ركسانا خوشابی ؛ كارشناس ارشد ؛ مشاوره باليني
همه انسانها و حتی همه موجودات زنده نیازمند توجه و محبتاند. هیچ رشدی بدون توجه و محبت واقعی میسر نمیشود. حتی ثابت شده رشد گیاهان هم با توجه و محبت چند برابر میشود. معنای محبت حقیقی به فرزند، به همسر، به دوستان و حتی به شاگردان كلاس (اگر معلم باشیم) و ... چیزی جز توجه داشتن به آنها نیست.
در سایه توجه مثبت، همه چیز و همه كس میبالد و رشد میكند و به بار مینشیند. تجربه نشان داده تقریبا بیشتر افرادی كه مشكلات جزئی یا جدی دارند، به نوعی، از كمبود محبت و توجه مثبت در رنج و عذاب هستند و با محبت و توجه، اوضاع بهبود مییابد.
اما اگر بخواهیم به دیگران محبت و توجه نشان دهیم باید چه كار كنیم؟ از چه منبعی میتوانیم محبت و توجه كسب كنیم و چگونه میتوانیم محبتی را كه خود بدان نیازمندیم، به سمت خود جذب كنیم؟ بعضی افراد معتقدند تنها كسانی میتوانند به دیگران محبت كنند كه قبلا محبتی را دریافت كرده باشند.
شاید این حرف درست باشد، اما یكی از خواص محبت كردن این است كه شما هر قدر بیشتر محبت كنید،
بیشتر محبت دیگران را به سمت خود جذب میكنید.
پس اگر بتوانید از چاه دل خود محبت بیرون بكشید و آن را به اطرافیان بدهید، خود به خود محبت و توجه مثبت بیشتری به سمتتان جذب خواهد شد.
انواع توجه توجه اشكال مختلف دارد. گاهی با یك لبخند منتقل میشود و گاهی با یك نگاه؛ گاهی هم تلاش لازم است و باید با انجام كاری آن را به طرف مقابل نشان داد. مثلا چیزی را به او آموخت، آگاهی و فهم جدیدی به او منتقل كرد یا حتی كار كوچكتری انجام داد كه برای او مهم و حیاتی است.
مثلا وقتی نوزاد را در آغوش میكشیم و به او شیر میدهیم، بظاهر كاری جزئی است، اما این بغل كردن و تغذیه، همان چیزی است كه نوزاد با تمام وجود به آن نیاز دارد. جالب اینجاست كه توجه كردن تنها شامل توجه به موجودات زنده نیست،
بلكه تا توجه ما به كاری كه در حال انجام آن هستیم معطوف نشود، نتیجه و خروجی كار آن طور كه باید و شاید مطلوب نخواهد بود و حتی شاید اصلا خروجی نداشته باشیم. گویی توجه به هرچیز باعث انتقال انرژی ما به آن خواهد شد.
ما چقدر به كاری كه میكنیم توجه داریم؟ احتمالاً همه شما قبول دارید كه برای رسیدن به موفقیت، چه كوچك چه بزرگ و در هر زمینهای، «توجه» از ملزومات اصلی است. در واقع «توجه» لازم است تا بتوانیم ذهن را متمركز كنیم و بیقراری و تمایلش را برای از این موضوع به آن موضوع پریدن كنترل نماییم.
اجرای موفق هر كار توجه میخواهد؛ كار كردن، حرف زدن، مطالعه و حتی بازی توجه لازم دارد. كارهای معمول و روزمره زندگی، یعنی آنهایی كه از شدت تكرار دیگر به چشممان نمیآیند (مثل نشستن و رفتن و پختن) اگر با توجه انجام شوند، كیفیتشان بهتر خواهد بود.
این ویژگی، مادرزادی نیست، بلكه باید آن را پرورش داد و این كار را از همان بچگی آغاز كرد. برای جلب توجه یك بچه در مراحل اول، صداهای عجیب و غریب در میآوریم! بزرگتر كه شد برایش قصه میگوییم. همین طور كه بچهها رشد میكنند و بزرگ میشوند، لازم است در مورد آنچه میخوانند یا مطالعه میكنند، توجه بیشتری به خرج دهند.
همه اینها برای متمركز كردن و قدرت بخشیدن به توجه است. گاهی اوقات بدون اینكه بخواهیم و اراده كنیم و بدون اینكه تمرینی داشته باشیم، توجه ما خیلی زیاد میشود. همه ما چنین لحظاتی را تجربه كردهایم. مثل وقتی كه عمیقاً غرق خواندن یك كتاب جالب یا دیدن یك فیلم جذاب میشویم.
این مسئله وقتی اتفاق میافتد كه در فعالیتهایی درگیر میشویم كه دوستشان داریم و از انجامشان لذت میبریم. اگر میخواهیم توانایی توجه كردن در ما زیاد شود باید آن را به كنترل ارادهمان در آوریم. باید بتوانیم تصمیم بگیریم كی و كجا ذهنمان را متمركز كنیم و برای اینكه بتوانیم توجه واقعی و مؤثر داشته باشیم لازم است تمرین كنیم.
ما هر روز در معرض موقعیتها و فرصتهایی برای تقویت توجه هستیم. در واقع هر عملی را میتوان به تمرینی برای افزایش توجه تبدیل كرد. ذهنتان را بر كاری كه میكنید، متمركز سازید و نگذارید چیزی توجهتان را منحرف كند. با آنكه تمرینهایی برای تمركز وجود دارند، اما اگر زمان و مكان انجامشان را پیدا نكردید، نگران نباشید؛
چون میتوانید كل روزتان را به تمرینی لذتبخش برای افزایش توجه تبدیل كنید با این كار سرعت و كارایی فعالیتهایتان افزایش مییابد و وقتی توجهتان بیشتر شود، قدرت افكاری كه ذهنتان را پراكنده میسازند كمتر میشود و میبینید كه به راحتی میتوانید توجهتان را به كار مورد نظر معطوف كنید...