تحریریه زندگی آنلاین : وبا یک بیماری اسهالی واگیردار و خاص انسان است که توسط نوعی باکتری بنام ویبریوکلرا ایجاد می‌شود. این بیماری در صورت عدم پیشگیری و درمان به موقع و مناسب، بسیار کشنده است. این بیماری بیشتر در نقاط گرم و مرطوب و در تمام ماههای سال به‌خصوص از ماه اردیبهشت تا آبان بیشتر دیده می‌شود.
بیشتربخوانید:
آنچه باید در مورد وبا بدانید
علائم بالینی و خصوصیات بالینی بیمار مبتلا به وبا
▪اسهال آبکی حجیم و سریع‌السیر و جهنده، با دفعات اجابت مزاج غیر قابل شمارش و بسیار زیاد
▪اسهال بدون تب و بدون دل‌درد و پیچ شکم
▪استفراغ بدون حالت تهوع قبلی
▪گرفتگی (اسپاسم) و درد عضلات پشت ساق پا
▪عطش و تشنگی فراوان
▪کم شدن یا قطع ادرار
در صورت عدم جایگزینی سریع مایعات و الکترولیت‌های بدن (سدیم، کلر،پتاسیم و …) ۲۵ تا ۵۰ درصد از موارد مبتلا به بیماری وبا منجر به مرگ می‌شوند. حدود ۹۰٪بیماران بدون علامت بوده و یا اسهال خفیف دارند ولی در صورت اسهال آبکی شدید، از اولین مدفوع شلتا شوک ۴ تا ۱۲ ساعت و تا مرگ ۱۸ ساعت تا چند روز بیشتر طول نمی‌کشند.
اولین شکایت بیمار، احساس پری و غرغر شکم است سپس اسهال آبکی شبیه آب برنج و اکثرا بدون بو ایجاد می‌شود.
بیشتربخوانید:
خطرات وبا برای کودکان را جدی بگیرید
آیا بیماری وبای التور درمان‌پذیر است؟
می‌توان با جبران وفور مایعات و املاح از دست رفته بدن که در اثر اسهال ایجاد شده است وبای التور را به‌خوبی و با موفقیت درمان نمود. برای این منظور می‌توان از مایع درمانی خوراکی به مقادیر زیاد استفاده نمود. بهترین محلول خوراکی برای جبران کم‌آبی و املاح از دست رفته بدن، محلول او- آر- اس است.
راههای انتقال بیماری وبا و منابع شایع این بیماری
الف ) راه تماس مستقیم:
بیماری می‌تواند از طریق دست‌های آلوده، تماس با مواد دفعی و استفراغ بیماران و یا وسایل و لوازم آلوده به مدفوع بیمار منتقل شود.
ب ) راه تماس غیرمستقیم:
1- مصرف آب آلوده به مدفوع (آلودگی آب توسط مدفوع به‌طور ثانوی، دفع ناصحیح فاضلاب و نشت آن به آب آشامیدنی) منابع آب حفاظت نشده مانند چاهها، دریاچه‌ها، استخرها، جوی‌ها و…
2- استحمام یا شستشوی لوازم آشپزخانه در آب آلوده
3- شستشوی سبزی و میوه‌ها با آب آلوده
4- یخ آلوده که از آب آلوده تهیه شده باشد.
5- غذاهای آلوده که در خارج از یخچال نگهداری شوند و انبار کردن غذاهایی همچون شیر، برنج پخته، تخم‌مرغ و …. در خارج از یخچال
6- غذاهای دریایی ناپخته و خام مثل صدف، ماهی و…
7- تغذیه کودکان و نوزادان با بطری (آلوده) به‌جای شیر مادر نیز می‌تواند یک عامل انتقال بیماری باشد.
در مواقع ابتلا به اسهال حاد آبکی شدید با دفعات بسیار زیاد سریعاً به مراکز بهداشتی درمانی و یا پزشک مراجعه نمایید.
ضمن درمان سریع کم‌آبی در مطب یا درمانگاه، نمونه‌برداری از مدفوع جهت کشف سریع بیماری وبا به عمل می‌آید.
بیشتربخوانید:
پیشگیری از وبا با رعایت نکات بهداشتی
طرز تهیه محلول او . آر . اس
چهار لیوان پرآب را در یک ظرف تمیز ریخته و کاملاً بجوشانید (حداقل ۱ دقیقه پس از رسیدن آب به نقطه‌جوش بگذارید) تا آب جوشیده سرد شود. یک پاکت محلول او –آر –اس را در ظرف محتوی ۴ لیوان آب جوشیده خنک شده بریزید و آنها را بهم بزنید. محلول تهیه شده باید در یخچال نگهداری شود. بعد از هر بار اجابت مزاج شل و آبکی نصف تا یک لیوان از این محلول را بخورید.
محلول تهیه شده فقط برای ۲۴ ساعت قابل استفاده است، در صورت باقی ماندن آن پس از ۲۴ ساعت، باید محلول اضافی دور ریخته شود و مجدداً بارویش فوق ۱ لیتر محلول جدید تهیه شود.
موارد جدی و شدید اسهال علاوه بر روش خوراکی، به تزریق داخل وریدی سرم‌های حیاتی نیز نیاز دارند. سرم‌درمانی در درمانگاه یا بیمارستان یا مراکز بهداشتی درمانی و مطب‌ها زیر نظر پزشک و یا پرستار دوره دیده صورت می‌گیرد. علاوه بر جبران آب و املاح از دست رفته، درمان بیماران با آنتی‌بیوتیک مناسب نیز ضرورت دارد.
سه نکته اصلی در درمان بیماری‌های اسهالی:
در هنگام بروز اسهال از آب و مایعات فراوان استفاده نمایید.
از محلول پودراو –آر –اس مایع درمانی خوراکی استفاده گردد.
جهت درمان فوراً به پزشک مراجعه نمایید.
راههای پیشگیری از بیماری‌های اسهالی از جمله وبای التور چیست؟
▪از آب آشامیدنی سالم استفاده شود.
▪در مناطقی که دسترسی به آب تصفیه شده و لوله‌کشی وجود ندارد و از آب چاه، تانکرها، آب چشمه‌ها و …. استفاده می‌گردد (مثل مواقع حوادث غیرمترقبه از جمله زلزله، سیل و جنگ و ….)، حتماً قبل از مصرف، آبجوشانده و یا کلرزنی شود (استفاده از محلول کلر)
▪از سبزیجات و میوه‌های شسته و ضدعفونی شده استفاده گردد.
▪قبل از تهیه غذا و توزیع غذا، قبل از خوردن غذا، قبل از دادن شیر یا غذا به کودک حتماً دست‌ها با آب و صابون شسته شود.
▪باید دست‌ها در موارد زیر با آب و صابون به‌طور کامل شسته شود:
بعد از اجابت مزاج
بعد از شستن و تمیز کردن کودک
بعد از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات، گوشت، ماهی و مرغ
. از مصرف غذاهای آماده و غیربهداشتی مثل آب‌میوه، معجون، بستنی، ساندویچ و شیرموز خودداری گردد.
. از دست‌فروش‌ها (آب‌زرشک فروشی‌ها، گردو فروشی‌ها، بلال فروشی‌ها و …) خرید نکنید.
. در آب رودخانه و جوی‌ها یا استخرهای آلوده شنا نکنید.
. دورنگه داشتن مواد غذایی از دسترس مگس و آلودگی‌های دیگر.
. از مصرف یخ غیربهداشتی خودداری کنید.
- معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت
