نسخه طب سنتی برای فصل زمستان
غذاهای مناسب افراد تندرست در این فصل باید معتدل و غلیظ باشد، مثل حلیم، آب گوشت، ادویه گرم به همراه كباب و گوشت پرندگان (گرم) و گوشت سرخشده با گردو یا روغن زیتون، زیرا حرارت در این فصل قوی و هضم خوب است و عمل گوارش سهلتر میشود. مواد گرم و خشكی كه برای تغذیه در این فصل مناسب هستند، عبارتند از: انبه، پسته، پیاز، ترب، تره، جعفری، چای، خردل، خرما، خرمالو، دارچین، زنجفیل، زیتون، فلفل، فندق، كرفس، مویز، كلم، كنگر، گردو، گلسرخ، لپه، عسل، نارگیل، نخود و نعنا (البته باید در مصرف آنها در ارتباط با مزاج، میانهروی شود).
تدابیر خوردن در زمستان
زمستان موجب بروز سرماخوردگی، سرفه و افزایش بلغم میشود.
در این فصل باید ورزشهای سنگین انجام شود تا از پیدایش و انباشت اخلاط در بدن جلوگیری شود، بهویژه افرادی كه بدنشان رطوبت زیادی دارد.
افراد كهنسال در زمستان انجیر را خیسانده بخورند تا مزاج آنها نرم شود.
اگر زمستان زیاد سرد نباشد و نسبتاً گرمتر باشد، باید در خوردن حد اعتدال را رعایت نمود.
با توجه به اینكه امروزه انواع و اقسام میوهها در فصل زمستان در دسترس است، در این فصل بهتر است مصرف میوههای سرد و مرطوب (خیار و هندوانه) كم شود و بیشتر از میوههای گرم و خشكبار استفاده شود.
هر كس در زمستان بیمار شود، باید زود مواد زاید را از بدن خارج نماید تا سنگین نشود.
به علت حركت كم بدن، مواد زیاد در بدن انباشته میشوند.
در طب سنتی توصیه شده است از خوابیدن در روز پرهیز كنند، چون باعث ایجاد سردی و رطوبت میشود كه در این فصل زیاد است.
مصرف چای زنجفیل، بابونه، نعنا و دارچین از بروز بیماریها جلوگیری میكند.
مصرف چای سبز به همراه عسل به درمان گلودرد و آنفلوانزا كمك میكند.
خواص مواد موجود در آش ترخینه
ترخینه
حاوی بلغور گندم یا جو به همراه دوغ است كه به آن زردچوبه، فلفل، پونه و زعفران اضافه شده است.
عدس
در واقع غذای كامل و پر انرژی است. انواع حبوبات از نظر طب سنتی معتدل و خشك هستند. آب عدس پخته برای درد سینه و درمان زخمهای گلو و دهان مفید است.
لوبیا
به دلیل داشتن پروتئین خوب منبع جایگزینی برای گوشت محسوب میشود. منبع خوبی از ویتامین c، كلسیم، آهن، منیزیم و فسفر است. برای افراد روماتیسمی و فشار خون و ناراحتی كلیه مناسب است اما در دیابتیها و نقرس باید متوسط مصرف شود.
نخود
یكی از مغذیترین حبوبات است نخود به علت داشتن اسیدآمینههای مختلف، ویتامینها، كلسیم، آهن و فیبر زیاد مهم است. فیبر این گیاه باعث پاكسازی سیستم گوارش شده كلسترول و قندخون را كاهش میدهد. (آب نخود پخته برای درمان درد سینه و ریه مفید است).
سبزی آش
به علت دارا بودن ویتامین C فراوان مناسب برای فصل زمستان هستند. برگهای تره به علت داشتن مواد گوگردی ضدعفونیكننده قوی است و موجب تقویت دستگاه ریوی میشود و بسیار مدر است و عفونت را سریع دفع میكند. اسفناج خاصیت خنككنندگی و تببر دارد. گشنیز نیز درمانكننده بیماریهای عفونی و برطرفكننده زكام است.
آش ترخینه مناسب فصل زمستان
مواد لازم برای 6 تا 8 نفر
لوبیا چیتی 200 گرم 650 كیلوكالری
نخود 200 گرم 640 كیلوكالری
عدس 200 گرم 590 كیلوكالری
ترخینه دوغ 250 گرم 880 كیلوكالری
سبزی آش ریز خرد كرده* 500 گرم 150 كیلوكالری
نمك، فلفل و زردچوبه به میزان لازم 0 كیلوكالری
* تره، شوید، جعفری، اسفناج و كمی گشنیز
روش تهیه
ابتدا حبوبات و ترخینه را در ظرفهای جداگانه به مدت تقریبی 2 ساعت بخیسانید. آنگاه هر كدام را جداگانه بپزید. حالا سبزی را در قابلمه مناسبی، روی اجاق قرار دهید تا كمی بپزد و نرم شود. سپس حبوبات، ترخینه، نمك، فلفل و زردچوبه را بیفزایید و صبر كنید تا آش جا بیفتد. اینك آش را در كاسه مناسبی بكشید.
یادآوری: هنگام پخت آش را هم بزنید و مراقب باشید ترخینه ته نگیرد.
دمكرده پونه و آویشن
مواد لازم
پونه 1 قاشق غذاخوری
آویشن 1 قاشق غذاخوری
آب جوش 3 لیوان
روش تهیه
پونه و آویشن را شسته و در آب جوش بریزید و بگذارید به مدت نیم ساعت با 3 لیوان آب روی حرارت ملایم بماند تا دم بكشد. میتوان از پونه و آویشن خشكشده هم استفاده نمود. اگر سبزیجات خشك شده باشد، حجم سبزیجات را دو برابر كنید. این نوشیدنی مناسب فصل پاییز و زمستان است و برای سرماخوردگی بسیار مفید میباشد.
آویشن گیاهی است از تیره نعنا كه برای تقویت بدن و معده و بینایی مفید است و برای رفع تشویش و اضطراب هم مفید میباشد. همچنین برای رفع استرس به خصوص در ایام امتحانات توصیه به تهیه دمكرده فوق میشود.
این دمكرده را صبح، ظهر و شب هر وعده نصف استكان میل نمایید. مصرف دمكرده فوق برای رفع سرفههای خشك، تنگی نفس، انگلهای دستگاه گوارش، بیماریهای كلیه و مثانه، درد مفاصل و نقرس مفید است. آویشن برای ریزش موی سر بسیار مفید است، اما مصرف زیاد آن به بیماران قلبی و افراد باردار توصیه نمیشود، چون ممكن است موجب سرگیجه گردد.
مصرف پونه نیز برای درمان سرفههای خشك بخصوص در فصل زمستان بسیار مفید است (مصرف پونه خشك برای رفع سكسكه بسیار مفید است).