بـيمه سلامـت با نـسخه تغذيه
در فصل زیبای بهار هستیم. فصل شكوفایی طبیعت و نو شدن زندگی. در اینجا این سوال در ذهن‌مان مطرح می‌شود كه در این فصل زیبا، چه اقداماتی جهت شكوفایی و نوسازی جسم و روان خود انجام داده‌ایم؟
گرفتاری‌ها و خستگی‌های روزانه ممكن است موجب غافل شدن ما از جسم و روح خود و در نتیجه بروز فرسودگی و اختلالات مختلف بشود. سلامت جسمی و روانی ارتباط نزدیك و تنگاتنگ با یكدیگر دارند، بنابراین لازم است در هر فرصتی و به هر مناسبتی، یك بازنگری دقیق در شیوه زندگی خود و عوامل تأثیرگذار بر سلامت خویش انجام دهیم.
همه افراد اعم از زن و مرد، بزرگ و كوچك و پیر و جوان، جهت تأمین سلامت هر چه بیشتر، شادی و نشاط افزون‌تر و تحرك و انرژی زیادتر، نیاز به تغذیه صحیح و برنامه غذایی كافی، متنوع و متعادل دارند. هر انسانی در طی روز با میلیون‌ها عامل بیماری‌زا، یعنی انواع میكروب‌ها و ویروس‌ها در تماس است.
به خصوص در شهرهای بزرگ و جوامع شلوغ و پرجمعیت این امر افزایش بیشتری دارد. انواع میكروب‌ها و ویروس‌ها می‌توانند عامل بیماری‌های خطرناك و گاه غیرقابل علاج باشند كه حتی در صورت مداوا، خسارات و زیان‌های مهم و قابل توجهی به سلامت انسان وارد می‌سازند و موجب كاهش مقاومت در برابر بیماری‌ها میشوند. علاوه بر آن، گذراندن دوران بیماری و نقاهت، به علت بستری شدن انسان، لطمات زیادی از نظر تحصیلی، كاری و اجتماعی به شخص وارد می‌سازد و خسارت اقتصادی آن نیز مزید بر علت خواهد بود.
چـاره چــیـســت؟
در قبال این همه آسیب‌های موجود در محیط زندگی چه باید بكنیم؟
آیا لازم است برای پیشگیری از بیماری‌ها، به طور مكرر واكسن تزریق كنیم؟
و یا از سرم‌هایی كه ما را در برابر امراض مختلف مصون نگاه می‌دارد استفاده نماییم؟
آیا این اعمال موجب كاهش مقاومت بدن در مقابله با بیماری‌ها نمی‌شود؟
آیا اصولاً تزریق مكرر و مداوم واكسن و سرم امكان‌پذیر است؟ و یا به سلامت انسان لطمه وارد نمی‌سازد؟
پس راه صحیح، اساسی و عملی مقابله با میكروب‌ها چیست؟
و چگونه می‌توانیم با ترفندی سالم، مناسب و قابل اجرا، اثرات مخرب این میكروارگانیسم‌ها را خنثی كنیم؟
بهترین و عملی‌ترین راه جهت مقابله و مبارزه با انواع بیماری‌ها و اختلالات زیان‌آور و مخرب، آن است كه بدنمان را در برابر این عوامل مضر و خطرناك مقاوم نماییم، به گونه‌ای كه در برابر حمله میكروب‌ها، عفونت‌ها و انواع امراض از پا در نیامده و به بستر بیماری نیفتیم.
انرژی، پروتئین و ویتامین‌ها
انرژی باید به میزان كافی به شخص برسد تا بدن بتواند واكنش‌های ضروری خود را به خوبی انجام دهد. پروتئین ماده مغذی دیگری است كه جهت حفظ مقاومت بدن بسیار ضروری است. ویتامین‌ها در عملكرد سیستم ایمنی بدن و افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها تأثیر زیادی دارند و میوهها و سبزی‌ها از منابع غنی ویتامین‌ها محسوب میشوند. از بین ویتامین‌ها، ویتامین A و ویتامین C از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر فعالیت سلول‌های ایمنی و در نتیجه حفظ مقاومت بدن در برابر امراض و اختلالات مختلف می‌باشند.
میوه‌هایی كه از منابع غنی ویتامین C محسوب میشوند شامل مركبات (پرتقال، نارنگی، گریپ فروت، لیموشیرین، لیموترش و نارنج) و همچنین كیوی و توت‌فرنگی می‌باشند. خوشبختانه در فصل بهار می‌توانیم به آسانی به میوه‌های حاوی ویتامین C دسترسی داشته باشیم. البته مركبات در فصل بهار وفور زیادی ندارند، ولی هنوز در دسترس هستند، اما سایر منابع ویتامین C را می‌توان به آسانی در این فصل خریداری و مصرف نمود.
میوه‌های غنی از ویتامین A عبارتند از: طالبی، آلو، هلو، زردآلو و خرمالو. فصل بهار مصادف است با به بازار آمدن تعدادی از میوه‌های حاوی این ویتامین (یعنی طالبی، زردآلو و آلو)، البته سایر میوه‌های غنی از ویتامین A متعلق به فصل تابستان و پاییز هستند. لازم به ذكر است كه منابع گیاهی ویتامین A (سبزی‌ها و میوهها) دارای پیش‌ساز این ویتامین هستند كه كاروتنوئیدها نامیده میشوند و در بدن طی واكنش‌هایی تبدیل به ویتامین A میشوند. در اینجا بهتر است نگاهی داشته باشیم بر چگونگی عمل ویتامین‌های A و C بر سیستم ایمنی بدن.
مكانیسم تأثیر ویتامین A بر سیستم ایمنی بدن
این ویتامین در فعالیت، سلامت و ترشح سلول‌های مخاطی مؤثر است كه از وظایف مهم سلول‌های مخاطی، مقابله با میكروب‌ها و حفظ مقاومت بدن در برابر آنها است و هنگامی كه سلول‌های مخاطی به هر دلیلی نتوانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند، میكروب‌ها به دستگاه مربوطه حمله كرده و شخص را مبتلا به عفونت و عوارض ناگوار ناشی از آن خواهند نمود.
بسیار آسان، عملی و لذتبخش
حتماً تعجب می‌كنید و با ناباوری به كلمه لذتبخش می‌نگرید. چگونه می‌توان با سلاحی لذتبخش به جنگ بیماری‌ها رفت؟
انواع میوهها و سبزیجات، مانند بمب‌های موثر و مفید هستند كه با آفات سلامتی (یعنی میكروب‌ها و ویروس‌ها) مبارزه مؤثر می‌كنند. حتماً در اینجا این سوال در ذهن خوانندگان علاقه‌مند مجله مطرح می‌شود كه چگونه این دسته از مواد غذایی (یعنی میوهها و سبزی‌ها) می‌توانند بدن انسان را در برابر بیماری‌ها مصون نگاه‌دارند.
چرا برخی از افراد به آسانی بیمار میشوند، بیشتر در معرض امراض مختلف قرار می‌گیرند و پس از ابتلا به بیماری، خیلی دیر بهبود می‌یابند؟ و برعكس، عده‌ای دیگر مقاومت بسیار خوبی در برابر اختلالات و عوارض مختلف دارند و از گزند امراض، در حد قابل توجهی به دور هستند. توجه داشته باشید كه دارو نمی‌تواند از بیماری‌ها پیشگیری كند، بلكه بیشتر جهت درمان بیماری مفید است. یكی از مهم‌ترین و مؤثرترین راه‌های افزایش مقاومت بدن و مصون ماندن در برابر آفات سلامتی، تغذیه كافی، متنوع و مناسب است. به طور كلی جهت حفظ تندرستی و پیشگیری از بیماری‌ها، برخورداری از تغذیه صحیح بهترین و مؤثرترین عامل است. استفاده از مواد مغذی مختلف می‌تواند سلامت انسان را در حد وسیعی تأمین كند.
چگونگی اثر ویتامین C در افزایش مقاومت بدن
ویتامین C در ساختمان بافت پیوندی دخالت دارد و سنتز (ساخته شدن)كلاژن كه پروتئین عمده بافت پیوندی است در حضور ویتامین C انجام می‌شود. بافت پیوندی در استحكام سلول‌ها در درون بافت‌ها و عمل ترمیم و فعالیت ایمنی بدن نقش دارد و در غیاب ویتامین C، بافت پیوندی از بین رفته و فعالیت سلول‌های ایمنی مختل خواهد شد. ویتامین C
با تحریك فعالیت گلبول‌های سفید و با تولید موادی كه در ایمنی بدن مؤثرند موجب افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها می‌شود.
حال این سوال پیش می‌آید كه در فصولی كه به میوه‌های حاوی این دو ویتامین (ویتامین‌های A و C) دسترسی كافی نداریم چه كنیم؟
و چگونه می‌توانیم نیازمان را به این دو ماده حیاتی و مؤثر در افزایش قدرت ایمنی، تأمین نماییم؟
در چنین موقعیتی بهتر است از جانشین‌های میوهها كه از نظر این دو ویتامین غنی هستند استفاده كنیم. بهترین جانشین‌های میوهها، گروه سبزیجات هستند. سبزی‌ها علاوه بر آنكه منابع بسیار خوب ویتامین‌های A و C هستند، مقداری هم ویتامین‌های گروه B دارند، مهم‌‌تر آنكه از منابع غنی فیبر محسوب میشوند، به خصوص چنانچه به صورت خام میل شوند دارای مقدار بیشتری فیبر هستند. با پختن سبزیجات فیبر موجود در آنها كاهش می‌یابد.
از منابع بسیار خوب و غنی ویتامین A (البته پیش‌ساز این ویتامین) سبزی‌های دارای برگ سبز است. بطور كلی ویتامین A در گیاهان، متناسب با كلروفیل موجود در گیاه است و هر چه میزان كلروفیل گیاهان بیشتر باشد مقدار ویتامین A موجود در آنها نیز زیادتر خواهد بود. همچنین در سبزیجات نارنجی و نارنجی مایل به قرمز نیز میزان پیش‌ساز ویتامین A بالا است، مانند گوجه‌فرنگی و هویج. ویتامین دیگری كه در حفظ مقاومت بدن و پیشگیری از بیماری‌ها مؤثر است همان‌گونه كه گفته شد، ویتامین C است. در بین سبزیجات، سبزی‌های برگی و همچنین سایر انواع سبزیجات از قبیل گوجه‌فرنگی، فلفل فرنگی و فلفل دلمه‌ای از منابع غنی این ویتامین هستند.
میوهها و سبزی‌ها، معجزه‌های طبیعت
نقش میوهها و سبزی‌ها فقط به افزایش قدرت ایمنی خلاصه نمی‌شود، بلكه این معجزه‌های طبیعت، با غنی بودن در ویتامین‌های A و C و گروه B وظایف مهم دیگری نیز در بدن انسان به عهده دارند، از جمله آنكه در رشد كودكان و نوجوانان مؤثرند. در تقویت بینایی (دید در شب و روز) تأثیر دارند.
در سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها نقش دارند. در عملكرد سیستم عصبی مؤثرند و در نتیجه به رفع عوارض عصبی مانند نگرانی و اضطراب، افسردگی، بی‌حوصلگی، خستگی و سایر اختلالات عصبی كمك می‌كنند و موجب آرامش اعصاب، شادابی و نشاط بیشتر و خواب آرام‌تر میشوند. سبزی‌ها و میوهها به علت داشتن فیبر بالا، به خصوص چنانچه به صورت خام میل شوند در سلامت انسان اثرات بسیار مهمی دارند، از جمله آنكه از بروز یبوست یعنی بلای قرن كه امروزه مبتلا به اكثر افراد به خصوص در جوامع شلوغ و شهرهای بزرگ است پیشگیری و بعلاوه، این اختلال زیان‌آور را درمان می‌كنند. همچنین موجب كاهش چربی‌های نامطلوب خون و تنظیم تعادل فشار خون میشوند، در سلامت قلب و عروق و پیشگیری از اختلالات قلبی- عروقی تأثیر مهم دارند.
مصرف میوهها و سبزیجات به مقدار كافی، به سلامت پوست و مخاط‌ها كمك كرده و به علت دارا بودن انواع ویتامین و نیز آب زیاد، در افزایش كارآیی شخص موثرند. ضمناً این گروه مفید از مواد غذایی، به خصوص چنانچه به طور تازه و خام میل شوند به علت دارا بودن تركیبات مفید، از جمله مواد آنتی‌اكسیدانی، در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها، از جمله اختلالات قلبی-عروقی، سكته، سرطان و شمار زیادی از بیماری‌های شایع قرن مؤثرند. بنابراین لازم است در این فصل زیبای بهاری و در آستانه شكوفایی طبیعت، از میوهها و سبزی‌های غنی از تركیبات مفید، به میزان كافی استفاده نموده و با بهره‌گیری از خواص معجزه‌آسای آنها، خود را در برابر بیماری‌ها بیمه نماییم.
