دی‌انتریامین پنتا استات (DTPA) (کاربرد در کاهش تجمع آهن مازاد) و ضدتشنج‌هایی مانند سدیم والپروات نیز با زینک تداخل دارند و باید با فاصله زمانی از یکدیگر مصرف شوند.

از طرف دیگر مصرف هم‌زمان و نزدیک به هم مکمل‌های آهن و یا کلسیم با زینک می‌تواند جذب زینک را تحت تأثیر قرار داده و کاهش دهند.

اهمیت زینک در کنار دارودرمانی COVID-19: به نظر می‌رسد تجویز مکمل زینک در کنار داروهای کلروکین و هیدروکسی‌کلروکین در بیماران مبتلا به COVID-19، می‌تواند اثرات درمانی بهتری داشته و خطر مرگ و میر را کاهش دهد (نشریه Medical Hypotheses- سال 2020).

یک توصیه مهم

در کنار تأمین کالری کافی، دریافت منابع غذایی گوشتی کم‌چرب با دو هدف تأمین پروتئین و زینک، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همان‌طور که نیاز به زینک در مردان بیش از زنان است، خطر کمبود نیز در مردان بیش‌تر است و تاکید بر دریافت منابع غذایی غنی از زینک در مردان از اهمیت بیشتری برخوردار است.

 بیشتربخوانید:

رژیم غذایی نابودگر کرونا را بشناسید

اگرهای مهم

اگر اسید اوریک خونتان بالا است

اگر شما کسی هستید که سطح اسیداوریک بالایی دارید یا به نقرس مبتلا هستید و به تجویز پزشک مجبور به استفاده از داروی آسپیرین (به طور موقت یا طولانی‌مدت) نیز شده‌اید، توانایی کلیه‌ها برای پاکسازی خون از اسیداوریک کاهش می‌یابد و می‌تواند زمینه را برای حملات نقرس مهیا کند، بنابراین 3 نکته را فراموش نکنید:

1. اطمینان از تأمین پروتئین کافی و مورد نیاز برای جلوگیری از تخریب توده عضلانی و بروز سوء‌تغذیه از طریق منابع غذایی پروتئینی با پورین اندک (کاهش دریافت پورین غذایی می‌تواند به کاهش اسیداوریک سرمی کمک کند).
2. پیشگیری از بروز کم‌آبی در بدن
3. دریافت مقادیر کافی ویتامین C (به خصوص از طریق منابع غذایی مانند مرکبات و سبزیجات با پورین اندک)، می‌تواند به کاهش دفعات حملات نقرسی بینجامد.

با این حال مشخص نیست که مصرف مکمل این ویتامین تا چه اندازه می‌تواند مؤثر باشد (نشریه nutrients- سال 2021).

اگر بیماری به علت بستری بودن و بی‌تحرکی طولانی‌مدت به زخم بستر مبتلا شده است

اهمیت دریافت زینک در کنار تأمین کافی کالری و پروتئین کم‌تر نیست. کمبود زینک می‌تواند منجر به تأخیر در بهبود زخم‌ها شود و فرایند درمان را با اختلال جدی رو به رو کند.

زینک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل کرده و در تولید پروتئین‌هایی مانند کُلاژن  و همچنین DNA و RNA نقش دارد. شرایط کاتابولیک مانند زخم‌های وسیع می‌توانند خطر کمبود زینک را افزایش دهند.

کمبود زینک نیز قادر به کاهش اشتها و تغییر در حس چشایی و بویایی افراد شده و کیفیت و کمیت تغذیه را بیش از پیش تحت تأثیر قرار می‌دهد و وضعیت را بدتر

می‌کند.

نتایج مطالعه‌ای فراآنالیز که در سال 2020 در نشریه Nutrition in Clinical Practices به چاپ رسید به اهمیت دریافت مکمل زینک با هدف تسریع بهبود زخم‌های فشاری اشاره کرد.

به 3 نکته مهم در بیماران بستری باید توجه ویژه‌ای شود (به خصوص در سنین بالا):

اول) جلوگیری از بروز سوء‌تغذیه از طریق تأمین کالری مناسب

دوم) تأمین کافی پروتئین (نه خیلی کم و نه خیلی زیاد). دریافت پروتئین بیش از 2/2 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در بالغین به هیچ وجه نیاز نیست و به شرایط بازسازی عضلات اسکلتی نیز کمکی نمی‌کند.

سوم) در صورت مشاهده زخم‌های فشاری و یا ایجاد تغییرات پوستی که در مقدمه بروز زخم‌ها خود را نشان می‌دهد، در کنار اقدامات نگهداری پزشکی، تأمین زینک کافی ضرورت دارد و نیاز به زینک افزایش می‌یابد.

چهارم) مطالعه‌ای فراآنالیز در سال 2016 نشان داده است تجویز فرمولاهایی غنی از اسیدآمینه آرژنین، ماده معدنی زینک و همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها به مدت 8 هفته می‌تواند به فرایند بهبود زخم بستر کمک کند (نشریه the journal of nutrition, health, and aging). مطالعه فراآنالیز دیگری که در سال 2021 در نشریه Nursing open به چاپ رسید بر اهمیت مکمل یاری با آرژنین در تسریع درمان زخم بستر تاکید کرد.

اگر به بزرگی خوش‌خیم پروستات مبتلا هستید

همان‌طور که اشاره کردم خطر کمبود زینک با افزایش سن زیاد می‌شود که این خطر کمبود در آقایان بیش از خانم‌ها می‌باشد.

با توجه به این که شیوع بزرگی خوش‌خیم پروستات در دهه ششم زندگی در آقایان بسیار بالا می‌رود (50-60 درصد از آقایان به این مشکل دچار می‌شوند و با افزایش سن، شیوع این مشکل بیش‌تر نیز می‌شود)، دریافت کافی زینک در کنار تنظیم عملکرد سیستم ایمنی، می‌تواند از خطر بزرگ شدن بیش از پیش پروستات جلوگیری کرده و حتی خطر سرطانی شدن آن را کاهش دهد (نشریه Frontiers in Oncology- سال 2020).

فراموش نکنید

رژیم‌های غذایی که محدود از منابع گوشتی یا فاقد آن هستند و به نوعی بر پایه غلات (چه سبوس‌دار و چه بدون سبوس)، سبزیجات، حبوبات و لبنیات استوار می‌باشند، نه تنها از نظر محتوای زینک فقیر هستند، بلکه میزان جذب زینک از چنین مواد غذایی به علت وجود ترکیبی به نام اسید فیتیک در حبوبات و غلات سبوس‌دار کاهش می‌یابد.

 به همین علت نیاز به زینک در این افراد تا 50 درصد مقدار توصیه شده افزایش می‌یابد.

 در شرایط عادی یک مرد بالغ روزانه به 11 میلی‌گرم و یک زن بالغ به 8 میلی‌گرم زینک نیاز دارند که به راحتی از یک رژیم غذایی اصولی و متنوع تأمین می‌شود. اسید فیتیک در دستگاه گوارش به زینک متصل شده و سبب کاهش جذب آن می‌شود.

مصرف خودسرانه زینک، خطرناک است

در مصرف مکمل زینک نباید زیاده روی و به خیال این که فواید و اهمیت فراوانی دارد، آزادانه و در دوزهای بالا مصرف کرد (به خصوص در کسانی که دچار ریزش مو هستند یا شکایت از ضعف و شکنندگی ناخن‌ها دارند و بدون علت یابی صحیح، رو به مصرف بیش از حد مکمل زینک می‌آورند). دوز مصرف مکمل روی در بالغین بهتر است در بازه 12-10 میلی‌گرم باشد. نکته مهم دیگر این است که مصرف بیش از اندازه زینک می‌تواند منجر به کمبود آهن و مس شود.

کمبود مس سبب سرکوب عملکرد سیستم ایمنی شده و خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد. تغییر در مزه دهان، دل درد، تهوع، اسهال و بروز علائم شبه آنفولانزا از سایر عوارض زیاده‌روی در مصرف زینک به حساب می‌آید. یادتان باشد؛ مصرف خودسرانه و فراتر از نیاز زینک می‌تواند سطح کلسترول خوب خون (HDL) شما را کاهش داده و محیط عروق را برای نشست ذرات چربی بر دیواره آن آماده سازد. احتمال کاهش قند خون در بیماران مبتلا به دیابت توسط مصرف مکمل زینک که تحت درمان با داروی خوراکی یا انسولین هستند وجود دارد، بنابراین پایش منظم قند خون در این بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است.

پیرامون فرم مکمل زینک بدانید

زیست‌دسترسی و سطح جذب مکمل‌های زینک گلوکونات، سیترات و پیکولینات و همچنین مکمل‌هایی که زینک به همراه یک اسیدآمینه است (مانند آسپارتات، سیستئین، هیستیدین و لایزین) بسیار بالا است و به سایر فرم‌های مکمل زینک (به خصوص در سالمندان) ارجحیت دارد.

سلنیوم

یک ماده معدنی که در طول روز نیاز بسیار جزئی به آن دارید، سلنیوم است، اما فریب مقدار نیاز به این ماده معدنی مهم را نخورید، زیرا اهمیت آن بسیار بالا است. سلنیوم در تولید مثل، متابولیسم هورمون‌های تیروئیدی، ساخت DNA و حفاظت از سلول‌های بدن در برابر رادیکال‌های آزاد و گسترش عفونت نقشی حیاتی دارد.

خاک، سلنیوم را به ما می‌رساند

عامل اصلی تعیین کننده مقدار سلنیوم موجود در مواد غذایی، سطح سلنیوم در خاک کشاورزی است. به طوری که خاک کشاورزی کشورهای روسیه، چین و نیوزلند از نظر این ماده معدنی فقیر است. حتی در برخی از مناطق چین، دریافت سلنیوم آن چنان پایین است که موجب بروز مشکلات جدی قلبی در مردم ساکن آن گردیده است، اما در عوض خاک کشاورزی ایالات متحده و کانادا غنی از سلنیوم می‌باشد.

شکل‌های متفاوت سلنیوم و منابع غذایی آن

سلنیوم موجود در مواد غذایی غالباً به صورت سلنیوم ارگانیک (سلنومتیونین و سلنوسیستئین) است. منابع حیوانی و غلاتی که در خاک غنی از سلنیوم رشد داده شده‌اند منبع اصلی سلنومتیونین هستند، اما سلنوسیستئین فقط از طریق منابع غذایی حیوانی تأمین می‌شود. در بیشتر موارد از فرم غیرارگانیک سلنیوم (سِلِنات و سِلِنیت) برای تهیه مکمل سلنیوم استفاده می‌شود. آجیل برزیلی، ماهی، میگو، گوشت مرغ و بوقلمون و برنج قهوه‌ای از منابع غذایی اصلی سلنیوم به حساب می‌آیند.

سلنیوم سرمی چه قدر باشد؟

بنا به راهنمای منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی، سطح مطلوب سلنیوم سرمی باید بیش از ng/ml 40 باشد و بازه مطلوب سلنیوم برای بیشینه‌سازی عملکرد آنزیم آنتی‌اکسیدانی وابسته به سلنیوم (به نام گلوتاتیون‌پراکسیداز)، ng/ml 70-90 می‌باشد. نتایج یک مطالعه مروری که در سال 2019 در نشریه Nutrients به چاپ رسید نشان داد که در کشور ایران، کودکان و بالغین از نظر سلنیوم کمبود قابل توجهی ندارند جز زنان یائسه که میزان دریافت سلنیوم در آن‌ها به طور قابل توجهی کم‌تر از میزان توصیه شده است. با این حال در مجموع کمبود دریافت سلنیوم امری شایع به حساب نمی‌آید، اما دریافت ناکافی آن و کم‌تر از میزان توصیه شده‌اش (کمتر از 55 میکروگرم در روز) می‌تواند خطر بروز برخی از بیماری‌ها مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین اختلال در عملکرد سیستم ایمنی را به همراه داشته باشد. به طور مثال در مطالعه‌ای فراآنالیز رابطه منفی میان سطح سلنیوم بافتی با خطر بروز سرطان سینه دیده شده است (نشریه Biological Trace Element Research- سال 2021).

آیا مکمل‌یاری با سلنیوم عارضه‌ای دارد؟

بنابر توصیه انجام گرفته در سال 2021 در نشریه Food Bioscience، بهتر است سلنیوم تنها از طریق مواد غذایی تأمین شود، زیرا عوارض بلند مدت مکمل‌یاری با سلنیوم کاملاً روشن نیست.

 به طور مثال مکمل‌یاری با سلنیوم احتمالاً بتواند خطر بروز سرطان پروستات و دیابت را افزایش دهد؛ به همین علت در افراد مبتلا به این سرطان یا کسانی که عوامل خطر بروز سرطان پروستات در آن‌ها وجود دارد، سلنیوم مورد نیاز را تنها باید از طریق رژیم غذایی تأمین کنند.

مصرف میزان کافی گردو، ماهی، گوشت گاو و ماکیان، تخم‌مرغ، غلات سبوس‌دار و همچنین سیر، پیاز، کلم بروکلی و قارچ می‌تواند به راحتی سلنیوم را تأمین کند.

سلنیوم، نجات‌بخشی ناشناخته

 نقش بسیار مهم سلنیوم که باعث شده است پای این ماده معدنی به مقاله ما باز شود، نقش آن در عملکرد بهینه سیستم ایمنی است.

مطالعه فراآنالیزی در سال 2019 نشان داد که مکمل‌یاری با سلنیوم احتمالاً بتواند موجب کاهش استرس اکسیداتیو شده و از طرفی ظرفیت عملکرد آنتی‌اکسیدانی سیستم دفاعی بدن را افزایش دهد (نشریه Hormones)، اما یک سال بعد، مطالعه فراآنالیز دیگری انجام گرفت و در نشریه The American Journal of Clinical Nutrition به چاپ رسید که به نکته جدیدی اشاره می‌کرد و آن این بود که سلنیوم به تنهایی قادر به انجام فعالیت آنتی‌اکسیدانی کامل نیست و برای اینکه این مهم رخ دهد، باید در کنار سایر مواد مغذی با عملکرد آنتی‌اکسیدانی باشد؛ یعنی در کنار تأمین سلنیوم، نباید از سایر آنتی‌اکسیدان‌ها غافل شد.

مطالعه‌ای مروری با بررسی چندین مطالعه انجام گرفته، به اهمیت بسیار بالای سلنیوم در مقابله با ویروس کرونا اشاره کرد.

کمبود سلنیوم می‌تواند به نفع ساختار ژنتیکی ویروس کرونا تمام شده و منجر به جهش و گسترش آن شود. همچنین این کمبود در بیماران مبتلا به COVID-19 بستری در بیمارستان با تشدید علائم بیماری در ارتباط است. سلنیوم می‌تواند به علت ویژگی آنتی‌اکسیدانی‌اش، به ایجاد تعادل در عملکرد سیستم ایمنی کمک کرده و پاسخ بدن بیمار به این ویروس را در حد منطقی حفظ کند.

همچنین این ماده معدنی اثرات ضد التهابی خود را از طریق مهار NF-kB اعمال می‌کند. همچنین سلنیوم به داد عروق خونی هم می‌رسد و از تجمع بی‌جای پلاکت‌ها در عروق خونی جلوگیری می‌کند.

استرس اکسیداتیو و التهاب بالا به خصوص در سالمندان و افراد چاق ویژگی رایج COVID-19 می‌باشد. اگر سطح این التهاب کنترل نشود، می‌تواند وضعیت بیمار را بدتر کند. به همین علت است که سلنیوم می‌تواند نقش مهمی را از طریق کاهش التهاب بازی کند. به خصوص آن که نیاز به سلنیوم بعد از 50 سالگی افزایش می‌یابد.

 به طوری که نیاز روزانه به سلنیوم قبل از 50 سالگی در حدود 55 میکروگرم در روز است، اما بعد از 50 سالگی این نیاز به 100-70 میکروگرم در روز افزایش می‌یابد. یافته‌های این مطالعه در سال 2020 در نشریه frontiers in Nutrition به چاپ رسید.

تأثیر باکتری‌های روده بزرگ بر جذب گوارشی سلنیوم

همان طور که پیش‌تر اشاره کردم، کمبود سلنیوم امری رایج به حساب نمی‌آید، اما تغییر در محیط میکروبی دستگاه گوارش و خارج کردن آن از حالت طبیعی و سالم، می‌تواند بر زیست‌دسترسی سلنیوم اثر منفی بگذارد؛ به طور مثال در بیماری‌های روده‌ای (مانند بیماری التهابی روده و سرطان روده بزرگ) و بیماری‌های متابولیکی (مانند چاقی). با این حال توصیه قطعی به مصرف مکمل سلنیوم در چنین شرایطی کاری نامعقول است و پیروی از الگوی غذایی صحیح و انجام فعالیت بدنی در این افراد به احتمال زیاد بتواند نقش موثرتری را ایفا کند. به هرحال باید به این نکته توجه کنیم که بیش‌بود سلنیوم همان‌قدر می‌تواند خطرناک باشد که کمبود سلنیوم (نشریه Biomolecules- سال 2020).

 در مقاله بعد به ادامه مطالب در مورد سلنیوم و همچنین ویتامینD اشاره خواهد شد.