ترجمه : اعظم اسلامی مجد
تحریریه زندگی آنلاین : همه می‌دانیم که گرمای تابستان آن هم وسط روز، گاهی غیرقابل تحمل است و میتواند آسیب‌ها و خطرات جدی به همراه داشته باشد، ولی به هر حال می‌توانیم با برخی روش‌ها و بهره‌گیری از آنها، با این پدیده غیرقابل اجتناب، کنار بیاییم، تابستان گرم است، نه می‌توانیم حذفش کنیم و نه به آن بی‌تفاوت باشیم، ولی می‌توانیم تدابیری برای تحمل کردنش بیندیشیم.
بیشتر از 70 درصد وزن بدن انسان را آب تشکیل می‌دهد. در واقع همین آب و به طور کلی مایعات بدن است که به عملکرد ارگان‌های مختلف بدن کمک می‌کند و اکسیژن را از طریق خون به تمام بدن می‌رساند. حالا تصورش را کنید که با کم آبی بدن چه اتفاقی رخ می‌دهد.
تمام ارگان‌های بدن از کوچک و بزرگ، دچار اختلاف می‌شوند. کم آبی بدن میتواند منجر به بیماری‌های جدی شود. گرمای هوا با تعرق بیشتر بدن همراه است و همین امر موجب کم آبی آن می‌شود، ولی علائم آن چیست و چگونه متوجه می‌شویم که بدن‌مان دچار کم آبی شده است:
بیشتر بخوانید:
چند پیشنهاد برای جبران کم آبی بدن
اولین و مهم‌ترین نشانه کم آبی بدن، تشنگی زیاد، احساس خستگی، سستی و کاهش تعداد دفعات ادرار است، البته برخی از افراد با کم آبی بدن دچار سردرد می‌شوند.
این نشانه‌ها را جدی بگیرید:
تغییر رنگ ادرار: با کم آبی بدن، رنگ ادرار پر رنگ‌تر می‌شود هر چه بدن کم آب باشد، رنگ ادرار تیره‌تر و پر رنگ‌تر می‌شود.
نیشگون گرفتن از پشت دست: این تست را انجام دهید. اگر بدنتان کم آب باشد، پوست بدنتان حالت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. یک نیشگون از پشت دست‌‌تان بگیرید و چند ثانیه نگهش دارید، آیا پوست‌تان بعد از رها کردن شما، به حالت قبل برمی‌گردد یعنی خاصیت انعطاف‌پذیری خود را دارد؟ آیا این روند کند است؟ یعنی از پنج ثانیه بیشتر طول می‌کشد تا دوباره شکل قبل شود؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است یعنی شما دچار کم آبی بدن هستید.
بوی بد دهان: بوی بد دهان میتواند از علائم کم آبی بدن باشد مخصوصاً اگر در فصل تابستان هستید. اگر به اندازه کافی آب ننوشید، در اثر گرما مقداری از آب بدن را هم با تعریق از دست می‌دهید، بدنتان قادر نخواهد بود بزاق کافی تولید کند، دهانتان خشک می‌شود و باکتری‌ها به راحتی داخل آن رشد می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
روش های تشخیص کم آبی بدن
نشستن روبروی کولر، پنکه و سایر وسایل خنک‌کننده: اولین نتیجه این کار چیست وقتی که روبروی کولر می‌نشینید قطعاً بدنتان یا عرق نمی‌کند یا کمتر عرق می‌کند. این واکنش در روزهای گرم، بسیار طبیعی است، اما تمایل زیاد به آن میتواند نشان دهنده کم آبی بدن باشد.
احساس خستگی مفرط، سستی و بی‌حالی، کاهش تعداد دفعات مراجعه به دستشویی، سردرد و حتی احساس تهوع میتواند از علائم کم آبی بدن باشد.
وقتی کم آبی بدن، برطرف نشود، میزان هشیاری بدن کاهش پیدا می‌کند. کم آبی معمولی بدن را می‌توان با نوشیدن آب و مایعات کافی رفع کرد، اما موارد شدید آن، نیاز به مراقبت ویژه پزشکی دارد و فرد حتماً باید به پزشک مراجعه کند. کم آبی بدن، یک مشکل جدی و خطر بزرگی است که سلامتی هر فردی را میتواند تهدید کند. طبق تحقیقات به عمل آمده حدود نیمی از مردم جهان (کودک و بزرگسال) آب کافی به بدن خود نمی‌رسانند و احتمالاً از اهمیت این موضوع بی‌اطلاع هستند. بسیاری از ما نمی‌دانیم که دلیل پرخاشگری‌های بی‌مورد، گیجی، خستگی، بی‌حالی و حتی تاربینی ما میتواند، کم آبی بدن‌مان باشد و بی‌جهت به دنبال داروهای شیمیایی و روش‌های درمانی دیگر می‌رویم. آب مایه حیات است و نوشیدن آن در فصل تابستان و در گرمای بیشتر، یک ضرورت است، چرا که میتواند به کاهش دمای بدن کمک کند.
وقتی گرم‌تان می‌شود، عرق میکنید و عرق کردن باعث می‌شو بافت‌های عضلانی بدن کمی خنک‌تر شوند، ولی تعرق زیاد هم باعث می‌شود آب بیشتری را از دست بدهید. پس برای جبران آن لازم است که آب بیشتری بنوشید.
چگونه از کم آبی بدن در فصل گرم و هنگام ورزش کردن جلوگیری کنیم؟
مشکل کم آبی بدن فقط مربوط به فصل تابستان نیست، بلکه در زمستان هم میتواند ایجاد شود. ورزش کردن نیز به دلیل افزایش تعریق بدن، میتواند این مشکل را به وجود آورد، البته اگر به اندازه کافی آب ننوشید.
به اندازه کافی آب بنوشید. اگر ورزش میکنید و یا اگر بدنتان زیاد عرق می‌کند، بیشتر آب بنوشید و نگذارید بدنتان کم آب شود. راحت‌ترین راه تشخیص کم آبی بدن هم، تغییر رنگ ادرار است. هر چه پر رنگ‌تر شود یعنی بدنتان کم آب‌تر است.
در میان مایعات، آب بهترین است. قهوه، چای، کولاها و نوشیدنی‌های الکل‌دار باعث رفع کم آبی بدن نمی‌شوند.
بیشتر بخوانید:
موثرترین راه درمان کم آبی کودکان
این مواد آب بدن را می‌کشند و دفع می‌کنند و باعث کم آبی بیشتر بدن می‌شوند. آب میوه‌ها نیز کربوهیدرات بالا دارند و البته نمک بسیار کم و ممکن است ناراحتی معده ایجاد کنند. پس با آب میوه بیشتر نوشیدن، نمی‌توانید کم آبی بدن را جبران کنید. هیچ‌چیز به اندازه آب مناسب نیست، مخصوصاً اگر با چند برش لیمو، چند برگ نعنا و کمی خیار حلقه شده آن را طعم‌دار کرده باشید.
اگر در فصل گرم سال، به ورزش ادامه می‌دهید به خاطر داشته باشید که در حین ورزش به دفعات بیشتری به خودتان استراحت دهید و آب بنوشید. اگر کودک‌تان مشغول بازی کردن است و حواسش به این نیست که آب بنوشد، هر 20 دقیقه یکبار صدایش کنید و کمی آب به او بدهید.
مقدار آب مورد نیاز برای افراد مختلف
کودکان زیر یکسال: 9/0- 7/0 لیتر
کودکان بین 8-1 سال: 2-1 لیتر
دختران در سنین 18-9 سالگی: 6/1- 4/1 لیتر
پسران در سنین 18-9 سالگی: 9/1-6/1 لیتر
زن‌ها: 2/2 لیتر
مردها: 6/2 لیتر
اگر چنانچه رژیم غذایی با پروتئین بالا دارید باید مقدار آب بیشتری مصرف کنید.
بیشتر بخوانید:
هنگام پیاده روی چقدر آب بنوشیم؟
در وسط روز زیر نور مستقیم خورشید قرار نگیرید: انجام فعالیت فیزیکی در ساعات 10 صبح تا 4 بعدازظهر، در روزهای گرم تابستان میتواند به کم آبی بیشتر بدن منجر شود.
بهتر است آن بخش از کارهایتان را صبح زود تا غروب انجام دهید و اگر هم مجبور هستید در این ساعات از منزل خارج شوید و در برابر گرما و نور مستقیم قرار بگیرید، کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی، کرم ضدآفتاب، لباس خنک و روشن و مهم‌تر از آن یک بطری آب را فراموش نکنید.
در روزهای گرم غذاهای آبکی بخورید. غذاهای آبکی می‌توانند مقداری از آب مورد نیاز بدن را تأمین کنند. میوه‌های آب‌دار مثل هندوانه، سبزیجات تازه، سیب، کیوی، انگور همگی از آن دسته میوه‌هایی هستند که به بدن شما آب می‌رسانند با اینکه قند دارند، ولی می‌توانید با رعایت حجم و مقدار مصرفی، قند بدنتان را نیز کنترل کنید.
لطفاً الکل مصرف نکنید و در مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار نیز محتاط باشید. نوشیدنی‌های کافئین‌دار والکل، باعث بالا رفتن احتمال کم آبی بدن می‌شوند، بنابراین مصرف قهوه و سایر محصولا کافئین‌دار را محدودکنید.
جلوگیری از بروز مشکل کم آبی بدن در صورت وجود آن، برطرف کردن کم آبی بدن دراولین مرحله، حس و حال خوبی به شما می‌دهد. بدنتان از نو تنظیم می‌شود. پوست درخشان‌تری خواهید داشت و در طول روز حس و حال بهتری برای انجام کارهای روزمره.
