دكتر الهام امیرآذر؛ عضو تحریریه دنیای سلامت
از دیدگاه طب کلاسیک کلیه‌‌ها ارگانهای بسیار مهمی در بدن هستند که وظیفه تصفیه و پردازش مایعات بدن را بر عهده دارد،هر روز کلیه‌‌ها بیش از صد لیتر خون را تصفیه کرده و بیش از 1،30 لیتر مواد زاید و اب را از بدن دفع می‌كنند. این مواد زاید معمولا مواد متابولیکی هستند که دانما در بدن ما تولید می‌‌شوند.
کلیه‌‌ها همچنین وظیفه ترشح هورمون‌هایی از جمله اریتروپویتین(که موجب سنتز گلبول قرمز از مغز استخوان میشود)، رنین (که فشارخون را تنظیم می‌کند)و کلسترول (که وظیفه متعادل نگه داشتن سطح کلسیم در بدن را دارد) را نیز بر عهده دارد.
از دیدگاه طب سوزنی(اکوپانکچر)کلیه ها فراتر از نقش تصفیه و تولید ادرار دارند و در تمام اعمال حیاتی بدن نقش کلیدی بازی می‌‌کنند. در اینجا سعی شده به پاره‌ای از آنها اشاره شود، امیدوارم که مورد توجه علاقمندان قرار گیرد،
نقش کلیه‌‌ها در بدن
کلیه‌‌ها محل تجمع و ذخیره جینگ یا اسانس میباشند، اسانس همان جوهر وجودی است که هر فرد قسمت اعظم آن رادر زمان تولد از پدر و مادر به ارث می‌برد و تا پایان عمر میزان آن تقریبا ثابت باقی می‌‌ماند، قسمت دیگر آن از طریق غذا و مایعات تامین میشود.
جینگ یا اسانس در قدرت باروری، نیروی جنسی (سکس) و رشد و نمو انسان نقش مهمی دارد و کمبود آن علاوه بر ناباروری، می‌تواند ناتوانی جنسی و حتی اختلال رشد به همراه داشته باشد. جوهره هر فرد که در زمان تولد با او متولد میشود، در واقع قدرت و ساختار بدنی او را می‌سازد، در محاوره معمولا خود ما به کلمه جینگ زیاد اشاره می‌‌کنیم. مثلا وقتی می‌گوییم: فلان شخص ذاتا ادم قوی و پرانرژی است...
کلیه‌‌ها از دیدگاه TCMدر تولید مغز استخوان نقش دارند. همچنین بر رشد استخوان‌ها تاثیر می‌‌گذارند.
می‌دانید که مغز استخوان ریشه یا منبع گلبول‌های قرمز و سفید است. ضعف انرژی کلیه علت اصلی کم‌خونی و ضعف سیستم ایمنی است. در طب چینی، نخاع و مغز بخش‌هایی از مغز استخوان(marrow)هستند. بنابراین ضعف حافظه، ناتوانی در تفکر و حتی کمردرد می‌‌توانند از علل ضیف بودن انرژی کلیه باشند.
به دلیل اثر خوب کانال کلیه روی استخوان، در افرادی که برای رشد قد مراجعه می‌‌کنند از تقویت این کانال بهره می‌بریم.
وظیفه دیگر کلیه‌‌ها در متابولیسم آب بدن میباشد.که این نقش کلیه با طب کلاسیک نزدیک است.
کلیه هم چنین در عمل تنفس با ریه همکاری می‌کند، این وظیفه کلیه ممکن است کمی دور از ذهن باشد ولی در دیدگاه کل نگر ارگانهای بدن در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر میباشند. معمولا عمل بازدم با ریه‌‌ها و عمل دم با کلیه‌‌ها در ارتباط است.کلیه از این طریق به جذب انرژی کمک می‌کند.
پس در ضعف انرژی کلیه ما شاهد بیماری‌های تنفسی و حتی آسم خواهیم بود.
کلیه به گوش باز میشود. معنای این جمله چیست؟
در فلسفه چین هر عضو محلی در صورت دارد که از طریق آن علائمی را به بدن مخابره می‌کند،! مثلا وقتی لب‌‌ها خشک و پوسته پوسته می‌‌شوند، شاید-و نه همیشه-کانال طحال دچار کم آبی شده است! این از شگفتی‌های بدن انسان است. یک دانش و معاینه دقیق نیاز به انجام آزمایشات را از بین می‌برد. محل باز شدن کبد به چشم است، زمانی که فرد به یرقان یا هپاتیت مبتلا میشود چشم‌‌ها به زردی می‌گراید.
محل باز شدن کلیه نیز همانطوری که گفته شد گوش است، بنابراین در ضعف این ارگان اختلالات شنوایی و حتی وزوز گوش شایع است.
رشد موی سر تحت نظرارگان کلیه میباشد، بنابراین کسانی که از ضعف انرژی کلیه رنج می‌برند دچار ریزش مو می‌‌شوند. البته جلا و درخشندگی موها به کانال کبد مربوط میشود و موی کدر و وز کرده می‌تواند نشانه‌ای از ناکافی بودن خون کبد باشد.
طعم ارگان کلیه شور است. فردی که ضعف در این کانال دارد ممکن است گاها تمایل شدید به این مزه داشته باشد.
کلیه همچنین بافصل زمستان در ارتباط است. (بر اساس فلسفه پنج عنصر، هر ارگان علاوه بر اینکه با طعم خاصی در ارتباط است با فصل و حتی رنگ و خصوصیات اخلاقی به خصوصی ارتباط دارد).
ترس احساس مرتبط با کلیه‌‌هاست.پس از علانم دیگر ضعف این کانال وجود ترس بیمارگونه و حتی پارانویا میباشد.
در طب کلاسیک نیز می‌بینیم که برخی بیماران به علت ترس شدید دچار بی‌اختیاری ادراری می‌‌شوند.
رابطه ارگان کلیه و فلسفه پنج عنصر
1- ارگان جفت:مثانه
2- رنگ: آبی
3 - ساعت:5 تا 7 عصر (معمولا اختلالات مربوط به این ارگان در این ساعت‌ها شایع‌تر است)
4- کیفیت ذهنی: ترس، پارانویا
5- مسیر شاخه‌‌ها: موی سرو پوبیس، استخوان، مجاری ادرار، گوش، مغز استخوان، مغز سر
6- فانکشن: ذخیره اسانس مادرزادی، تصفیه و پالایش کردن خون
و اما کانال کلیه نیز مانند سایر کانالهای انرژی مسیری را در بدن طی می‌کند که از نظم خاصی برخوردار است. این کانال دارای 27 نقطه میباشد که در شکل زیر ملاحظه می‌‌فرمایید.
مسیرکانال کلیه: این کانال از کف پا، بین اولین و پنجمین مفصل كف پایی انگشتی شروع شده و سپس به عنوان یك مریدین یین، به قسمت داخل پا پیچیده و از آنجا كه نزدیك‌ترین مریدین نسبت به خط میانی بدن محسوب میشود از كناره داخلی ساق پا و كشاله ران عبور كرده و سپس به‌طور عمودی بر روی تنه بالا رفته و سرانجام در بیست و هفتمین نقطه, روی مرز پایین مفصل جناغی چنبری پایان می‌یابد.
