تاثیرات فرهنگی
در انتخاب غذا توسط انسان، فرهنگ قاعدتاً به عنوان تاثیر غالب تلقی میگردد. شکی نیست که در انتخاب غذا اولین سوالی که مطرح میگردد این است که فرهنگ فرد چیست. انسان در دنیایی رشد میکند که با فرهنگ و آیینها شناخته میشود و بنابراین دسترسی و دریافت وی عمدتاً حول غذاهایی است که ویژه آن فرهنگ میباشد.
سنتهای فرهنگی پیچیدگیهای زیادی دارد که میتواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر انتخاب غذا تاثیرگذار باشد. بعضی از این سنتها در ارتباط با غذاهای خاصی است که فرد میخورد (مثل حلیم و آش نذری در ایران) و بعضی دیگر در ارتباط با ترکیباتی است که در تهیه غذای روزانه فرد میتواند بکار رود.
براین اساس میتوان پایه یک یا چند گروه غذایی را در یک فرهنگ و جامعه مشاهده نمود برای مثال فرهنگ غذایی جامعه چینی با برنج، جامعه ژاپنی با ماهی و سویا و جامعه مکزیکی با ذرت، لوبیا و فلفل چیلی آمیخته است.
از طرف دیگر عواملی همچون ظروف غذا خوری مورد استفاده در هر فرهنگ، آداب و رسوم غذاخوردن و سازمانهای اجتماعی مرتبط با غذا در هر جامعه، مفهوم انتخاب غذا را با توجه به ویژگیهای فرهنگی و سنتی هر جامعه پیچیدهتر میسازد.
برای مثال خوردن غذا با دست، چاپ استیکس و قاشق، انتخابهای غذایی متفاوتی را منجر میگردد. در نهایت اینکه تفاوتهای فرهنگی عمدهای در جهان وجود دارد که نه تنها روی مواد غذایی خورده شده بلکه بر نقش مواد غذایی در زندگی تاثیر میگذارد.
برای مثال در مقایسهای بین فرانسویها و امریکاییها، فرانسویها سایز غذاییشان کوچکتر است، وعدههای غذاییشان طولانیتر میباشد، نگرانی در خصوص اثرات سلامتی غذاها ندارند، غذا را به عنوان بخش مهمی از زندگی خود در نظر میگیرند و زندگی اجتماعی و جشنهای خود را حول آن سازماندهی میکنند و کمتر تحت تاثیر غذای سایر فرهنگها هستند.
عوامل بیولوژیکی، روانی و فرهنگی انتخاب غذا باهم نیز در تداخل میباشند. در این خصوص مثالهای زیادی میتوان زد. یکی از اینها مصرف شکلات است.
شکلات یکی از غذاهای محبوب در خیلی از کشورهاست. شکلات (کاکائو) از کشور مکزیک به اروپا و سپس تمامی جهان معرفی شد و با کمک شیرین کنندههایی مانند شکر و عسل طعم تلخ آن پوشیده شده و به یک ماده غذایی با عطر و طعم دلپذیر بدل گشته است.
شکلات به عنوان یک سوپر غذای ساخته شده از یک فرهنگ (آمریکای جنوبی) است که هماکنون در تمام جهان مصرف میگردد. چربی اصلی شکلات در دمای بدن حل می-گردد و همین امر ویژگیهای حسی خاصی را به آن میبخشد.
از طرف دیگر شکلات حاوی ترکیبات فعالی همچون تئوبرومین، کافئین و فنیلاتیلآمین میباشد که میتوانند فرایندهای متابولیکی و عصبی ویژهای را در بدن منجر گردند.
از طرف دیگر مصرف شکلات از منظر روانی نیز در بسیاری از مطالعات و تحقیقات نشان داده شده است. براساس عوامل ذکر شده و عوامل دیگری همچون عوامل اقتصادی و بازاریابی، شکلات به عنوان یک ماده غذایی مورد علاقه جهانی تبدیل گشته و در بسیاری از فرهنگها و جوامع جای خود را باز نموده و به نظر میرسد که در دهههای آینده نیز این علاقه جهانی ادامه داشته باشد.
در خاتمه میتوان اظهار داشت که با توجه به عوامل متعددی که در انتخاب غذا توسط انسان نقش دارند و پیچیدگی این عوامل، نقش متخصصین تغذیه در پایهگذاری و آموزش افراد برای انتخابهای درست غذایی دشوار بوده و براین اساس توجه به شرایط فردی، اجتماعی، فرهنگی و روانی افراد در مشاورههای فردی و جمعی رویکردی مناسب درجهت سازماندهی و آموزش انتخابهای درست غذایی باشد.
برای خواندن بخش اول -عوامل موثر بر انتخاب غذا- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم -عوامل موثر بر انتخاب غذا- اینجا کلیک کنید.