5 - معمولاً هنگامی كه گرسنگی و اشتهای حقیقی اتفاق میافتد، حس بویایی و بینایی نیز مقداری تیز میشود. شاید به این علت كه شخص بتواند بیشتر به دنبال غذا بگردد و غذا به بدن خود برساند، ولی وقتی فرد غذا میخورد و پرخوری میكند، این احساس كمی افت میكند و بعد از غذاخوردن، كمی خوابآلود میشود، به همین علت هم یكی از عوارض پرخوری، ضعیف شدن حواس انسان است.
چرا اشتهای كاذب ایجاد میشود؟
1- مواد زائدی كه از قبل در بدن و مخصوصا معده وجود دارند، سفت و غلیظ شده و مرتبا معده و مراکز اشتها را تحریک مینمایند.
2- استرس، غم و افسردگی در برخی افراد ایجاد اشتهای كاذب میكنند، زیرا در بدن نوعی از سودا را ترشح میكنند كه منجر به تحریك معده و اشتها میشود.
3- شخص از قبل واقعاً گرسنه نبوده، ولی در محیطی كه غذا و بوی آن هست قرار میگیرد و با كمی تعارف و به دنبال تحریك بو و یا طعم غذاها، اشتهای كاذب ایجاد میشود و شروع به غذاخوردن میكند كه این هم غلط است.
تاخیر انداختن زمان غذا
یك قانون كلی مرتبط با سلامتی در بدن وجود دارد: «هر نیاز حقیقی كه در بدن ایجاد شد، باید سریعاً به آن پاسخ صحیح داد»، مثلا اگر انسان اشتهای حقیقی پیدا كند، باید غذا بخورد و نباید غذا خوردن را به تاخیر بیندازد؛ اگر تشنه شد باید هر چه سریعتر آب بنوشد؛ اگر سر موعد، نیاز به خواب پیدا كند، باید به آن نیاز به سرعت پاسخ بدهد (همچنان كه بسیاری از افراد اگر به نیاز خواب خود پاسخ ندهند، خواب از سرشان میپرد).
اگر نیاز به دفع (ادرار و مدفوع) در بدن ایجاد شود، باید سریعتر به آن پاسخ داده شود، زیرا بعد از آن احساس دفع به تدریج كاهش مییابد و اگر مواد دفعی به مدت طولانی در بدن بمانند، باعث تولید سمومی (به شكل گاز یا مایع) میشوند كه به بدن آسیب میزنند. یكی از مهمترین این نیازها، زمان غذاخوردن است كه نباید به تاخیر بیفتد.
منظور از تاخیر، حدودا بیش از یك ساعت است. تا حدامكان طی نیم ساعت یا سهربع بعد از ایجاد اشتهای طبیعی، فرد باید غذا بخورد و نباید از یك ساعت بیشتر شود. اگر انسان تاخیر زیادی بین زمان ایجاد اشتها و غذاخوردن بیندازد، سبب ایجاد آسیبهای مختلف به بدن میشود:
1)كاهش آمادگی بدن برای هضم و جذب غذا، زیرا به بدن پاسخ داده نشده و بدن مجبور است از ذخایر خود استفاده كند، بنابراین مسیر تولید انرژی در بدن عوض میشود و از معده به سمت دیگری از بدن میرود. رطوبتها یا مواد مخاطی طبیعی معده، شروع به هضم شدن و مصرف شدن میكنند. به همین دلیل است كه به ویژه افراد با مزاج یا معدههای گرم، اگر غذا را زیاد به تاخیر بیندازند، مخاط معده آرام آرام خورده، فرسوده، نازك، ملتهب و در نهایت زخم میشود.
اگر شكم این افراد برای مدت طولانی خالی بماند، درد و زخم آنها بیشتر میشود. گاهی اوقات اگر گرسنگی در فرد طول بكشد، ماده صفرای خاصی داخل معده میریزد و شاید یكی از دلایل آن آماده كردن محیط معده برای پذیرش غذا و هضم آن باشد، ولی زمانی كه غذایی وجود نداشته باشد، این صفرا كه مادهای تیز و خورنده است، به خود معده آسیب میزند. اینكه گاهی اوقات افراد در زمان گرسنه شدن، احساس تلخی در دهان میكنند، به همین دلیل است.
2) حرارت زیاد در معده كه به دنبال گرسنگی كشیدن ایجاد میشود، منجر به تبخیر رطوبتهای داخل معده میشود و تولید گاز میكند. این گازها به سمت سر و مغز حركت میكنند و شخص معمولا عصبی میشود یا سردرد میگیرد و یا دچار تاری دید و حالت منگی میشود. این علائم در افراد زیادی دیده میشود كه وقتی در زمان گرسنگی، دسترسی به غذا ندارند، عصبی میشوند یا استرس پیدا میكنند و یا دچار سردرد میشوند كه به همین دلیل است.
برای كاهش عوارض این مشكل، اگر غذای شخصی 3-2 ساعت دیر شد (مخصوصاً در افراد با مزاج گرم)، بهتر است قبل از خوردن غذا، مقداری شربت میخوش (ترش و شیرین) سكنجبین، آبلیمو، انار یا آبغوره میل كند و بعد از حدود 5 دقیقه شروع به خوردن غذا كند.
این مواد ذكر شده باعث مهار ماده صفرا یا حرارت زیاد داخل معده و آماده شدن محیط معده برای پذیرش غذا میشود. مثال: معده خالی را همانند یك قابلمه خالی در نظر بگیرید. فردی برای تهیه غذا، قابلمه خالی را روی گاز میگذارد و زیر آن را روشن میكند. قابلمه شروع به گرم شدن میكند.
تا حدی كه گرم باشد، باید مواد غذایی مورد نظر را در قابلمه بریزد. این مواد غذایی همانند همان غذایی است كه وارد معده میشود. اگر این قابلمه زیاد گرم و داغ شود و بعد ماده غذایی داخل آن ریخته شود، مقداری از آن میسوزد و تغییر ماهیت میدهد و یا بخار میشود. این اتفاق در معدهای كه چند ساعت خالی بوده و ناگهان در آن غذا ریخته میشود، ایجاد میگردد. پس بهتر است انسان قبل از غذاخوردن، یكی از نوشیدنیهای ذكر شده را بنوشد.
برای خواندن بخش اول- آداب غذاخوردن- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- آداب غذاخوردن- اینجا کلیک کنید.