زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر سلطانعلی محبوب و هانیه سادات اجتهد، مهسا جلیلی

انسولین مهم‌ترین هورمون برای حفظ تعادل انرژی بدن است كه با اثر بر عضلات و بافت چربی، متابولیسم كل بدن را تنظیم می‌نماید.

البته عوامل هورمونی و متابولیك، بر سوخت و ساز تری گلیسیریدها در بافت چربی تاثیر می‌گذارند كه از آن جمله می‌توان به كاتكول آمین اشاره نمود كه بسته به اتصال آنها به گیرنده‌های آلفا و یا بتای خود، می‌توانند تجزیه چربی‌ها را مهار و یا تحریك نمایند. انسولین یك هورمون مهار كننده تجزیه چربی‌ها است و نقشی مشابه گیرنده‌های بتا را بازی می‌كند.

سلول‌های چربی، سلول‌های تخصص یافته‌ای هستند كه نقش مهمی در تنظیم انرژی به عهده دارند.امروزه گفته می‌شود كه بافت چربی نه تنها منبع ذخیره انرژی می‌باشد، بلكه یك سیستم فعال مترشحه هورمون است كه در كنترل متابولیكی بدن نقش دارد. از جمله هورمون‌های مهمی كه بافت چربی تولید كرده و بر متابولیسم مواد مغذی موثر می‌باشد، هورمون لپتین است.

این ماده چندین نقش شناخته شده دارد كه می‌توان كنترل اشتها، تنظیم سوخت و ساز بدن و اثر بر تركیب بدن را نام برد. علاوه بر این، لپتین بر اعصاب سمپاتیك، تولید مثل، خونسازی و سلامت جنسی موثر می‌باشد و می‌تواند پاسخ سیستم ایمنی را تحریك نماید.

آدیپونكتین با نام علمی Acrp30 هورمون دیگری است كه به عنوان عامل ضد آتروژن در محیط خارج سلولی شناخته شده است. این هورمون متابولیسم انرژی را تنظیم و حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد.

در مقاومت به انسولین، بافت‌های بدن پاسخ ضعیف‌تری به انسولین نشان می‌دهند، در نتیجه میزان قند خون افزایش یافته و سلول‌های پانكراس انسولین بیشتری ترشح می‌كنند كه در نهایت می‌تواند منجر به دیابت نوع دو گردد.

در این شرایط سلول‌های پانكراس دچار خستگی شده و نمی‌توانند ترشح جبرانی انسولین را تامین كنند. مقاومت به انسولین در افراد چاق، بیماران دیابتی نوع دو، پرفشاری خون، اختلال لیپیدهای خون و عدم تحمل گلوكز دیده می‌شود.

مقاومت به انسولین بیماری چند علیتی است كه زمینه ژنتیكی و محیطی دارد.

انسولین مهم‌ترین هورمون برای حفظ‌ تعادل متابولیكی انرژی بدن است كه با اثر بر ماهیچه‌ها و بافت چربی، متابولیسم كل بدن را تنظیم می‌نماید. با دریافت غذا ترشح انسولین افزایش می‌یابد و در نتیجه گلوكز خون برداشته شده و به صورت تری گلیسیرید در بافت چربی ذخیره می‌شود.

در دوره گرسنگی، ترشح انسولین كاهش می‌یابد. و تری گلیسیرید ذخیره شده در سلول‌های چرب به اسیدهای چرب آزاد و گلوكز تبدیل می‌شود.

لپتین و مقاومت به انسولین

لپتین یكی از هورمون‌های مهم مترشحه از بافت چربی می‌باشد كه نقش اصلی آن تنظیم دریافت و مصرف انرژی بوده و باعث كنترل اشتها و متابولیسم مواد مغذی در بدن می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند كه اگر موتاسیون در ژن لپتین رخ دهد، باعث پرخوری و از بین رفتن حس سیری و در نتیجه چاقی‌های شدید می‌شود. البته تعداد افرادی كه به خاطر جهش ژنی چاق باشند، بسیار كم است.

لپتین از طریق اتصال به گیرنده‌‌های خود در هسته جانبی- میانی هیپوتالاموس كه به عنوان مركز كنترل اشتها می‌باشد، باعث كاهش اشتها و دریافت مواد غذایی می‌شود. مكانیسم عمل لپتین در كنترل اشتهای افراد از دو طریق است: از یك طرف لپتین باعث كاهش ترشح نوروپپتید Y و پروتئین مربوط به آگوتی می‌شود. این مواد باعث افزایش اشتها می‌شوند...

برای خواندن بخش دوم- شاخص جدید مقاومت به انسولین- اینجا کلیک کنید.