زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین- گروه تغذیه

سندرم شب خوری اختلالی است که در آن الگوی تغذیه و البته خواب فرد دچار تغییر می‌‌شود. این سندرم در سال 1955 توسط دکتر آلبرت استانکارد شناخته و معرفی شد.

مبتلایان به این سندرم بخش اعظم غذای شان را طی ساعات شب و در زمان بیدار شدن‌‌های متعدد از خواب دریافت می‌‌کنند.

در هنگام صبح معمولا بی اشتها هستند و به علت شب‌خوری معمولا دچار اضافه وزن هستند که آن‌‌ها را مستعد ابتلا به بیماری‌‌های ناشی از اضافه وزن از جمله فشارخون بالا، دیابت و افزایش کلسترول می‌‌کند. دو معیار اصلی برای شناسایی این اختلال عبارتند از:

1- دریافت حداقل 25 درصد از کالری روزانه بعد از وعده شام 2- حداقل 3 بار بیدار شدن از خواب در طی شب به منظور غذا خوردن

علت چیست؟

سندرم شب خوری علل متفاوتی دارد. یکی از علل آن تاخیر در ریتم شبانه روزی غذا خوردن است در حالی که چرخه خواب و بیداری طبیعی می‌‌باشد.

علت دیگر آن عادت به غذا خوردن در شب هنگام است به طور مثال گاهی اوقات دانشجویانی که الگوی خواب و مطالعه شان به هم می‌‌ریزد عادت به خوردن غذا در شب می‌‌کنند که در ادامه نمی توانند بر این عادت غلبه کنند.

علت دیگر می‌‌تواند رژیم غذایی باشد وقتی افراد در طول روز کالری محدودی دریافت می‌‌کنند بدن پیامی به مغز می‌‌دهد که نیاز به غذا دارد و فرد به طور معمول در شب شروع به زیادخوری می‌‌کند.

سندرم شب خوری همچنین می‌تواند در واکنش به استرس ایجاد شود. از جمله دلایل دیگری که برای این اختلال می‌‌توان در نظر گرفت اختلال‌‌های هورمون ملاتونین و لپتین است.

به نظر می‌‌رسد سروتونین در این اختلال نقش مهمی دارد به نوعی که تجویز داروی سرترالین کاهش معنادار شب خوری را نشان داده است. 

میزان شیوع آن چقدر است؟

سندرم شب خوری یک تا دو درصد از جمعیت را درگیر می‌‌کند. شش درصد از افرادی که به دنبال درمان اضافه وزن شان هستند نیز دچار سندرم شب خوری هستند.

اگرچه این بیماری می‌‌تواند هر دو جنس را تحت تاثیر قرار دهد اما در میان زنان بیشتر از مردان دیده می‌‌شود.

سندرم شب خوری اگرچه در افراد غیر چاق نیز رخ می‌‌دهد اما در افراد چاق شیوع بیشتری دارد به خصوص برای افرادی که در حال پیگیری درمان‌‌های کاهش وزن هستند.

علاوه بر این سن شیوع این سندرم اواخر دهه 20 و اوایل دهه 30 گزارش شده است.

علائم چطور بروز می‌‌کند؟ 

اغلب افرادی که مبتلا به سندرم شب خوری هستند دچار اضافه وزن و چاقی هستند. آنها احساس می‌‌کنند هیچ کنترلی روی رفتار تغذیه‌ای شان ندارند و حتی زمانی که گرسنه نیستند در خفا غذا می‌‌خورند.

آن‌‌ها به شدت از کاری که انجام می‌‌دهند احساس پشیمانی و شرم می‌‌کنند. این افراد معمولا در طی شب حتی وقتی گرسنه نیستند می‌‌خورند و با وجود سیر بودن دست از غذا نمی‌کشند و البته این کار را به تنهایی انجام می‌‌دهند.

آن‌‌ها ترکیبی از احساس گناه و افسردگی، نفرت و ناراحتی دارند این افراد معمولا در طول روز غذا نمی خورند و بیشتر کالری شان را شب‌‌ها دریافت می‌‌کنند از جمله مشخصات این افراد تلاش مکررشان برای گرفتن رژیم غذایی و شکست در این کار، افسردگی و اضطراب سوء مصرف مواد، نگرانی در مورد اندام، کمال گرایی و داشتن تصویر منفی نسبت به خود است. 

درمان چگونه است؟

درمان موفق سندرم شب خوری معمولا ترکیبی از انواع درمان‌‌هاست. درمان سندرم شب خوری معمولا با آموزش بیماران در مورد وضعیت آن‌‌ها آغاز می‌‌شود به طوری که نسبت به الگوهای غذا خوردن آگاه‌تر می‌شوند و می‌‌توانند شروع به شناسایی محرک‌‌ها کنند. درمان شامل چند گام است:

1- ارزیابی تغذیه و درمان

2- فیزیولوژی ورزش: تشویق کردن فرد به افزایش فعالیت فیزیکی، به این صورت که باید یک فعالیت ورزشی خاص را به طور منظم دنبال کند

3- یادداشت غذایی: فرد مبتلا باید تمامی غذاها و نوشیدنی‌‌هایی را که از صبح تا شب همراه با زمان مصرف دریافت کرده را یادداشت کند و به متخصص تغذیه خود نشان دهد

4- مشاوره با روانشناس و ادغام درمان رفتار شناختی و درمان بین فردی و مدیریت استرس.

5- تکنیک‌‌های رفتاری مانند بستن در اتاق خواب، بستن انباری و محل‌‌های نگهداری غذا و نصب علائم بر در اتاق خواب و آشپزخانه بیماران را آگاه می‌‌کند به تختخواب برگردند.

خوردن یک لیوان شیر قبل از خواب، به خواب خوب کمک می‌‌کند. آنچه اهمیت دارد این است که به هیچ عنوان از قرص‌‌های خواب از جمله زولپیدم نباید استفاده شود.

6- در نهایت دارو درمانی است که اگرچه تا کنون تحقیقات زیادی در این مورد صورت نگرفته، داروی سرترالین یا زولوفت (به عنوان مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین) برای درمان این اختلال پیشنهاد می‌‌شود.