دكتر ایرج ایران‌زاد؛ فوق تخصص بیماری های غدد
انسولین استنشاقی
معمولا در تجویز انسولین هم از جانب بیمار و هم پزشك مقاومت وجود داشته است كه از علل آن می‌توان به درد تزریق و ترس از هیپوگلیسمی، ترس از افزایش وزن و به ندرت ترس از سرنگ و تزریق اشاره كرد. گرچه مقاومت در برابر مصرف انسولین را می‌توان با آموزش كاهش داد.بیشتر پروتئین و پپتیدهایی كه برای اهداف سیستمیك مصرف می‌شوند وزن مولكولی بالایی دارند، بنابراین تنها راه استفاده از آنها تزریق است. ولی امروزه با پیشرفت دستگاه‌های استنشاقی كه مواد را به ریه كه ساختار عروقی مناسبی دارد می‌رسانند امكان دسترسی به گردش خون سیستمیك از این راه نیز وجود دارد.
توزیع موثر دارو در ریه نیازمند آن است كه قطر آئرودینامیك آن بین 1 تا 5 میكرومتر باشد.گروهی از دستگاه‌های موجود در استفاده‌های گوناگون میزان متفاوتی از انسولین را در هر پاف به ریه می‌رسانند كه بر همین اساس وسایل مناسبی برای تجویز انسولین نیستند. تنها دستگاهی كه برای انسولین به تائید FDA رسیده است، پودر انسانی را كه با تكنولوژی DNA نوتركیب ساخته شده است به ریه می‌رساند. پس از استنشاق این ماده از راه دهان 40 درصد از آن به عمق ریه می‌رسد و 10 درصد از دوز نهایی موثر خواهد بود.فاصله میان شروع اثر انسولین در شكل استنشاقی كوتاه‌تر از نوع انسولین رگولار تزریقی است. (10-20 دقیقه)
استفاده بالینی
به دلیل سرعت اثر این ماده از آن برای پیش از وعده‌های غذایی استفاده می‌شود كه بیشتر برای بیمارانی توصیه می‌شود كه HbA1C آنها با وجود كنترل گلوكز ناشتا با انسولین پایه همچنان بالا باقی بماند.استفاده از انسولین استنشاقی به ویژه در كسانی كه از سرنگ می‌ترسند و آنهایی كه لیپودیستروفی (كاهش چربی خون) پوستی محل تزریق را دارند نیز كارآمد دارد. اما استفاده از انسولین استنشاقی هنوز در زنان حامله – كودكان و نوجوانان به تایید نرسیده است.سیگار كشیدن Active سرعت و میزان جذب انسولین را افزایش می‌دهد در حالی كه سیگار كشیدن Passive این میزان را كاهش می‌دهد.
برای همین پزشكان باید در تجویز آن برای كسانی كه در محیط پر دود مشغول به كارند با احتیاط عمل كنند.این دارو در بیماران با بیماری زمینه‌ای ریه مانند آسم و انسداد ریه نیز توصیه نمی‌شود. زیرا میزان جذب انسولین در آنها به ویژه در همراهی با داروهای بازكننده به روش‌ها غیرقابل پیش‌بینی است. در مورد سرماخوردگی و حتی ذات‌الریه (پنومونی) دیده شده است كه جذب آن چندان تفاوتی نمی‌كند. شرط لازم تجویز دارو در واقع داشتن ریه فعال به ظرفیت كافی می‌باشد.
(70 درصد FEV1) دوز دارو برحسب میلی‌گرم و نه واحد است. دوز ابتدایی هر كیلوگرم از وزن پیشنهاد كرده‌اند. امروزه این دارو به دو شكل 1 میلی‌گرم و 3 میلی‌گرم وجود دارد ولی باید دقت كرد كه میزان انسولین وارد شده به ریه به تعداد پاف نیز بستگی دارد. به طوری كه یك پاف 3 میلی‌گرمی 40 درصد كمتر از 3 پاف 1 میلی‌گرمی دارو را به ریه می‌رساند و به همین دلیل نمی‌توان 3 پاف را جایگزین 1 پاف كرد.دستگاه باید به صورت هفتگی تمیز شده و باید اجازه داد تا كاملا خشك شود زیرا جداره مرطوب بخشی از پودر را به خود جذب می‌كند. همچنین اسپیرومتری سالانه نیز لازم است تا اگر FEV1 به میزان پیش از 20 درصد یا بیش از 500 میلی‌لیتر از اندازه پایه اولیه كاهش یافت باید دارو قطع شود.
تغییرات ظرفیت‌های ریوی پس از 6 هفته قطع به وضعیت اولیه باز می‌گردد.انجمن ملی سلامت انگلستان پیشنهاد كرده است كه این دارو فقط در كسانی كه از سرنگ می‌ترسند و آنهایی كه در محل تزریق با مشكل مواجه شده‌اند تنها با نظر متخصص غدد تجویز شود. انجمن سلامت آلمان نیز بر این باور است كه انسولین استنشاقی هیچ سود ویژه‌ای نست به نوع تزریقی ندارد. گروه‌های علمی آمریكایی همچنان در این زمینه سكوت كرده‌اند.
