حدیثه خسروی؛ کارشناس ارشد تغذیه
كولین و تركیبات مشتق از آن در بسیاری از عملكردهای بیولوژیك نقش دارند. كولین در سنتز فسفولیپیدهای خاصی از متیل فسفاتیدیل كولین و اسفنگوملین مورد استفاده قرار میگیرد لازم به ذكر است كه فسفولیپیدهای فوق از اجزای اصلی غشاء سلولی هستند.
95 درصد فسفو كولین بافتها صرف ساخت فسفاتیدیلكولین میشود البته فسفاتیدیل كولین از طریق كولین رژیمی و از طریق سایر مسیرهای بیولوژیك نیز تولید میشود.
اسفنگومیلین در غشاءسلولها یافت شده و در میلینیه شدن سلولهای عصبی نقش دارد.
كولین در انتقال سیگنالهای سلولی نیز موثر است به نحوی كه به همراه سایر تركیبات پیشساز مولكولهای پیام بر داخل سلولی، دی آسیل گلیسرولها و سرامید است از دیگر مشتقات كولین كه انتقال پیام سلولی را عهدهدار هستند میتوان به فاكتور فعال كننده پلاكتها و اسفنگوفسفوكولین اشاره كرد.
كولین پیشساز استیل كولین یكی از مهمترین نورو ترانسمیترهایی است كه توسط نورونهای كولینرژیك سنتز میشود كه دركنترل ماهیچهها، ریتم سیركادین، حافظه و بسیاری از عملكردهای عصبی موثر است.
همانطور كه چربی و كلسترول رژیم غذایی از طریق شیلومیکرونها به كبد منتقل میشود، از سوی دیگر در كبد چربی و كلسترول از طریق VLDLها برای انتقال به جریان خون و سپس انتقال به بافتهای غیر كبدی آماده میشوند.
ذرات VLDL برای فعالیت خود نیازمند فسفاتیدیل كولین هستند و در نبود آن چربی و كلسترول در بافت كبد تجمع مییابد و باعث آسیب کبدی میشود.
در كبد و كلیه از طریق 2 فرایند آنزیمی،كولین به بتائین تبدیل میشود. همچنین در غشاء داخلی میتوکندری نیز فرایند مشابهی در جهت تولید بتائین از كولین رخ میدهد. بتائین مهمترین فاكتور تامین كننده گروه متیل است.
تبدیل هوموسیستئین به میتونین نیازمند گروه میتل است. كاهش هوموسیستیئن در خون باكاهش رسیك ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی مرتبط است.
لازم به ذكر است كه بتائین در تنظیم اسمتیك نیز موثر است كه نشان دهنده اهمیت وجود كولین است.
از دیگر وظایف كولین میتوان به نقش آن در متابولیسم برخی از ویتامینها از قبیل فولات ویتامین B12 و B6 و ریبوفلاوین اشاره كرد.
علائم کمبود کولین
به دنبال یك مطالعه مداخلهای بر روی 57 بزرگسال كه رژیم غذایی فاقد كولین دریافت كرده بودند، مشخص شد كه در 77 درصد مردان، 80 درصد از زنان یائسه و 44 درصد از زنان غیر یائسه، كبد چرب، آسیب كبدی و عضلانی ایجاد گردید.
به دلیل ترشح استروژن در زنان غیر یائسه، سنتز فسفاتیدیل كولین از طریق مسیر فسفاتیدیل اتانول آمین N متیل ترانسفراز انجام میشود در نتیجه علائم ناشی از كمبود كولین رژیم غذایی کمتر رخ میدهد.
كولین فاكتور مهم و اساسی در متابولیسم اسیدهای نوكلئیك، اسیدهای آمینه و تولید گروههای حاوی متیل میباشد.
كولین و پیشگیری از بیماریها
بیماریهای قلبی عروقی (كولین و هوموسیتئین)
تحقیقات علمی بسیاری ثابت كردهاند كه حتی میزان متوسطی از افزایش سطوح هوموسیستئین خون، ریسك بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهد.
بسیاری از سكتههای قلبی به دنبال تشكیل پلاك در دیوارههای عروقی رخ میدهند.
سطوح بالای هوموسیتئین، آترواسكلروز و ترومبوژنز را از طریق مكانیسمهای مرتبط با استرس اكسیداتیو، اختلال در عملكرد اندوتلیال، واكنشهای التهابی، تشكیل لختههای خونی و اختلال در متابولیسم چربی افزایش میدهد.
به طور مشخص كولین پیشسازسنتز بتائین است.
بتائین از طریق تامین گروههای متیل، تبدیل هوموسیستئین به میتونین را از طریق آنزیم بتائین هوموسیستئین متیل ترانسفر عهدهدار است که خود باعث کاهش همو سیستئین خواهد شد...
برای خواندن بخش دوم -كولین چیست؟- اینجا کلیک کنید.