فرزانه باغجری
گاهی اطرافیان و حتی پرشکان فکر میکنند که با گفتن خبر بد، ممکن است باعث شوند که بیمار سکته کند یا دچار شوک روانی شود اما پژوهشها نشان دادهاند که این اتفاق بسیار نادر است.
اگرچه این امر میتواند بررسی شده و اگر بیمار و خانواده او به تشخیص روان شناس مشاور شاغل در تیم درمان آمادگی لازم برای دریافت اطلاعات کامل در مورد واقعیت های موجود و میزان وخامت و پیش آگهی منفی بیماری را نداشته باشند و زمان و فرصت کافی نیز برای آماده سازی آنها برای مواجه شدن کارآمد با واقعیت در اختیار تیم درمان نباشد آنگاه ممکن است اصراری برای در اختیار گذاشتن همه اطلاعات مربوط به ماهیت بیماری و پیش آگهی آن احساس نشود.
اما آنچه که به عنوان یک اصل حرفه ای در اینگونه موارد باید سر لوحه برنامه ریزی و اقدامات اعضا تیم درمان قرار بگیرد، نخست این است که حق بیمار است از همهی واقعیات مربوط به وضعیت جسمیاش باخبر باشد.
دوم اینکه بسیاری از بیماران با دانستن روند درمان و مدت زمان و فرصت تقریبی باقیمانده از زندگی خود که در اختیار دارند، شروع به برنامه ریزی جدید برای آن و نیز انجام کارهای ناتمام و مهمی که اگر انجام ندهند می تواند پس از مرگ برای خانواده، همکاران یا دوستان مشکل زا شود، می کنند.
علاوه بر اینها، در اغلب (اگر نگویم همه) موارد این افراد فرصت جدیدی برای تجربه معنوی پیدا می کنند که میتواند نقش مثبت شگرفی در کیفیت نحوه گذران باقی مانده زندگی و نیز حتی کیفیت زندگی کسانی که با آنها در ارتباط هستند ایفا کند.
سومین دلیل نیز این است که اگر بیمار از حقیقت بیماریاش بی اطلاع باشد درحالیکه اطرافیانش درجریان کامل امور بوده باشند، فضای نامطلوب و متشنجی میان آنها ایجاد خواهد شد که می تواند اثر منفی بر نحوه همکاری بیمار با طرح درمان، اعضا خانواده و مراقبت کنندگان اصلی او بجای گذاشته و از این طریق کیفیت باقی مانده زندگی او را بشدت کاهش دهد.
برای درمیان گذاشتن تشخیص بیماریهای جدی همچون سرطان، بهترین فرد پزشك معالج وی است با این وجود اغلب مشورت پزشک باروان شناس برای آگاهی از میزان آمادگی بیمار برای مواجه شدن با واقعیت و پیش بینی واکنش های احتمالی او و اگر لازم باشد برنامه ریزی برای آماده کردن بیمار و خانواده او برای دریافت خبر بد ضروری به نظر می رسد.
در پاسخ به خانوادهای که نگران باخبرشدن بیمار از بیماریاش هستند، باید پرسید كه چرا آنها میخواهند كه بیمار مطلع نشود؟ و از چه میترسند؟ آنها چه تجربهای راجع به بیمار در مورد اخبار ناخوشایند دارند؟
سپس باید با بیمار صحبت كرد كه چه چیزهایی را میداند و یا به چه مواردی مشكوك است.
معمولا اغلب بیماران از واقعیت بیماری خود مطلع هستند، اما برای حفاظت روحی-روانی خانوادهی خویش، برای مدتیترجیح می دهند دیگران در جریان این مساله قرار نگیرند.
در این موارد با صلاحدید پزشک و روانشناس میتوان ترتیبی به عمل آورد که بیمار و خانواده با هم در محل ملاقات حضور یافته و مورد مشورت قرار گیرند.