دكتر محمدعلی نیلفروش زاده
آفتاب سوختگی احتمالاً شایعترین مشكل شنا در هوای آزاد است.
مو پس از تماس طولانی با آب و بعد تبخیر این آب، در اثر تابش آفتاب خشكتر میشود موها ممكن است سفید نیز بشوند.
مردم ممكن است در استخر، دریاچه، دریا و حتی در مرداب یا آب شور شنا كنند.
بنابراین هر ماده موجود در آب ممكن است برای پوست مشكل ساز باشد از جمله آلوده كنندهها، داروها، مواد شیمیایی موجود در آب، میکروارگانیسمها، جلبكها، كرمها، نباتات، مرجانها و سنگهای تیز كه میتوانند هر كدام مشكل خاص خودشان را در افراد ایجاد نمایند.
مشكلات ناشی از شنا در استخرها و سواحل دریا
بعضی از مشكلات پوستی شایع در شناگران را میتوان به شكل زیر خلاصه نمود:
Swimmer’s Xerosis
یا پوست خشك كه در شناگران شایع است. علت این پدیده حل شدن و از بین رفتن تدریجی سبوم محافظ پوست است كه منجر به كاهش رطوبت لایه شاخی شده و سبب ایجاد پوست خشك، پوسته پوسته و خارشدار میشود.
این وضعیت با دوش گرفتنهای داغ و طولانی كه شناگران به انجام آن شهرت دارند و نیز باقیماندن بمدت طولانی در جكوزیهای گرم بدتر میشود.
درمان
میتوان با كاهش مدت دوش گرفتن و در واقع یك دوش سریع با آب ولرم از خشكی بیش از حد پوست جلوگیری كرد و از صابونهای ملایمتر استفاده نمود.
همچنین باید از یك نرم كننده با پایه روغن بلافاصله پس از خشك كردن بدن با حوله استفاده كرد، وازلین ساده یا روغن معدنی یك مرطوب كننده خوب و ارزان قیمت است.
داروهای تركیبی حاوی استروئید موضعی در صورت تبدیل خشكی پوست به اگزما ضرورت پیدا میكنند و میزان استروئید بستگی به وضعیت بیماری دارد.
Bikini bottom
ممكن است پس از یك روز استفاده طولانی مدت از یك مایوی مرطوب و تنگ و چسبان این حالت اتفاق بیفتد كه در واقع یك فولیكولیت باكتریال عمیق با درگیری شایع استرپتوكوك یا استاف طلایی است و بیمار دچار ندولهای عمیق ملتهب و سفت در طول گلوتئال تحتانی میشود.
درمان
یك دوره آنتیبیوتیك درمانی سیستمیك (مثل سفالكسین برای دو روز) در این موارد لازم است. كشتهای پوستی برای شناسایی موارد استاف طلایی مقاوم به متی سیلین در 35 درصد مناطق جغرافیایی كمك كننده است.
استفاده از آب گرم در مناطق درگیر به تسریع درمان كمك میكند.
فولیكولیت Hot- tube
توسط باكتری ایجاد میشود و در افرادی كه از استخرهای آبهای گردان و جكوزی با لولههای داغ استفاده میكنند دیده میشود.
نواحی تماس داده شده با آب داغ جوشهای قرمز ایجادمیكند كه خودبخود در طول 7 تا 10 روز خوب میشوند.
ممكن است سندروم پای داغ سود و مونا (pseudomonas hot foot syndrome) به شكل ندولهای حساس روی پاشنه پای بچهها پس از استفاده از جكوزی دیده شود.
درمان
درمان معمولا حمایتی و با استفاده از داروهای ضد خارش خوراكی است. كمپرس اسید استیك 5درصد بمدت 20 دقیقه دوبار در روز نیز علائم را بهتر میكند.
در صورت وجود علائم عمومی (مثل تب و لرز و لنفادنوپاتی) یك دوره درمان با سیپروفلوكساسین خوراكی توصیه میشود.
رساندن كلرین كافی و كنترل PH لولههای آب میتواند به جلوگیری از این مشكل كمك كند.
حساسیت پوستی آلرژیك نسبت به وسایل شنا
چند ضایعه پوستی منحصرا توسط وسیله شنا ایجاد میشود درماتیت غواص توسط یك درماتیت تماسی آلرژیك به عینك شنا یا ماسك غواصی ایجاد میشود و علائم آن عبارتند ازقرمزی، خارش و گاهی تاول زدن یا كراست بستن در قسمت تحت تماس.
درماتیت لباس غواصی، گردن، تنه و اندامها را به علت آلرژی تماسی نسبت به مشتقات تیوره آ (thiourea) درگیر میكند و باید آن را از آكنه مكانیكا افتراق داد. درماتیت تماسی نسبت به گیره بینی، گوشیها و وسایل دیگر شنا نیز ممكن است دیده شوند.
درمان
test پوستی میتواند در تایید تشخیص درماتیت تماسی آلرژیك نسبت به وسایل شنا كمك كند. استروئید موضعی یا سیستمیك و آنتیهیستامین برای درمان موارد حاد و شدید همراه با پردنیزون خوراكی
(1 در روز برای حدود 10-7 روز) برای موارد عفونت شدید و تاول استفاده میشود. باید به بیمار توصیه كرد كه از مواد ایجاد كننده آلرژی دوری كنند.
(مثل استفاده از عینكهای شنای بدون لاتكس).
گرانولوم استخر شنا
به این بیماری گرانولوم fish tank هم گفته میشود كه به علت میكوباكتریوم مارینوم (marinum) كه یك فرم میكوباكتریوم آتیپیك است در آكواریمهای خانگی و آب شور ایجاد میشود.
پوست پاپولها یا ندولهای قرمز تا هیپرپیگمانته دارای اندوراسیون روی زانوها، آرنج یا سطح پشتی دستها و پاها پیدا میكند كه ممكن است بعد زخمی شوند.
علائم اغلب مختصرند ولی ممكن است در دو خارش منطقهای دیده شود.
درمان
آنتیبیوتیك خوراكی لازم است.
درمان 4 تا 6 هفته پس از فروكش علائم كلینیكی ضایعات ادامه پیدا كند.
خارش شناگران یا درماتیت لاروی (cercarial dermatitis)
یك واكنش آلرژیك نسبت به انگل است كه با خارش و دانههای اریتماتوی موقتی همراه است كه پس از شنا بصورت جوشهای قرمز ظاهر شده و در عرض چند روز ناپدید میشوند.
درمان
اگر مناطق درگیری بزرگ نباشد نیازی به درمان ندارد. آنتیهیستامین خوراكی و كمپرس سرد همراه با كورتیكو استروئید موضعی با قدرت متوسط ممكن است مفید باشد.
قارچ كف پا
این قارچ پوستی روی كف پا و كنارههای پاشنه و پنجه پا رشد میكند و به علت اینكه معمولا شنا گران با پاهای برهنه در محوطه استخر راه میروند به آسانی قابل انتقال به دیگران میباشد علائم میتواند شامل لكههای قرمز یا قهوهای همراه با پوسته پوسته شدن و گاهی ایجاد تاول باشد.
درمان
از درمانهای رایج موضعی ضد قارچ میتوان بهره گرفت.
بطور مثال
بعلت استفاده از سولفات مس برای كنترل خزه و جانوران ذره بینی امكان دارد موهای بلوند و سفید در تماس با آب سبزرنگ شوند.
كلراین میتواند چشمها را سوزانده آنها را قرمز و تحریك كند و همچنین باعث خشكی پوست و مو شود، عفونت قارچی پاها نیز زیاد دیده میشود. امكان دارد پوست بعلت تماس زیاد با لباس شنا خیس، سفید و متورم شود و این موضوع باعث عفونت قارچی ثانویه شود.
همچنین یك ناراحتی معروف به بثورات خزشی ناشی از ورود انگل به پوست وجود دارد كه در مدفوع سگ و گربه یافت میشود و ممكن است در ساحل وجود داشته باشد. سائیدگیهای ناشی از برخورد با كنارههای سخت استخر یا تخته سنگها اگر معالجه نشوند نیز احتمالاً منجر به عفونت پوست میشوند.
همیشه باید پس از شنا، حمام یا دوش بگیرید، برای كنترل خشكی پوست به تمام سطح بدن لوسیون مرطوب كننده بمالید، موها را با شامپو بشوئید و در صورت لزوم نرم كننده بزنید و سپس لباسهای تمیز و خشك به تن كنید.
به بریدگیها و سائیدگیهای غیر عادی توجه سریع نمائید، اگر موهایتان به سبزی گرائید، با آرایشگر مشورت نمائید تا رنگ مو را كنترل كند. اگر دچار آفتاب سوختگی یا ناراحتی پوستی شدید با متخصص پوست مشورت نمائید.
غیر از مسائل كلی فوق بعضی از مشكلات پوستی شایع در شناكردن را میتوان بصورت زیر خلاصه نمود:
PH آب استخر
اگر PH آب استخر قلیایی یا اسیدی باشد میتواند سبب گلو درد، تحریك و سوزش پوست و چشمها شود. PH آب استخر باید در حدود 4/7 نگه داشته شود.
گاهی ممكن است شنا در استخر سبب سبز شدن موهای روشن شود. در این صورت میزان مس موجود در آب استخر زیاد است و این ممكن است به علت اسیدی بودن آب استخر باشد كه مس موجود در لولههای آب را حل كرده و سبب تغییر رنگ موهای روشن و رنگ كرده میشود.
كلرامینها تركیباتی هستند كه در محیط استخرهای شنا وجود دارند و میتوانند سبب موارد زیر شوند:
سوزش و قرمزی چشم احساس سوزش از بینی به گلو و ریه پوست خشك و خارشدار و موهای خشك
دشواری در تنفس بخصوص در بچههای كوچك