دكتر سید مهدی میرغضنفری
احادیث در مورد آداب غذاخوردن
انسان در شروع غذا باید نام خدا را بر زبان بیاورد.
پیامبر اكرم(ص) می فرمایند: هر غذایی كه بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هیچ بركتی در آن نیست.
در كتاب معتبر كافی از امام صادق (ع) از قول حضرت علی(ع): برای كسی كه بر غذای خود نام خدا ببرد، ضمانت می‌كنم كه از آن غذا به هیچ درد و رنجی گرفتار نمی‌شود. فرد شنونده گوید: ای امیرمؤمنان، من دیروز غذایی خوردم و نام خدا را نیز به هنگام خوردن آن بردم اما آن مرا آزار داد. حضرت در جواب آن شخص فرمودند: شاید چندگونه غذا خورده‌ای و بر برخی گونه‌ها نام خدا برده و بر برخی دیگر، نام خدا نبرده‌ای.
با توجه به این حدیث اگر انسان در یك وعده چند جور غذا بخورد (كه البته غلط است و امروزه خیلی دیده می‌شود)، باید قبل از هر كدام از انواع غذاها، نام خدا را بر زبان ببرد.
در كتاب كافی: كسی خدمت امام صادق(ع) می‌آید و اظهار ناراحتی می‌كند از اینكه بعد از غذا خوردن آزار می‌بیند. امام فرمودند: بسم‌ا... نمی‌گویی؟ شخص گفت: بسم‌ا... هم می‌گویم، اما باز هم غذا من را اذیت می‌كند. امام صادق(ع) فرمودند: آیا هنگامی كه با سخن گفتن میان غذا رشته آن بسم‌ا... پیشین را می‌گُسلی و سپس دیگر بار به غذا خوردن ادامه می‌دهی، دوباره نام خدا را می‌بری؟
شخص گفت: نه. امام فرمودند: علت همین است كه غذا به تو آسیب می‌رساند كه اگر به هنگام ادامه دادن غذا بار دیگر نام خدا را می‌بردی، غذا به تو آسیب نمی‌رساند.
بنابراین امام خیلی زیبا و لطیف، این نكته را می‌فرمایند كه وسط غذا صحبت نكنید و به هنگام غذا خوردن ساكت باشید و فقط غذا بخورید و این یكی از مهم‌ترین نكات آداب غذاخوردن است. علم امروز هم بعضی از جنبه‌های این قضیه را روشن كرده است كه اگر شخصی وسط غذا خوردن صحبت كند، چند ضرر برای او خواهد داشت:
1- حواس و تمركز بدن از روی غذا خوردن برداشته می‌شود و ممكن است لقمه به گلوی فرد بپرد و اصطلاحاً به ریه یا نای او وارد شود و شخص به شدت سرفه كند یا حتی ممكن است غذا به ریه برود و بعدها دچار عفونت و ذات‌الریه شود. 2) خود به خود فرد غذا را خوب نخواهد جوید و هضم غذای خوب جویده نشده هم دچار اشكال می‌شود.
3) فرد مجبور می‌شود غذا را با عجله قورت بدهد تا بتواند ادامه صحبت‌های خود را داشته باشد یا جواب فرد مقابل را بدهد. 4) فرد مجبور می‌شود برای قورت دادن غذا، همراه با آن آب یا نوشیدنی دیگری بنوشد كه این هم یك عادات غلط است و توصیه شده غذا را خوب بجوید، زیرا خوب جویدن غذا با تمركز باعث ترشح بیشتر بزاق و مرطوب شدن فضای دهان و مری و قورت دادن راحت غذا می‌شود و نیازی به نوشیدن آب نخواهد بود. توجه داشته باشید كه نوشیدن آب همراه با غذا بسیار مضر است.
5) بلع هوا: فردی كه به هنگام جویدن غذا صحبت می‌كند و دهانش باز و بسته می‌شود، ناخواسته هوای زیادی را همراه غذا قورت می‌دهد و این هوای بلعیده شده كه وارد معده می‌شود، موجب بروز نفخ شدید، آروغ و بادگلوی زیاد و فشار به دریچه فوقانی معده و شل شدن این دریچه در طولانی مدت می‌شود كه به آن رفلاكس یا ترش كردن یا سوزش سر معده گفته می‌شود.
بنابراین باید توجه داشت كه هنگام غذا خوردن باید بسم‌ا... گفت و اگر فرد بین غذا صحبت كند، مجدداً باید بسم‌ا... بگوید، زیرا اثر بسم‌ا... قبلی از بین می‌رود، با این عمل، خدا بركت و سلامت را در آن غذا قرار می‌دهد.
با دست راست غذا بخورید
كلا در دین، دست و پای راست را برای انجام امور مهم و پاك و مقدس دانسته‌اند، مثلا برای ورود به مسجد باید با پای راست و برای ورود به دستشویی باید با پای چپ وارد شد. غذا را هم باید با دست راست خورد.
دست چپ باید برای پاك كردن بدن در هنگام شستشو و طهارت گرفتن، در نظر گرفته شود و این خود یك نكته بهداشتی است كه انسان بعضی از كارها را با دست راست و بعضی از كارها را با دست چپ انجام دهد، زیرا ممكن است مثلاً دست چپ آلوده شود و اگر با آن غذا بخورد، این آلودگی وارد دهان شود و همانطور كه می‌دانیم بعضی از آلودگی‌های انگلی، دارای چرخه مقعدی – دهانی هستند و با رعایت این تدبیر ذكر شده در احادیث، این مشكل نیز برطرف خواهد شد.
مقدمه
درخصوص انواع طبقه‌بندی غذاها و مثال‌های هر كدام، مزاج مزه‌ها و نیز مصلح‌ها صحبت شد. از این شماره به بعد، به بررسی آداب و شرایط غذاخوردن خواهیم پرداخت. شعار ما در این سری مقالات همواره این بوده كه «غذای خوب بخوریم و خوب غذا بخوریم» در مقالات گذشته تا حدودی در مورد مشخصات غذای خوب و متناسب هر فرد با توجه به مزاج و شرایط او و فصل و... بحث نمودیم.
در اینجا درخصوص خوب غذا خوردن صحبت می‌كنیم و اینكه چگونه باید غذا خورد و چه اصول و آدابی را در مورد غذا خوردن باید رعایت كرد تا دچار مشكل نشویم یا كمتر دچار مشكل شویم. اگر فرد غذای خوبی را بدون رعایت آداب آن و به بدی بخورد، دچار مشكل خواهد شد. هضم او دچار اختلال می‌شود و نمی‌تواند استفاده خوبی را از آن غذای خوب برد...
برای خواندن بخش دوم- آداب غذاخوردن- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- آداب غذاخوردن- اینجا کلیک کنید.
