دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه
الف) هورمونهای غده تیروئید
استفاده بهجا و بهموقع هورمونهای تیروئید تجویزی از سوی متخصصان غدد عامل رهایی افراد مبتلا به كمكاری تیروئید، از یبوست، افسردگی، افزایش وزن، پرخوابی و چاقی بوده و در صورتی كه در اندامهای این افراد ادم یا خیز پدیدار شده باشد، در صورت درمان مناسب با دوز ایدهآل به سرعت بهبودی حاصل خواهد شد.
ولی استفاده نابهجا از طرف افراد غیرمتخصص به منظور سودجویی بسیار عارضهساز و خطرآفرین بوده است، بهویژه اینكه توصیه چنین دارویی برای افراد میانسال و سالخورده عوارض قلبی مختلف، ایست قلبی و مرگ به علت سكته قلبی را موجب میشود، در ضمن در افرادی كه دارای ترشح عادی و طبیعی غده تیروئید هستند، نباید جهت بالاتر بردن متابولیسم پایه و سرعت بخشیدن به روند لاغری از این روش استفاده شود. (قابل توجه افرادی كه از داروهای دستساز استفاده میكنند).
چرا كه هورمونهای غده تیروئید در افزایش متابولیسم زمان استراحت هم موثر واقع میشوند و در نتیجه میتوانند باعث تحلیل بافت عضلانی و پروتئین بدن شده و میزان كلسیم استخوانها را هم كاهش دهند، میزان ازت موجود در ادرار نشانگر تحلیل عضلانی فرد خواهد بود.
بنابراین با توجه به موارد یاد شده مجوزی برای استفاده از هورمون تیروئید برای درمان چاقی و کاهش وزن وجود ندارد.
ب) هورمون رشد
برخی از افراد سودجو به امید اینكه هورمون رشد جلوی تحلیل بافت عضلانی كه در هنگام استفاده از رژیمهای كمكالری مشاهده میشود را بگیرند، این هورمون را تجویز میكردند كه پژوهشهای انجام شده ثابت كرد كه تجویز این هورمون بیتأثیر بوده و به هیچوجه توصیه نمیشود.
ج) تستوسترون
دانشمندی به نام بیونتورپ و همكارانش طی تحقیقات انجام شده ثابت كردند كه مصرف هورمون مردانه تستوسترون در مردان میانسال كه چاقی آنان از نوع چاقی شكمی میباشد، مفید و سودمند بوده است.
علاوه بر این با مصرف هورمون تستوسترون به حساسیت انسولین جهت سوختن گلوكز افزوده شده و همراه با كاهش چربی شكمی خطرات حملات قلبی كاسته میشود.
ولی به دلایل اینكه استدلال انجام شده هنوز كافی نیست، میبایستی صبر كرد تا نتایج آزمایشات بیشتری در این مورد منتشر شود.
در مردانی كه به تورم پروستات دچارند نباید از این دارو جهت سرعت بخشیدن به كاهش وزن استفاده شود.
د) گونادوتروپین هورمون (HCG) (هورمون جفت)
تزریق روزانه 125 واحد از هورمون جفت در كنار استفاده از رژیمهای كم كالری، به تجزیه و مصرف چربیهای ذخیره شده در اندامهای افراد چاق سرعت بخشیده و به موازات آن عامل كاهش اشتها و میل افراد به غذاخوردن میشود.
ولی به علت عوارض ناخواسته و خطرناكی كه ممكن است برای افراد به وجود آورد، توصیه نمیگردد.
افرادی كه از هورمون جفت جهت كاهش وزن استفاده كرده و جان سالم به در بردهاند، در آینده دچار چاقیهای موضعی بسیار شدیدی بهویژه انباشتگی چربی در ناحیه باسن و رانها شدهاند.