مریم قادرپناهی
مردمی كه در حوزه دریای مدیترانه زندگی میكنند، رژیم غذایی مخصوصی دارند كه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در برنامه غذایی آنها غلات بخش اعظم انرژی مورد نیاز بدن را تامین میكنند كه شامل غلات كامل مانند نانهای سبوسدار، برنج، ماكارونی، رشته و سیب زمینی میباشند. میوههایی مانند انگور، سیب، پرتقال و توت فرنگی هر روز مصرف میشوند. سبزیجاتی مانند قارچ، كلم، گوجه فرنگی، بادمجان و پیاز به وفور مورد استفاده قرار میگیرند. در برنامه غذایی این افراد مغزهایی مانند بادام زمینی، بادام و گردو و حبوباتی مانند لوبیا و عدس جای دارند.
از گروه محصولات لبنی، ماست و پنیر مواد غذایی هستند كه هر روز استفاده میشوند. مصرف ماهی، مرغ و تخم مرغ هم هفتگی است. ممكن است هیچ تخم مرغی در هفته مصرف نشود یا اینكه 4-1 عدد تخم مرغ در هفته مصرف شود، اما مصرف گوشت قرمز به مقدار كم و ماهانه است.
مردم در این ناحیه روزانه 6 لیوان آب مینوشند. علاوه بر این، فعالیت بدنی برای افرادی كه در حوزه دریای مدیترانه زندگی میكنند جایگاه مهمی دارد و افراد هر روز به طور منظم به فعالیت بدنی میپردازند. به دلیل اینكه رژیم غذایی مدیترانهای، بدن را از ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی و سرطان محافظت میكند، این رژیم بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
چون میوه و سبزی در این رژیم غذایی به وفور مصرف میشود، در نتیجه میزان دریافت ویتامین C (كه یك آنتیاكسیدان است) زیاد میشود و از بدن در برابر رادیكالهای آزاد كه منجر به وقوع بیماریهای قلبی- عروقی و سرطان میگردند، محافظت میكند.
دریافت زیاد میوه، سبزی و حبوبات با دریافت فیبر بیشتر همراه میباشد. مصرف غذاهای حاوی فیبرهای محلول مانند سیب، مركبات، توت فرنگی، هویج و حبوبات، سطح كلسترول LDL (كلسترول بد) خون را پایین میآورد. مصرف غذاهای حاوی فیبرهای نامحلول مانند غلات كامل، سبوسها و سبزیجات، به حركات دستگاه گوارش كمك میكند.
روغن زیتون، بادام و بادام زمینی، منابع خوب نوعی اسید چرب غیراشباع به نام اسید اولئیك هستند. در صورتی كه مصرف این نوع چربی جایگزین چربیهای اشباع كه در كره، روغنهای جامد و گوشت قرمز وجود دارند شود، سطح كلسترول، LDL كلسترول و تری گلیسیرید خون كاهش مییابد.
گردو و ماهی هم كه در برنامه غذایی مدیترانهای مورد استفاده قرار میگیرند، منابع خوب اسیدهای چرب امگا- 3 هستند. مصرف ماهی، سطح كلسترول LDL و تری گلیسیرید خون را پایین میآورد و در نتیجه خطر مرگ ناگهانی قلبی را كاهش میدهد. مصرف یك وعده ماهی در هفته، خطر ایست قلبی را تا 50 درصد كاهش میدهد.
از مضرات رژیم غذایی مدیترانهای این است كه رژیمی پرچرب است كه روغن زیتون، چربی اصلی مصرفی آن میباشد، بنابراین استفاده از مغزها و روغن زیتون باید در حد اعتدال باشد كه سبب بالا رفتن میزان چربی دریافتی از حد متوسط نشود.