به قلم : دکتر شهرام سیدی ؛ متخصص ایمونولوژی بالینی و آلرژی
تحریریه زندگی آنلاین : حساسیت و آلرژی یک مشکل شایع در بین افراد محسوب می‌شود . آلرژی‌ها انواع مختلفی دارند و ممکن است هر فردی به ماده و آلرژن خاصی عکس‌العمل نشان دهد. ایجاد حساسیت می‌تواند خفیف و یا شدید باشد و فرد را از داشتن زندگی عادی دور کند. یکی از این آلرژی‌های مهم ، ایجاد آلرژی به داروهای مصرفی است .گاهی بیمار بدون اینکه در جریان باشد نسبت به نوعی از مواد شیمیایی که در داروها وجود دارد، حساسیت نشان می‌دهد. در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد این نوع آلرژی بیشتر بدانید.
آلرژی دارویی
این نوع آلرژی یک حساسیت به نوع خاصی از دارو است. به طوری که سیستم ایمنی بدن که با عفونت و خطرات بدن مبارزه می‌کند، نسبت به نوع خاصی از داروها واکنش نشان داده و احساس خطر می‌کند. این واکنش با علائمی مانند کهیر ، تب و یا اختلال در تنفس همراه است.
در بین انواع آلرژی‌ها ، حساسیت به دارو چندان شایع نیست و تنها 5 تا 10 درصد از واکنش‌های دارویی را شامل می‌شود و مابقی واکنش‌های موجود می‌تواند از عوارض خود داروی مصرفی باشد. در هر صورت باید اطلاعات کافی داشته باشید که بدن شما نسبت به چه دارویی آلرژی دارد و در مقابل برای پیشگیری و درمان آن چه کاری باید انجام شود.
بیشتربخوانید:
علائم و دلایل آلرژی به پنی‌سیلین
آلرژی دارویی چرا رخ می‌دهد؟
سیستم ایمنی بدن به نوعی طراحی شده است که از بدن در مقابل خطرات بیرونی و بیماری‌ها محافظت می‌کند. در این روند مشکلات بیرونی اعم از ویروس‌ها، باکتری‌ها و یا دیگر عاملان بیماری شناسایی شده و با آن‌ها مبارزه می‌شود . حال در آلرژی دارویی ، سیستم ایمنی بدن مواد جدیدی که وارد بدن می‌شود را مهاجم تشخیص داده و خود را برای مبارزه با آن آماده می‌کند .
در این حالت بدن آنتی‌بادی تولید کرده و به داروهای وارد شده حمله می‌کند. آنتی‌بادی ها پروتئین‌های مهمی هستند که برای مقابله با عوامل مزاحم خارجی تنظیم می‌شوند.
آلرژی به دارو می‌تواند با اولین مصرف رخ دهد و یا بعد از اینکه بارها بدون مشکل از دارو استفاده شده، خود را نشان دهد. این واکنش ، پاسخی است که سیستم ایمنی بدن نسبت به ورود یک مهاجم نشان می‌دهد که به صورت کهیر، تب و یا مشکلات تنفسی خود را نشان می‌دهد.
بیشتربخوانید:
سیتریزین را چه موقع باید استفاده کنیم؟ + عوارض
آلرژی دارویی خطرناک است؟
این نوع آلرژی می‌تواند خطری برای بیمار نداشته باشد به طوری که بیمار به راحتی متوجه آن نمی‌شود و به حدی خفیف است که بیمار به صورت التهاب و یا تحریک ناچیز پوست ان را احساس می‌کند.
البته همیشه به این صورت نیست و این نوع آلرژی می‌تواند با خطرات جانی مانند آنافیلاکسی همراه باشد. آنافیلاکسی یک عکس‌العمل بسیار خطرناک برای بیمار است که بدن نسبت به یک دارو و یا یک عامل آلرژن از خود بروز می‌دهد. بیمار باید در نظر داشته باشد این واکنش می‌تواند تا 12 ساعت بعد از استفاده دارو نیز رخ دهد. این واکنش خطرناک با علائمی همراه است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم:
تپش قلب
به سختی نفس کشیدن
التهاب و ورم
از دست دادن هوشیاری
بروز آنافیلاکسی می‌تواند بسیار خطرناک باشد و باید در زودترین حالت ممکن درمان شود در نتیجه اگر بعد از مصرف دارو علائمی را در خود مشاهده نموده‌اید به متخصص آلرژی مراجعه نمایید.
واکنش‌های آلرژیک در برخی داروها
برخی از داروها در اولین استفاده از آن ممکن است واکنش خطرناکی مانند آنافیلاکسی برای بدن به وجود آورند مانند : استفاده از مورفین، آسپرین و یا بعضی داروهای استفاده شده در شیمی درمانی . البته این نوع واکنش‌ها سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد و به صورت حقیقی نیست. اما همانند آنافیلاکسی درمان می‌شود و بسیار خطرناک شمرده می‌شود.
عوارض دارویی با آلرژی دارویی چه فرقی دارد؟
آلرژی دارویی همان‌طور که ذکر شد چندان شایع نیست و عملکرد آن به گونه‌ای است که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و واکنش منفی به دنبال دارد. در صورتی که سیستم ایمنی بدن همیشه درگیر نمی‌شود و ممکن است یک عارضه جانبی که به عملکرد دارو مربوط نیست ، مشاهده شود. این نوع عوارض در برخی داروها طبیعی است مانند داروی آسپرین که برای درمان درد کاربرد دارد اما ممکن است معده را تحت تأثیر عوارضی قرار دهد و یا داروی استامینوفن که یک نوع مسکن محسوب می‌شود اما ممکن است به کبد آسیب برساند.
بیشتربخوانید:
آلرژی ناشی از مصرف داروها
درمان آلرژی دارویی
برای درمان حساسیت دارویی در ابتدا به شدت علائم توجه می‌گردد و درمان مطابق با آن در نظر گرفته می‌شود . در عکس‌العمل‌های شدید باید از مصرف داروی موردنظر خودداری نمود و متخصص آلرژی از داروی حساسیت زا برای بیمار تجویز خواهد کرد.
کلام آخر
با توجه به نکات ذکر شده آلرژی می‌تواند برای بیمار با خطرات مهمی همراه باشد که باید به علائم بعد از مصرف دارو توجه شود. البته داروها با برخی عوارض جانبی همراه هستند که این عوارض با ایجاد حساسیت متفاوت است . حساسیت‌ها، سیستم ایمنی را درگیر می‌کنند و عموماً با علائم پوستی و یا اختلالات تنفسی همراه است که بهتر است با متخصص ایمونولوژی مشورت نمایید.
