زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر مهرداد اخوان بهبهانی؛ پزشك عمومی

طب سوزنی یا آكوپانكچر (Acupuncture) از نظر لغت‌شناسی از تركیبات كلمات لاتین Acus به معنای سوزن و Punctura به معنای فروكردن به‌دست آمده است، و عبارت است از فروكردن سوزن‌های مخصوص به نسوج زیرپوستی در نقاط خاصی.

طب سوزنی طب بومی سرزمین اژدهاست و قدمتی چندین هزار ساله دارد. برخی آنرا تا زمان مردمان عصر حجر پیش برده‌اند و عده‌ای که محتاط‌تر به نظر می‌رسند قدمت 2500 ساله برایش در نظر گرفته‌اند.

روش عملکرد طب سوزنی

چینی‌های باستان معتقد بودند که بدن انسان علاوه بر گوشت و پوست و استخوان، دارای کالبدی انرژتیک است و انرژی در کانال‌هایی به نام مردین جریان دارد. انرژی درست مانند آبی جاری در کانال‌ها (مردینها) در گردش است. تا زمانی که انرژی جاری است و مانعی در سر راه آن قرار نگرفته، فرد در سلامت کامل به سر می‌برد. عوامل بیماریزا با اخلال در حرکت انرژی است که فرد را بیمار می‌کنند.

مراحل تشخیصی

تشخیص در طب سوزنی روندی بسیار طولانی دارد. چراکه طب سوزنی جزو شاخه‌های طب کل‌نگر می‌باشد و متخصصان آن اعتقاد دارند برای کشف علت بروز بیماریها لازم است تمام نقاط بدن و روحیات، خلقیات و احساسات بیمار مورد ارزیابی قرار گیرد. این روند ممکن است گاهی به یک شرح حال مفصل چندین ساعته از بیمار منجر شود.

بیماران برخلاف انتظار این شرح حال موشکافانه را به راحتی و با آغوش باز می‌پذیرند و حتی عده‌ای از آنها بعد از دادن شرح حال احساس بهبودی می‌کنند. که البته این بهبودی را باید به حساب قدرت شفا بخش همدلی پزشک با بیمار گذاشت.

سپس پزشک براساس تشخیص مطرح شده بین 10 تا 15 نقطه از بدن را انتخاب کرده و کارش را با فرو کردن سوزن‌های مخصوص در این نقاط آغاز می‌کند.

یافته‌های اخیر

نورولوژیست‌هایی که در زمینه طب سوزنی تحقیقات کرده‌اند بر این باورند که فروکردن سوزن در نقاط خاص پوست منجر به تحریک گانگلیون‌های عصبی زیر پوستی شده و از این طریق سبب ترشح آندورفین‌های درونزاد می‌شود. امروزه می‌دانیم ترشح این نوروترانسمیترها سبب کاهش درد بیماران می‌شود اما متخصصان طب سوزنی تاثیر طب سوزنی را فراتر از این می‌دانند.

آنها بر این باورند نقاط مختلف پوست با ارگان‌های داخلی در ارتباط بوده و تحریک آنها منجر به تاثیر بر این نقاط می‌شود. به طور مثال نقاط اطراف قوزک پا با کلیه و مثانه مرتبط است و یا نقاطی در زیر زانو مربوط به معده می‌باشد.

چگونگی درمان

درمان کلاسیک هفته‌ای 2 تا 3 جلسه بوده و هر دوره درمانی به طور متوسط 12 جلسه به طول می‌انجامد. هر جلسه درمانی حدود 1 تا 5/1 ساعت می‌باشد. نکته مهم در درمان علاوه بر محل سوزن‌ها، جهت، عمق نفوذ و نحوه حرکت دادن سوزن‌هاست.

متخصصان طب سوزنی مانند سایر شاخه‌های طب کل نگر به اطلاح رفتار های حیاتی فرد مانند تغدیه، ورزش، رفتار جنسی، عاطفی و شغلی توجه زیادی داشته و توصیه‌های خوبی به فرد بیمار می‌نمایند.

سازمان بهداشت جهانی

طب سوزنی درمانی بدون درد است.یکی از عوارض طب سوزنی در صورت عدم رعایت بهداشت انتقال بیماری‌های مسری مانند ایدز و هپاتیت است که البته با به کارگیری سوزن‌های یکبار مصرف این مشکل به صورت کامل قابل پیشگری می‌باشد.عده‌ای تصور می‌کنند تاثیرات درمانی آن تلقینی است که با اثربخشی طب سوزنی بر دام‌ها و کودکان شیرخوار جای هیچ شبهه‌ای در این امر باقی نمانده است.

سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و داروی آمریکا نیز این طب را به رسمیت شناخته و لیستی از بیماری‌های مجاز برای درمان توسط طب سوزنی معرفی کرده است.

بیماری‌های دستگاه تنفس فوقانی شامل سینوزیت، رینت الرژیك، سرماخوردگی، التهاب لوزه‌ها، بیماری های دستگاه تنفس تحتانی شامل برونشیت حاد، آسم برونشیال، بیماری‌های گوارشی شامل اسپاسم مری و دهانه معده، سكسكه، التهاب حاد و مزمن معده، افزایش ترشح اسید معده، زخم مزمن معده و التهاب حاد و مزمن روده، اسهال و یبوست‌های مقاوم به درمان مانند سندرم روده تحریک پذیر، بیماری های ارتوپدی شامل آرتروز مفاصل زانو، آرنج تنیس بازان، شانه یخزده، كمر درد، آسیب های ورزشی بافت نرم آرتریت روماتویید و دیگر بیماری‌های بافت همبند...

برای خواندن بخش دوم- طب سوزنی، شاخه‌ای از طب کل نگر- اینجا کلیک کنید.