به قلم : دکتر شهاب قاضی میرسعید ، جراح ستون فقرات و مغز و اعصاب
تحریریه زندگی آنلاین : فتق دیسک کمر باعث درد طولانی مدت در کمر میشود. گاهی اوقات درد مداوم در یک یا هر دو پا احساس میشود. ماهیچهها به گونهای منقبض میشوند که فرد مبتلا به سختی میتواند صاف بایستد یا راه برود. علائم به صورت جداگانه بسته به بیمار متفاوت است. مشکل تقریباً همیشه مشابه است. منافذ استخوانی در ستون فقرات، ریشه یک عصب را در مسیر آن از طناب نخاعی کشیده تحریک میکند. در نتیجه عضلات اطراف سفت میشوند و بیمار در ناحیه کمر احساس درد میکند. برآمدگی دیسک بین مهرهای یا فتق دیسک بزرگتر اغلب باعث تحریک ریشه عصبی میشود. بیماریهای مفاصل بین مهرهای نیز باعث کمردرد میشوند. فتق شدید دیسک باعث گزگز یا بی حسی و حتی فلج برخی از عضلات میشود.
فتق دیسک چگونه بر کار کردن تاثیر میگذارد؟
بسته به تصویر بالینی، برخی از بیماران فتق دیسک قادر به نشستن نیستند. سایر بیماران نمیتوانند بایستند یا راه بروند، کار در عابر بانک یا خط مونتاژ برای آنها غیرممکن به نظر میرسد. کار در یک سرویس بسته بندی یا در یک تجارت صنایع دستی به شکنجه تبدیل میشود. بسیاری از بیماران هنگام عطسه، سرفه یا فشار دادن احساس درد میکنند. سایر عوارض فتق دیسک میتواند مشکلات مثانه و روده باشد که به سرعت رخ میدهد.
بیشتربخوانید:
دیسک کمر و راه های درمانی برای آن
در صورت فتق دیسک چه باید کرد؟
افراد مبتلا باید در مورد خود فکر کنند و در مورد نحوه انجام کار یا حرکاتی که باعث افزایش کمردرد میشوند فکر کنند. در بسیاری از موارد، حرکات نادرست و استرس در بدن از عوامل درد در ناحیه کمر است. تسکین درد باعث تسکین ستون فقرات میشود. اکثر بیماران پاهای خود را بالا میآورند و حداقل 30 دقیقه استراحت میکنند. بسته به ترجیح شخصی، قرار دادن کیسه یخ یا پدهای حرارتی در پشت به تسکین درد کمک خواهد کرد. بهترین وضعیت دراز کشیدن توسط خود افراد مبتلا تعیین میشود، نحوه دراز کشیدن باید تا حد امکان راحت باشد و باعث رفاه و آرامش فرد شود. اصلاح توالی حرکت و تسکین کمر جایگزین درمان دارویی یا جراحی در موارد فردی نمیشود. بیماران با پزشک و جراح مغز و اعصاب خود صحبت میکنند که کدام روش درمانی مناسب است.
درمان و بازسازی دیسک بین مهرهای
هدف بسیاری از کلینیکها و مراکز توانبخشی حمایت از بیماران پس از فتق دیسک در تثبیت و ترمیم دیسک است. درمان درد حاد، افزایش حجم دیسک بین مهرهای و درمان تثبیت کننده پارگی تأثیر زیادی بر تسکین درد و بهبودی کلی دارد. تقویت پایدار برای حفظ دیسک بین مهرهای آسیب دیده از طریق فیزیوتراپی به دست میآید. بیماران باید برای یک مفهوم درمان جامع تلاش کنند. کمردرد ناشی از دیسکهای بین مهرهای را می توان با افزایش محتوای آب دیسکهای بین مهرهای با استفاده از پلیمرهای اتصال دهنده به آب تسکین داد. سلولهای دیسک بین مهرهای کاشته شده، که به صورت جداگانه در آزمایشگاه کشت میشوند، درد دیسک بین مهرهای را بهبود میبخشند. استفاده از پروتز به اصطلاح آنولوس نیز یا به طور اضافی قابل تصور است. این کار از پارگی مکرر دیسک بین مهرهای جلوگیری میکند.
کار کردن با فتق دیسک
خوشبختانه پس از درمان و اقدامات توانبخشی کافی، بیماران مبتلا به فتق دیسک میتوانند علیرغم بیماری به کار قبلی خود ادامه دهند. در جامعه مدرن، جایی که فتق دیسک رایج است، کارفرمایان گهگاه مایل به ایجاد تغییرات ارگونومیک در محل کار هستند. اینها تمرین بدون درد این حرفه را تضمین میکند. گزینههای خوبی برای محل کار اداری وجود دارد، جایی که مبلمان مخصوص نشیمن یا میزهای ایستاده میتوانند کار روزانه را آسانتر کنند.
فتق دیسک در کجا ایجاد میشود؟
اغلب فتق دیسک در قسمت پایینی ستون فقرات کمری رخ میدهد. معمولا یک کمردرد شدید است که به آن کمردرد یا به طور رایج به نام لومباگو نیز شناخته میشود. اگر فتق دیسک بر روی عصب سیاتیک که در این ناحیه قرار دارد فشار بیاورد، کمردرد اغلب به باسن یا یک پا میرسد. اگر مهرههای گردنی تحت تاثیر قرار گرفته باشند، پزشکان از فتق دیسک گردن صحبت میکنند. تشعشع درد در بازوها معمولی است. فتق دیسک در ستون فقرات قفسه سینه بسیار نادر است. در چنین حالتی، درد به صورت حلقهای روی قفسه سینه پخش میشود، اما معمولاً به سطح بخش ستون فقرات آسیب دیده محدود میشود.
بیشتربخوانید:
درمان درد سیاتیک
با این دمنوش گیاهی از درد سیاتیک در امان باشید
چه کارهایی برای دیسک کمر ضرر دارد؟
وضعیت نامناسب، حرکات تند و ورزشهایی که در آن ستون فقرات تکان میخورد (اسب سواری، دوچرخه سواری در کوهستان) یا پیچ خوردن (تنیس، اسکواش). همچنین انجام کارهای فیزیکی سنگین مانند بلند کردن بارهای سنگین نیز برای فتق دیسک کمر مضر است. بنابراین افراد مبتلا به دیسک کمر باید از انجام این فعالیتها اجتناب کنند. همچنین از هر گونه تمرینی که ستون فقرات را گرد میکند، مانند دراز و نشست و کرانچ خودداری کنید. تمریناتی که نیاز به خم شدن یا چرخش جانبی دارند برای دیسک کمر مضر هستند.
چرا فتق دیسک درد دارد؟
فتق دیسک میتواند به روشهای مختلفی باعث درد شود. اگر فتق دیسک بر روی عصب فشار بیاورد، نه تنها به علائم (بی حسی، ضعف عضلانی) بلکه منجر به درد عصبی (درد نوروپاتیک) میشود. این حالت معمولاً به عنوان سوزش توصیف میشود و حتی لمس خفیف پوست نیز میتواند دردناک باشد (آلوداینیا). علاوه بر این، فتق دیسک میتواند باعث واکنش التهابی به دلیل فشار موضعی و بافت بیرون زده دیسک شود. عضلات پشت با افزایش تنش عضلانی واکنش نشان میدهند و وضعیت بد رخ میدهد. تحریک عصب منجر به درد ذکر شده و کاهش توانایی عصب میشود.
کلام آخر
رشتههای ورزشی که در آنها ستون فقرات در معرض افزایش بارهای سنگین قرار میگیرد مانند اسب سواری، دویدن همچنین ورزشهایی با اوج بار قابل توجه و همچنین آنهایی که در آنها چرخش قوی در ترکیب با خم شدن جانبی وجود دارد. برای مثال گلف، اسکی، بازیها و ورزشهایی مانند تنیس، بدمینتون و اسکواش. باید در زمان قتق دیسک کمر از آنها اجتناب کنید. توصیه میکنیم هنگام احساس درد در قسمت کمر سریعا به پزشک مراجعه کنید تا روند بهبودی بهتر انجام شود.