زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر اکرم صالحی  -  طب سنتی

تحریریه زندگی آنلاین : همه ما می‌خواهیم داروهایمان را طوری مصرف کنیم که بیشترین تأثیر را داشته باشند، و به همین علت ممکن است لازم باشد از خوردن داروها همراه با برخی از غذاها یا داروهای دیگر خودداری کرد و تداخل داروها با هم را باید در نظر گرفت.

1- مکمل‌های آهن

یک لیوان آب پرتقال بهترین نوشیدنی همراه با مصرف قرص‌های آهن است. ویتامین C میزان جذب آهن را افزایش می‌دهد. محیط اسیدی که آب میوه در معده ایجاد می‌کند، کمک می‌کند تا آهن کاملاً جذب شود. اگر مصرف مکمل‌های آهن با شکم خالی، حالت تهوع ایجاد می‌کند، آن را با غذا مصرف کنید.

 بیشتربخوانید:

داروهایی که باعث خشکی چشم می‌شوند

2-داروهای فشارخون

به‌طورمعمول، فشارخون هنگام صبح بالاتر است. بنابراین برای تنظیم کردن فشارخون طی روز، دارو را صبح مصرف کنید.

3- داروهای تیروئید

مصرف ناشتای این دارو نتیجه بخش‌تر است. اما اگر داروهای دیگری تجویز شده یا داروهای او تی سی مصرف می‌کنید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

4- داروهای رفلکس و سوزش سردل

این داروها باید قبل از مصرف غذا خورده شود. لازم است دارو کمی قبل از صبحانه مصرف شود.

5-داروهای پوکی استخوان

متداول‌ترین داروهایی که برای درمان پوکی استخوان تجویز می‌شوند «بی فسفونات ها» هستند که از تحلیل استخوان‌ها پیشگیری می‌کنند. نکته کلیدی در مورد مصرف بی فسفونات ها این است که این داروها به میزان بسیار کمی جذب بدن می‌شوند. دلیل این موضوع هم کاملاً مشخص است، زیرا این داروها به‌خوبی در مایعات به‌خصوص در روغن‌ها و چربی‌های موجود در معده حل نمی‌شوند، بنابراین بهترین زمان برای مصرف این داروها بعد از بیدار شدن از خواب است که شکم شما بعد از گذراندن چند ساعت در طول خواب شبانه خالی شده است.

 بیشتربخوانید:

مصرف بیش از حد مسکن، عامل سردرد است

داروهایی که باید بعد از غذا مصرف شود

مولتی ویتامین‌ها:

چربی موجود در غذا کمک می‌کند تا ویتامین‌های حلال در چربی D،E،K و A جذب شود. مولتی ویتامین‌ها انرژی‌زاست بنابراین اول صبح مصرف کنید که به انرژی نیاز دارید نه در شب که وقت آرامش است. اگر مکمل‌های آهن یا کلسیم، داروهای تیروئید یا آنتی‌بیوتیک را جداگانه مصرف کنید، جذب آن در سیستم گوارشی با مشکل مواجه خواهد شد. شاید پزشک توصیه کند ویتامین را بعد از ناهار و داروهای دیگر را هنگام صبح با فاصله مصرف کنید تا بدن بتواند هر دارو را سوخت‌وساز کند.

داروهای رفع احتقان و حساسیت:

گرفتگی بینی و علایم شایع حساسیت مانند خارش چشم در اول صبح بیشتر است. مصرف این داروها پس از صبحانه کمک خواهد کرد تا سینوزیت از بین برود و طی روز احساس گرفتگی کمتری داشته باشید. از مصرف این داروها هنگام «ظهر یا عصر» بپرهیزید زیرا باعث بیخوابی می‌شود.

پروبیوتیک:

همیشه این دارو را پس از خوردن غذا مصرف کنید. ماده غذایی در معده کمک خواهد کرد تا میزان جذب آن افزایش یابد.

داروهای کلسترول:

کبد هنگام خواب شب کلسترول زیادی تولید می‌کند. مصرف دارو پس از شام کمک می‌کند تا کبد میزان کلسترول خون را حفظ کند.

داروهای ضد افسردگی:

اگر داروی ضدافسردگی باعث خواب‌آلودگی شما می‌گردد و علاوه بر آن داروی کلونوزپام را مصرف می‌کنید، با غذا این داروها را مصرف کنید که موجب درد معده در شما نشود.

 بیشتربخوانید:

بهترین قرص های مسکن برای دندان درد

مصرف دارو قبل از خواب

به نظر می‌رسد برخی از داروها اگر پیش از خواب مصرف شوند، بهتر اثر می‌کنند. این موضوع برای برخی از داروهای استاتینی که تولید کلسترول در بدن را مهار می‌کنند، صادق است.

برخی از استاتین‌ها مانند فلواستاتین، لواستاتین و سیمواستاتین برای مدت زیادی در بدن باقی نمی‌مانند. این دارو را در شب‌ها هنگامی‌که کبد بیشترین میزان کلسترول را می‌سازد، مصرف کنید.

سایر داروهای استاتینی برای مدت طولانی‌تری در بدن باقی می‌مانند، بنابراین حتی اگر در اوائل روز هم خورده شوند، مشکلی پیش نمی‌آید و زمان‌بندی مصرف آنها کمتر اهمیت دارد.

داروهای فشارخون نیز یک نمونه دیگر از داروهای موقع خواب هستند. یک دلیل این کار این است که مصرف این داروها در شب ممکن است باعث شود که اوج میزان این داروها در خون در صبح روز بعد رخ دهد، یعنی هنگامی‌که معمولاً خطر حمله قلبی بالاتر است.

اما اگر داروهای مدر یا ادرارآور برای کاهش فشارخون مصرف می‌کنید، شاید مصرف شبانه آنها مناسب نباشد. این داروها نیاز شما را به ادرار کردن را افزایش می‌دهند و ممکن است باعث قطع شدن خواب شما شوند. البته اگر داروهای ادرارآور تیازیدی باعث قطع خوابتان نمی‌شوند، می‌توانید آنها را در شب‌ مصرف کنید و به این ترتیب احتمالاً اثر بیشتری در کاهش فشارخون شما خواهند داشت.

داروهای ضد اضطراب و صرع را در شب مصرف کنید، زیرا این داروها موجب خواب‌آلودگی شما می‌گردد. یک دلیل دیگر مصرف داروها در شب این است، این است که آنها شما را خواب‌آلود می‌کنند، برای مثال داروی ضدافسردگی ترازودون. این داروهای ضد افسردگی که خواب‌آلودگی ایجاد می‌کنند، می‌توانند به حل مشکل خواب هم کمک کنند. در واقع امروزه ترازودون بیشتر به عنوان داروی خواب‌آور استفاده می‌شود تا داروی ضد افسردگی.

داروهای بامدادی

برخی از داروها را بهتر است در صبح‌ها مصرف کرد. یک دلیل این است که این کار به جذب دارو کمک می‌کند؛ بهتر است دارو را قبل از صبحانه مصرف کنید.

خوردن غذا، نوشیدنی‌ها و سایر داروها ممکن است جذب سایر داروها را مختل کنند و از تأثیربخشی آنها بکاهند. یک نمونه در این‌باره رده داروهایی به نام «بیسفوسفونات‌ها» مانند داروی آلدرونیت، ایباندرونیت و ریسدرونیست که برای پیشگیری از شکستگی در پوکی استخوان استفاده می‌شوند. این داروها را باید اول صبح دست کم ۳۰ دقیقه پیش از خوردن یا نوشیدن چیزی و پیش از مصرف داروهای دیگر با لیوان بزرگ آب مصرف کرد.

داروهای ضد افسردگی گروه «مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین» یا SSRIs نیز صبح‌ها مصرف می‌شوند، چرا که به‌خصوص در آغاز مصرف‌شان ممکن است با خواب تداخل کنند.

نکات مفید

قبل از مصرف هر نوع آنتی بیوتیکی، از نیاز به مصرف آن مطمئن شوید. زیرا هر آنتی‌بیوتیک دارای اثربخشی خاص و دوز مصرف ویژه است. با دارو، گریپ‌فروت یا آب آن مصرف نشود. زیرا این میوه دارای ماده خطرناکی است که روند تأثیرگذاری برخی داروها از جمله داروهای قلبی را مختل می‌کند. داروهای سردرد به‌ویژه میگرن را به محض بروز درد باید مصرف کرد.

چه کار باید کرد

هنگامی‌که دکترتان داروی جدیدی را برایتان تجویز می‌کند، از او درباره بهترین زمان مصرف آن برای ایجاد حداکثر تأثیر سؤال کنید. زمان‌بندی درست مصرف قرص‌ها می‌تواند به عوامل بسیاری مرتبط باشد. برای مثال داروهای مهارکننده پمپ پروتون یا PPIs مانند اومپرازول که برای کاهش ترشح اسید معده مصرف می‌شوند، باید با معده خالی، ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیش از وعده غذایی معمولاً در صبح‌ها مصرف شوند. اما اگر علائم سوزش معده بیشتر در عصرها یا شب‌ها شما را آزار می‌دهد، از پزشک‌تان درباره مصرف امپرازول ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیش از شام با معده خالی سؤال کنید، چرا که هیچکدام از PPIs  برای ۲۴ ساعت در بدن باقی نمی‌مانند.

اگر زمان‌بندی یک دارو برای شما مناسب نیست، ممکن است داروی مشابهی را پیدا کنید که بتوان آن را در زمان دیگری از روز مصرف کرد. برای مثال داروهای پیشگیری از میگرن را در نظر بگیرید: یکی داروهای پیشیگیری‌کننده میگرن دارهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین هستند که توصیه می‌شود آنها را در هنگام خواب مصرف کنید، چرا مدت خواب عمیق را افزایش می‌دهند. اما یک داروی دیگر پیشگیری از میگرن به نام توپیرامیت را می‌توان در ساعت‌های صبح یا بعدازظهر مصرف کرد.