به قلم : دکتر شهرام سیدی - متخصص ایمونولوژی بالینی و آلرژی
تحریریه زندگی آنلاین : آلرژی واکنش سیستم ایمنی بدن به عوامل مختلف است که برای بدن مضر نیستند. این سیستم بسیار هوشیار بوده و نسبت به هر علائم کوچکی عکسالعمل نشان میدهد. از نمونه بارز آن آلرژی به گرده گیاهان است که گاهاً افراد را با علائم آزاد دهندهای مواجه میکند. سیستم ایمنی بدن این موارد را بهعنوان یک خطر جدی برای بدن تلقی میکند و واکنش نشان میدهد. آلرژی تنفسی همانطور که از نام آن پیداست نوعی از آلرژی است که تنفس فرد را با اختلالاتی مواجه میکند. در بعضی از فصول که آلرژیها شدت بیشتری دارند مشکلاتی را در تنفس فرد ایجاد میکنند. بیشتر افرادی که به بیماری آسم مبتلا هستند دچار اسم آلرژیکاند. درمان آسم آلرژیک در اغلب موارد امکانپذیر است و شرایط بیمار را بسیار بهبود میبخشد. در هنگام مواجهه با چنین مشکلات تنفسی باید به متخصص آلرژی مراجعه کرد. در این مقاله میخواهیم بهطور مفصل در رابطه با آلرژی تنفسی صحبت کنیم. اینکه چه کنیم دچار مشکل آلرژی تنفسی نشویم و اگر مبتلا شدیم چه راه درمانی برایمان وجود دارد. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
بیشتربخوانید:
از کجا بفهمیم بیماری سینوزیت داریم؟
راهکارهای طلایی برای پیشگیری از آلرژی تنفسی
چه راههایی برای پیشگیری از ابتلا به آلرژی تنفسی وجود دارد؟ این جمله معروف پیشگیری بهتر از درمان است واقعاً معجزه میکند. وقتی میشود با راهحلهایی ساده جلوی بروز چنین مواردی را گرفت چرا اجازه دهیم که بیماری به سراغمان بیاید و اذیتمان کند؟ راهکارهای ساده زیر برای پیشگیری از آلرژی تنفسی معجزه میکند:
1- تصفیه هوا
یکی از این روشهای درمانی تمیز سازی هوای محیط است . با تمیز کردن هوا و پاکسازی آن میتوان از ورود گردوغبار و گرده گیاهان و مواد آلرژیزا به دستگاه تنفسی جلوگیری نمود. با این روش بروز آلرژی تا حد قابلتوجهی کاهش مییابد.
2- دوری از غذاهای آلرژیزا
برای اینکه آلرژی تنفسی در شما بهبود یابد ، باید آن دسته از مواد غذایی آلرژیزا را از برنامه غذایی خود حذف نمایید و با غذاهای مفید دیگر جایگزین کنید. این غذاها علائم را در شما تشدید میکنند. غذاهایی تند و ادویهها ، غذاهای سرخکردنی و چرب ، خوراکیهای فرآوری شده و فست فودها و … ازایندست هستند. در عوض رژیم غذایی خود را پرکنید از ویتامینهای مفید مثل ویتامین b، c، k - انواع خوراکیهای آلرژیزا
3- دوری از گرده گل و گیاهان
ذرات ریز گردوغبار و گرده گیاهان در بعضی از مکانها و در بعضی از فصول سال بسیار زیاد است. در این مواقع سعی کنید کمتر از خانه خارج شوید. این گردهها معمولاً در بعدازظهرهای خشک و خنک زیاد است.
بیشتربخوانید:
چرا همیشه احساس خستگی میکنیم؟
4- سیگار متهم ردیف اول آسم است !
سیگار میتواند باعث بروز آسم شود. حتی در دوران بارداری نیز میتواند منجر به بروز زایمان زودرس، کاهش وزن نوزاد و یا حتی منجر به مرگ نوزاد شود. دودی که از مواد دخانی مثل سیگار و قلیان و غیره منتشر میشود آسیب بسیار جدی را به ریههای شما وارد میکند و یک محرک قوی برای ابتلا به آسم است. سیگار در مواردی که دچار آلرژی تنفسی هستید یک تحریککننده قوی محسوب میشود و باعث ایجاد مشکلات تنفسی میگردد. درنتیجه سعی نمایید اگر مصرف سیگار دارید در ایام بروز حساسیت از سیگار کشیدن خودداری نمایید.
5- قرار نگرفتن در فضای آزاد
فضاهای باز در فصلهایی که احتمال آلرژی بالا میرود ، میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد و علائم را تشدید کند. میتوان در این فصلها از رفتن به پارک و فضاهای پر گیاه که در شرایط گردهافشانی قراردادند، دوری نمود یا در صورت حضور در این اماکن باز حتما با متخصص ایمونولوژی مشورت نمایید تا با تجویز داروهایی، از شدت علائم جلوگیری کند.
6- شست و شوی مرتب پادری
پادری شاید نکته نامحسوسی برای یک عامل آلرژیزا محسوب شود . اما میتواند تأثیر زیادی در آن داشته باشد. پادریهایی که بیرون از خانه قرار دارند ، خیلی زود پر از گردوغبار و میکروب و انواع قارچها میشوند که اگر به مدت طولانی به همان وضعیت باقی بمانند باعث ایجاد عوامل آلرژیزا در محیط شده و علائم آلرژی را در فرد ایجاد میکند .
7- عدم استفاده از دارو بدون مشورت پزشک
بسیاری از داروهایی که به دلایل مختلفی استفاده میکنیم میتوانند عامل حساسیتزا باشند. هر دارویی را مصرف نکنید . در انتخاب و خوردن داروها و قرصهای مختلف دقت کنید. لیست داروهای مصرفی را به پزشک معالجتان نشان داده و از متخصص آلرژی و ایمونولوژی مشاوره بگیرید.
بیشتربخوانید:
آلرژی پاییزی زودتر از پاییز میرسد؛ مراقب باشید
8- دوری از حیوانات خانگی
بسیاری از افراد به مو و پشم حیوانات خانگی حساس هستند. آلرژی به گربه یکی از موارد شایع در بین افراد است. اگر حساسیت دارید از نگهداشتن حیوانات خانگی بپرهیزید.
9- مصرف مرتب داروها
هنگامیکه به دکتر مراجعه میکنید؛ پس از بررسیهای لازم توسط پزشک نسخهای از داروهای مختلف که مختص شما و متناسب شرایط فیزیکی بدن شماست برای شما تجویز میشود. معمولاً قبل از اتمام دوره کامل مصرف نشانههایی از بهبود بیماری در فرد دیده میشود. اما نباید بدون اطلاع پزشک طول درمان خود را متوقف کنید. تا پایان دوره تعیینشده مصرف داروهای خود را ادامه دهید و طبق دستور پزشک داروهای خود را مصرف نمایید.
10- احساسات خود را بروز دهید!
شاید باورش برایتان سخت باشد اما کاملاً بدیهی است که استرس و فشار کاری که به افراد وارد میشود. ضررهای زیادی را به روح و جسم انسان وارد میکند. در مواجهه با شرایط مختلف احساس خود را بروز دهید و احساساتتان را سرکوب نکنید. شرایط روحی فاکتور بسیار مهمی است که موجب کاهش یا افزایش سطح ایمنی بدن میشود. زمانی که فردی دچار سیستم ایمنی ضعیفی باشد، زمینه برای ورد انواع آلرژی به بدن بیشتر محیا میشود.
چرا آلرژی رخ میدهد؟
حال اگر بدن در معرض عامل آلرژیزا قرار گیرد نوعی آنتیبادی برای مبارزه با این عامل تولید میشود. این پادتنها بیشتر در قسمت دستگاه تنفسی و گوارشی که بیشترین حضور عامل آلرژیزا است قرار میگیرند. این واکنش با آزاد شدن مادهای به نام هیستامین همراه است که با خارش گلو و آبریزش بینی خود را نشان میدهد . البته در مواردی که مواد آلرژیزا در هوا باشد ، علائم آلرژی در چشمها و ریه نیز وجود خواهد داشت.
انواع آلرژی
آلرژیها مطابق با نوع عامل آلرژیزا متفاوت هستند و علائم مختلفی از خود بروز میدهند. این موضوع با توجه به عکسالعمل سیستم ایمنی بدن نیز متفاوت است بهگونهای که آلرژیها به دستههای زیر تقسیم میشوند:
آلرژی فصلی - آلرژی تنفسی - آلرژی غذایی- آسم آلرژیک
این موارد متعدد هستند و هرکدام با واکنشی که سیستم ایمنی از خود نشان میدهد علائم و درمانهای مختلفی دارند.
بیشتربخوانید:
خارش و آلرژی شدید؛ ارمغان مصرف ۹ ماده غذایی
آلرژی تنفسی چیست؟
آلرژی یک نوع واکنش شدید بدن است در مقابل بعضی از مواد خاص و حساسیتزا. بهطوریکه برخی از مواد حساسیتزا وجود دارند که بدن نسبت به آنها واکنش شدید داشته و برخی نیز واکنش خفیف در پیدارند. این واکنشها برای همه ما آشنا هستند مانند عطسه، آبریزش بینی، سرفه ، خسخس سینه ، تنگی نفس و ….
بیماری آسم هرساله رو به افزایش است و افراد زیادی را درگیر میکند. آسم موجب میشود راه تنفس فرد درگیر شده و راه تنفسی را تنگ و متورم میکند. در این حالت مشکلات تنفسی همچون سرفه ، خسخس سینه و … در فرد نمایان میشود.
علائم آلرژی تنفسی
این نیز یکی از آلرژیهایی است که به دلایل مختلف بروز میکند. در این شرایط باید از رفتوآمد زیاد به بیرون خودداری نمود. علائم این مشکل میتواند بهصورت خارش چشم، بینی ، گوش و پوست صورت؛ مشاهده شود. علاوه بر آن آلرژی تنفسی بهصورت آبریزش بینی بیرنگ و شفاف نیز دیده میشود. گرفتگی بینی و یا سرفه نیز از علائم این مشکل است. برخی افراد دچار عطسههای مکرر میشوند که در صبح شدت بیشتری دارند. در افرادی نیز آلرژی تنفسی اشک ریزش نیز مشاهده میشود و ترشح پشت حلق بیرنگی دارند . این موارد ممکن است در برخی افراد بهطور کامل بروز کند و یا بخشی از آن با توجه به نوع مواد آلرژیزا مشاهده شود. هر بیماری خود را با علائم بهخصوصی نشان میدهد. شاخصترین این علامتها شامل مواردی است که باید نسبت به آن حساس باشید:
– سرفههای گاهوبیگاه
– خسخس سینه
– تنگی نفس در خواب
– احساس سنگینی بیشازحد در قفسه سینه به هنگام فعالیتهای سنگین مثل ورزش
– گرفتگی بینی
– اشک ریزش
– عطسههای متوالی و زیاد
– سردرد و سرفه
– گرفتگی صدا
– خارش بینی ، گلو و یا حتی چشم
– آبریزش بینی
– ترشحات پشت حلق
بهطورکلی بیماری آسم منجر به مشکلات تنفسی شده و مجاری تنفسی را تنگ میکند. اگر فوراً اقدام به برطرف کردن موانع نشود این علائم بیشتر شده و در هنگام عفونتهای تنفسی فرد را با اختلالات زیادی مواجه میکند.
بیشتربخوانید:
با این توصیه های طب سنتی با آلرژی بهاری مبارزه کنید
آلرژی یا کرونا، کدامیک درست است؟
آلرژی و کرونا هرکدام علائمی دارند که تمییز دادن آنها از یکدیگر شاید کار آسانی نباشد، اما امکانپذیر است. ما در اینجا نشانههایی که هرکدام از این بیماریها دارند را برایتان ذکر میکنیم. اگر فرصت مطالعه ندارید میتوانید این نکات مهم را زبان دکتر شهرام سیدی متخصص آلرژی بهطور خلاصه بشنوید.
تب و لرز: تب و لرز یک نشانه شایع در عفونت کروناست. اغلب افرادی که کرونا مبتلا میشوند ( نه صد در صد) دچار تب و لرز میشوند، اما این مشکل در آلرژی جایی ندارد.
عطسه: عطسه در آلرژی تنفسی بسیار شایع است اما معمولاً در عفونت ناشی از کرونا این علامت دیده نمیشود.
سرفه: سرفه در آلرژی بهندرت دیده میشود اما در سرماخوردگی و همینطور عفونت ناشی از کرونا بسیار شایع است. البته بیشتر این سرفهها در عفونت ناشی از کووید 19 بهصورت سرفههای خشک و شدید است.
تنگی نفس: معمولاً افرادی که دچار آلرژی میشوند این مورد تنگی نفس یا کوتاه شدن تنفس را بهندرت مشاهده میکنند. چیزی که در کرونا بسیار شایع است.
گرفتگی بینی: گرفتگی بین در آلرژی معمولاً بسیار شایع است اما در کرونا و یا سرماخوردگی این مورد چندان شایع نیست و دیده نمیشود.
آبریزش بینی: آبریزش بینی در آلرژی بخصوص آلرژیهای فصلی این مورد بسیار شایع است. اما در کرونا معمولاً آبریزش بینی وجود ندارد. بهغیراز نوع کرونا دلتا که اخیراً شایع شده است.و در مواردی آبریزش بینی هم بهندرت دیده میشود.
بدندرد:بدندرد تنها در بیماری کرونا دیده میشود و در ابتلا به آلرژی دیده نمیشود.
اسهال و استفراغ:این مورد نیز در کرونا بهطور کاملاً شایع وجود دارد اما در آلرژی این مورد دیده نمیشود.
از دست دادن حس بویایی: افرادی که بویایی خود را از دست میدهند بهطور حتم دچار عفونت ناشی از کرونا هستند این مورد یکی از نشانههای واضح این بیماری است. درحالیکه افراد مبتلابه آلرژی بهندرت دچار این مشکل میشوند.
آیا آلرژی تنفسی درمان قطعی دارد؟
آلرژی تنفسی در بسیاری از افراد با مرور زمان برطرف میشود. بهطور مثال ممکن است فردی با دوری از آلرژیها و مواد حساسیتزا تا حد بسیار زیادی مشکلشان حل شود. با گذر فصلها و نبود آلرژیهای محیطی دیگر اثری از آلرژی نمیبینید. اگر از موادی که به آن حساسیت دارید دوریکنید دیگر آلرژی به سراغتان نخواهد آمد. پس بهطورکلی در افراد زیادی باگذشت زمان این علائم تا حد زیادی برطرف شده و یا بهطورکلی از بین خواهد رفت.
برای کنترل و درمان آلرژی از چه داروهایی استفاده میشود؟
برای کنترل کردن آلرژیها معمولاً استفاده از داروهای آنتیهیستامین به همراه ترکیبی از داروهای دیگر تجویز میگردد. داروهایی بهصورت:
داروهای استنشاقی داخل بینی
داروهای خوراکی
داروهای تزریقی
استفاده از واکسن آلرژی
در شرایط سخت و بسیار حساس واکسنها نیز به کمک افراد دچار آلرژی میآیند . استفاده از واکسن آلرژی در شرایط خاصی توسط پزشک توصیه میشود تا فرد نسبت به مواد آلرژیزا حساسیتزدایی شود.
آنچه مسلم است این است که با قطع کردن این داروها ممکن است مجدداً علائم آلرژی برگردد. کسانی که در طول سال دچار آلرژی هستند از داروها در طول سال باید استفاده کنند. اما افرادی که دچار آلرژی فصلی هستند؛ کافی است در فصلی که آلرژی پیدا میکنند اقدام به استفاده از دارونمایند.
عوارض مصرف طولانیمدت داروهای ضد آلرژی
آیا داروهایی که برای آلرژی تجویز میشوند عوارض جدی دارند؟ این سوالی است که ممکن است ذهن افراد را درگیر کند. اما باید بدانید که این داروها عوارض خاصی را بهطور جدی ندارند. و مصرف این داروها در طولانیمدت مشکلی ایجاد نمیکند. و از استفاده از آنها نباید ترسید. اما توصیه ما این است که هرچند وقت یکبار به سراغ پزشکتان بروید. و تحت نظر پزشک باشید. با معاینه دقیق شما توسط پزشک متخصص ایمونولوژی و آلرژی شاید نیاز به تعویض داروها و یا استفاده از دوز پایینتر داشته باشید. پزشک عوارض استفاده از داروها را نیز برای شما موردبررسی قرار میدهد.
آیا آلرژی واکسن دارد؟
برای چه نوع آلرژیهایی واکسن وجود دارد؟ آیا علت آلرژی غذایی است یا خیر؟ برای آلرژیهای استنشاقی و هوایی واکسن داریم؟ استفاده از واکسن بهصورت تزریقی است یا غذایی؟ توضیحات دقیق را از زبان دکتر شهرام سیدی ببینید و بشنوید.
شناخت آلرژیها، مهمترین اقدام برای درمان آلرژی تنفسی
باوجود سادگی اما مهمترین مسئله برای درمان انواع آلرژیها بهخصوص آلرژی تنفسی، شناخت آن مادهای است که شما به آن حساسیت دارید. مواد بسیار زیادی پیرامون ما انسانها هستند که برخی از افراد به آنها حساسیت دارند. در برخی با دوری از این مواد و محیطهای آلرژیها درمان صورت میگیرد و در بعضیها با استفاده از انواع داروهایی که توسط متخصص ایمونولوژی ارائه میشود. بیابید با برخی از این آلرژیها آشنا شویم.