تحریریه ماهنامه دنیای زنان
همه ما میتوانیم به محتوا و معنای حركتهای بدنی- اندامی و یا ایما و اشارهای (ارتباطات غیر كلامی) یكدیگر پی ببریم، توانایی برقراری ارتباطات غیر كلامی از جمله مؤثرترین شیوهها جهت نفوذ تأثیرگذاری بر دیگران است، نتایج حاصله از تعدادی پژوهشهای به انجام رسیده در این زمینه، گویای آن است كه انسانها، بهویژه آنهائی كه از بار عاطفی- احساس قویتری برخوردارند، میتوانند در مدت زمانی بسیار كم، كسی را كه برای اولین بار میبینند و با او هم صحبت میشوند، مورد تحلیل، ابراز نظر و تحت تأثیر خود قرار دهند، هر چند در بحث بسیار جالب شیوههای متأثر نمودن دیگران و نفوذ به درونِ آنكس كه میخواهیم (مخاطب یا مخاطبین)، ارتباط و ارسال پیامهای غیر گفتاری از اهمیت بسزایی برخوردار است، اگر كسی از توانایی همزمان:
1- تأثیر گفتار (ارتباط كلامی)
2- نفوذ رفتار (ارتباط غیر كلامی)
3- انتقال احساس (ارتباط عاطفی) برخوردار باشد، جزو افراد فراموش نشدنی، كاریزماتیك و دوست داشتنی محسوب میشود، توجه به تواناییهای سهگانه ذكر شده گویای آنست كه دو بُد از ویژگیهای مزبور به ارتباطات غیركلامی مربوطاند، و به همین دلیل است كه اساسیترین اعضای انتقال احساس و پیام عبارتند از: چشمها، سكوتها و چیزی نگفتنها، لبخندزدن، به حالت اندوه فرو شدن، حركات دستها، بالا و پائین بردن صدا، سر تكان دادنها و تاییدها و.... (فراموش نشود كه تأثیر تمامی موارد ذكر شد، مشروطِ به برخورداری فرد از یك بستر درونی انسانی- اخلاقی و صادقانه میباشد، چه در غیر این صورت به نوعی شارلاتانیسم دچار شدهاید كه عاقبتی جز تحقیر و تمسخر و بیاهمیتی ندارد).
در این مقاله با مؤثرترین ابزارهای تأثیرگذاری و شیوههای بهكارگیری آنها، بیشتر آشنا میشویم.
تكنیكهای نفوذ
اگر بتوانیم از طریق ابزارهای ارتباط كلامی و غیركلامی خود و تداخل و تعامل آنها با یكدیگر فضایی ایجاد كنیم كه منجربه ایجاد كنش و واكنشهای عمدتاً ناملموس و بعضاً شفاف وقابل ملاحظه گردد، درنتیجه، حس عجیبی بین ما ودیگران برقرار میشود، اما چگونه؟! برای اینكه ازچنین نفوذ و تأثیرگذاریی برخوردار شوید:
الف: قبل ازهرچیزسعی كنید در ارتباطات و انتقال پیامهای خود، صرفاً یك ابزار تیا یك سوی پیام (گیرنده یا فرستنده) نباشید، بلكه عمیقاً و جداً خودّ «پیام» باشید، به بیان دیگر آنچنان گفتار را بیان كرده و انتقال دهید كه مخاطب یا مخاطبین شما، بیش ازآنكه محتوای ارتباط و پیام را از طریق كلمات و گفتهها درك كند، به واسطه فضای ایجاد شده و احساس تأثیرپذیری كه در او ایجاد شده، بفهمد.
توانایی ایجاد چنین فضا و احساس سبب میشود تا مخاطبین، شما را پذیرفته و ازهمگامی وهمفكری با شما نه فقط خوششان بیاید بلكه لذت نیز ببرند، (احتمالاً به رایتان اتفاق افتاده است كه برای دیدار یا مصاحبت با كسی، با تمام وجودتان لحظه شماری كنید، در حالی كه درهمان حال دیدن و یا گفتگو با بسیاری از افراد دیگرنه تنها به رایتان عادی و معمولی، بلكه كسلكننده نیز باشد).
ب: جهت اینكه انسانی مؤثر و متنفذ باشید، نه زیاد جدی و نه زیاد ایرادگیر باشید، زیرا در چنین صورتی مخاطبین خود را دچار نگرانی و اضطراب كرده و همین امر سبب میشود كه به تدریج مورد بیتوجهی و حتی طرد قرار گیرید، بنابراین برای مؤثر بودن و پذیرش از جانب مخاطبین، بایستی از نشاط و راحتی عمیق درونی و ذهنی برخوردار باشید تا اینكه هم با خود و هم با دیگران به راحتی و سهولت برخورد كنید، البته در این سمت و سو نه اجازه دهید كسی خودش را به شما تحمیل كند و نه خودتان، نه دیدگاه خودتان نه خاستگاه اندیشمندی خودتان را به هیچ كس تحمیل كنید، مطمئن باشید اگر حرفتان، رفتارتان و احساستان درست و بدون حسابگریهای خودخواهانه و موذیانه باشد، به راحتی پذیرفته میشوید، زیرا برای نفوذ بر مخاطب چیزی بهتر و مؤثرتر از شاخصهای: روراستی، شفافیت، معقولیت و صداقت نیست.
ج: برای مؤثر بودن بایستی با خودخواهی خداحافظی كنید، خودخواهی و غرور بیجا دیوارهای مستحكمی را بین تبادل احساسات و عواطف ایجاد نموده و همچون خوره اندیشه و احساسِ دوست داشتن و صمیمت را میخورد و از بین میبرد، هیچ اشكالی ندارد كه بعضی مواقع كوتاه بیائید، كوتاه آمدن به معنای با همدیگر راه رفتن و نهایتاً همزبانی و همدلی است، بههمین دلیل است كه انسانهای مقتدر و مؤثر راحتتر، هم سكوت میكنند و هم با دیگران كنار میآیند.
د: برای مؤثر بودن، قبل از هر چیز مخاطبین خود را به وجد آورید، شور و حال لازم را ایجاد نموده تا اینك كه آمادگی مورد نظر در جمع به وجود آید و نظرها جلب شود، و سپس با طمأنیه گفتار و احساس اصلی خود را (تبلیغ و ترویج و كه در نظر دارید) مطرح نمائید. (مواظب باشید كه در امتداد ایجاد شور و حال به لودگی، كم مایگی و یا ... فرومایگی كشیده نشوید).
هـ: برای مؤثر بودن، آنگاه كه باید گوش فرا دهید، عمیق و مشتاقانه بشنوید، این حركت تأثیر عجیبی بر مخاطبین و جذب آنها خواهد اشت.
و: برای مؤثر بودن، پر انرژی، قدرتمند و مهیج باشید (چه در احساس، رفتار و یا گفتار)، این امر سبب میشود تا مخاطبین با اطمینان و اعتماد بیشتری به شما توجه كرده و در ارتباط با درخور توجه بودن و با محتوا بودن احساس و گفتارتان، تردیدی به خود راه ندهند.
ز: برای مؤثر بودن، قاطع باشید زیرا انسانها، بهویژه آنهاییكه در ارتباط با مسائل زندگی برای خود تعریف و چارچوب دارند، از آدمهای مستحكم، با شخصیت و مسنجم بیشتر خوششان میآید تا از افراد دمدمی مزاج و كسانی كه چون پركاه، حتی كوچكترین باد از سویی به سوی دیگر پرتابشان میكند.
ح: برای مؤثر بودن، هرگز و هرگز و هرگز، فریبكاری نكنید، نفوذ و محبوبیت عوام فریبانه، به نفرت و طرد میانجامد.
ط: برای مؤثرتر بودن، چشمان مؤثر و سخنگو بسیار با اهمیتاند، چشمان با حیا و مواظت، چشمان باهوش و شفافت بسیار با اهمیتاند، كسی كه میخواهد اثر گذار باشد باید با تحلیل شرایط و تشخیص موقعیت یا مستقیم و محكم و با به صورت گردشی و با توقفهای لحظهای به چشمان مخاطبین خود نگاه كند، مشكل است، میدانم، و حتی میتوان گفت كه خیلی مشكل است.
ولی بیائید و تصمیم بگیرید كه از صمیم قلب، چشمانتان، عشق و مهرورزی را در همه جا پخش كنید تا اینكه فضای كار و زندگیتان خوشبو و دلنواز باشد.
ی: برای مؤثر بودن، از نیشخند زدن بپرهیزید، كار جالبی نیست، نیشخند حالتی از بیاحترامی و بیادبی را به ذهن متبادر میكند، اگر با موضعی موافقید، بپذیرد و اگر مخالفید، نپذیرید، این طور بسیار بهتر است، زیرا از رفتارهای كنایهآمیز و طعنه زننده، هر كس میتواند برداشت متفاوتی داشته باشد.
اما مهمترین ویژگی كه از تأثیرگذاری و نفوذ به دست میآید، دوست داشتن و خوش آمدن دیگران از شماست، بهطوریكه از كاركردن، صحبت كردن، قدم زدن و حتی بحث و مجادله كردن با شما، خشنود و خوشحالند.
و این از بزرگترین موفقیتهایی است كه میتوان بهدست آورد، از هماكنون پیگیر حركات، گفتار و احساس خود باشید و ببینید آنجائیكه با عدم پذیرش مواجه شدید، چه كردهاید و چگونه بودهاید؟
و این جا كه مورد پذیرش و تأیید قرار گرفتید، چكار كردید، چه گفتید و چه نگفتید؟! و ....، از همین حالا دست بهكار شوید و «ده فرمان» ذكر شده را به خوبی بیاموزید و به کار گیرید، مطمئن باشید اگر با خود و دیگران روراست باشید و از بهدست آوردن قدرت نفوذ و تأثیر، مقاصد فریبكارانه نداشته باشید، خیلی زود، زودتر از آنكه حتی فكرش را بكنید، قرین «موفقیت و شادكامی» خواهید شد، البته این درست است كه برای تأثیرگذاری بایستی چیزهایی را در درون خود داشته باشی كه دیگران غیر مؤثر، نه، دارند و نه، میتوانند بهدست آورند، من این اطمینان را به شما میدهم كه عمدهترین و بزرگترین درصد، جهت متأثر كردن، موضوعات و امور اخلاقی- اجتماعی و انسانی روزمرهای است كه همهشان اكتسابیاند، و چون اكتسابیاند، پس هر كس میتواند به تناسب تلاش و كوششی كه مینماید و مساعدت و همگامیایی كه محیط و بستر اجتماعی با او بهعمل میآورد به انسانی با نفوذ و تأثیرگذار تبدیل شود.