نسل جدید میان‌وعده‌ها در خانه
تولیدكنندگان غذا به خوبی دریافته‌اند كه برای میان‌وعده‌های سالم با پایه غلات توانایی خوبی وجود دارد. از سوی دیگر غلات به عنوان منابع غذایی خوب كربوهیدرات (مواد قندی – نشاسته‌ای)، تامین‌كننده بسیاری از مواد مغذی هستند و لذا جایگاه خوبی در این صنعت پیدا كرده‌اند. بسیاری از نیازهای غذایی شامل فیبر و ویتامین‌ها از قبیل ویتامین‌های گروه ب و مواد معدنی مثل مس و روی با مصرف این غذاها تامین می‌شود. كربوهیدرات به ازای وزن مساوی كمتر از چربی‌ها و روغن‌ها چاق‌كننده می‌باشند.(البته افراط در مصرف طبیعتا منجر به چاقی می شود بنابراین رعایت اصل تعادل ار ضروریات است). غالبا تمامی غذاهای با پایه كربوهیدرات مثل سیب‌زمینی، برنج، ذرت و گندم تامین‌كننده انرژی و مواد مغذی ضروری بوده و باید 50 تا 60 درصد نیاز روزانه ما را به انرژی برآورده سازند.
امروزه آموزش انتخاب میان‌وعده‌های غذایی سالم خصوصا به كودكان، اطمینان از مصرف میان‌وعده‌های سالم را در تمام عمر تضمین می‌كند. چگونه؟ از امروز شروع كنید!امابه خاطر داشته باشید گام اول را با میان وعده های سالم خانگی شروع کنید و پس از اطمینان از تامین نیازهای غذایی کودکان در جهت ایحاد تنوع در ذائقه می توان از انواع نیمه خانگی که در این جا به آن می پردازیم استفاده شود.
جرا میان‌وعده بخوریم؟
95 درصد افراد حداقل یك میان‌وعده در روز مصرف می‌كنند. اگر شما به طور منظم انتخاب‌های غذایی ناسالمی داشته باشید بر سلامتی‌تان اثر منفی خواهد داشت. این موضوع زمانی اهمیت خود را بیشتر نشان می‌دهد كه بحث كودكان و غذا به میان آید.
اغلب كودكان نمی‌توانند با مصرف سه وعده غذای اصلی در روز حس گرسنگی خود را ارضا و تمامی نیاز خود به مواد مغذی را تامین كنند. اجازه دهید كودك شما میان‌وعده‌هایی را كه در خرید آن كمك كرده و یا در منزل با یكدیگر تهیه كرده‌اید، انتخاب كند. طبق نتایج یكی از تحقیقات، 57 درصد كودكان 12-8 ساله میان‌وعده‌های مورد علاقه‌شان را خود انتخاب می‌كنند. همچنین، در یك بررسی نشان داده شد كه میان‌وعده‌ها بیش از یك چهارم انرژی روزانه كودكان را فراهم می‌كنند. تحقیق دیگری نیز در شیراز نشان داد كه مصرف یك میان‌وعده در روز، به‌ویژه در كودكانی كه دچار سوءتغذیه بودند، باعث بهبود وضعیت قد و وزن آنها شده است.
تهیه و آماده‌سازی میان‌وعده غذایی
تامین غذای سالم نیاز روزمره هر خانه می‌باشد. این امر قدری نیاز به برنامه‌ریزی دارد. وقتی بچه‌ها از مدرسه به خانه برمی‌گردند، بدون‌شك دنبال میان‌وعده و مخصوصا عصرانه می‌گردند. باهوش باشید! این جست‌وجو را پیش‌بینی و تامین كنید. البته به خاطر داشته باشید كه بچه‌ها به جایزه داخل یا برچسب قرعه‌كشی اهمیت زیادی می‌دهند.
داستان برای بچه‌های بزرگ‌تر و نوجوانان متفاوت است؛ چرا كه مستقل‌تر عمل می‌كنند. اما به هر حال به خاطر داشته باشید كه كودكان و نوجوان باید روزانه 11-6 واحد از گروه نان و غلات مصرف نمایند. بخشی از این نیاز با وعدههای اصلی و مابقی نیز تا میان‌وعده صبح، عصر و احتمالا قبل از خواب تامین خواهد شد. یكی از این انتخاب‌ها، خصوصا در مقطعی كه كودكان به غذاهای انگشتی (Finger foods) جهت اثبات استقلال در تغذیه خود علاقه دارند و همچنین برای سایر مقاطع سنی كه عدم مصرف تنقلات چرب و شور غیر خانگی آموزش داده می‌شود، انتخاب اسنك‌های با پایه غلات است كه به صورت نیمه‌آماده (در منزل سرخ و پف‌دار می‌شود) در بازار وجود دارند.
برداشتی كه معمولا خانواده‌ها از اسنك‌های نیمه‌آماده به عنوان نسل جدید میان‌وعده‌های صنعتی دارند، درصد بالای چربی و نمك آنهاست. اما این برداشت چقدر صحیح است؟
بازار فروش میان‌وعده‌هااخیرا توجه صنایع غذایی را بسیار جلب كرده است و برای تامین نیازهای مصرف‌كننده امروزه، اسنك‌هایی با نام «اسنك پلت» را به بازار عرضه كرده‌اند كه چربی كم آنها (6/0 گرم در 100 گرم) برای مصرف‌كنندگان انتخاب بهتری نسبت به انواغ اماده چرب و شور است.
اسنك پلت نوع منحصر به فردی از اسنك‌های حجیم شده می‌باشد كه تولیدكنندگان معمولا آنها را با پایه غلات و مواد نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی، ذرت، گندم و برنج تولید می‌كنند و محصول «پلت» كوچكی كه حاصل می‌شود در روغن سرخ و یا به وسیله هوادهی گرم اسنك‌های پفی سبك تولید می‌گردد. ویژگی محصول این است كه می‌توان آن را در منزل با استفاده از روغن مایع مخصوص سرخ‌كردنی سرخ و تهیه كرد.
مزایای اسنك پلت نیمه‌آماده با پایه غلات:
- كنترل و انتخاب نوع روغن و میزان حرارت آن توسط مصرف‌كننده
- مصرف بلافاصله پس از سرخ شدن و عدم ماندگی محصول سرخ شده در بسته‌بندی
- سبك بودن و لطافت بافت پس از سرخ كردن
- درصد جذب روغن در اسنك 50 درصد كمتر از چیپس سیب‌زمینی استاندارد می‌باشد. توضیح اینكه اسنك پلت با غوطه‌ور شدن در روغن داغ (حدود 180 درجه سانتیگراد) ظرف چند ثانیه پف كرده و آماده مصرف می‌شود.
- مواد تشكیل‌دهنده شامل آردگندم، نشاسته گندم، نمك و امولسیفایر است كه حدود 354 كیلوكالری در 100 گرم انرژی دارد.
- مدت زمان نگهداری مطلوب، یك سال در شرایط خشك و خنك می‌باشد.
- مقدار نمك افزوده پس از سرخ كردن، بسته به شرایط مصرف‌كننده قابل كنترل است؛ به نحوی كه برای افراد مبتلا به مشكلات كلیوی، پرفشاری خون یا برای كودكانی كه اصولا محدودیت مصرف میان‌وعده‌های شور دارند، می‌توان نمك اضافه نكرد. سایر چاشنی‌ها و ادویه‌‌جات سالم قابل افزودن است.
سایر مزایا برای كودكان: چگونه با مصرف اسنك پلت می‌توان به توصیه‌های مصرف میان‌وعده‌های سالم عمل كرد.
- ایجاد تنوع در ذائقه و طعم با استفاده از چاشنی‌های مختلف و سالم مانند انواع میوه، سس میوه، مرباهای خانگی و ...
- میان وعدههای سبك و قابل حمل برای فراموش كردن چیپس و پفک!
- جای گرفتن در بهترین گروه غذایی تامین‌كننده انرژی و توصیه شده برای میان‌وعده گروه نان و غلات
- رعایت نكته بهداشتی «برچسب اطلاعات تغذیه‌ای را چك كنید» برای مصرف‌كنندگان.
- قابلیت ایجاد تنوع رنگ و شكل
- آموزش استقلال در خوردن میان‌وعده
- به خاطر داشته باشید اسنك سالم ضرورتا نباید بی‌مزه باشد و می‌توان آن را با میوه ترش یا شیرین تزئین كرد.
درپایان مجددا خاطرنشان می شود كه مقدار ذخایر انرژی كودكان بسرعت در 3-2 ساعت تحلیل می رود و لازم است كه آنان از میان وعده های مناسب در طی روز بهره مند باشند. مناسبترین میان وعده ها برای تامین نیاز و حفظ سلامتی همان نان و غذاهای خانگی به همراه سبزیجات و میوه جات است. ضمنا تنقلات سالمی مانند مقدار كمی آجیل (از قبیل پسته،بادام، بادام هندی، فندق و بادام زمینی)، میوه های خشك، گندم و برنج و نخود بوداده به همراه كشمش و توت خشكه و خرمای خارك همگی در مقدار مناسب (و نه بسیار زیاد) قابل استفاده هستند. با این وجود، اگر كودكان به مصرف میان وعده های دیگری خارج از انواع گفته شده، علاقه نشان می دهند و بعنوان مثال مایل به مصرف غلات پف كرده نمكی (مثل پفك نمكی) و یا سیب زمینی سرخ كرده (چیپس) هستند، در این صورت استفاده از اسنك پلت آماده شده در منزل می تواند جانشین مناسبتری باشد كه البته در این مورد نیز بایستی به رعایت تعادل در مصرف اهمیت ویژه داده شود. مصرف هر نوع میان وعده بصورت بیش از نیاز می تواند موجب جلوگیری از مصرف مواد غذایی مناسب و كاهش اشتهای مصرف غذا در وعده های اصلی گردد و لذا كنترل والدین بر نوع و مقدار مصرف میان وعده ها را ضروری می نماید.
