دکتر محمد علی نیلفروش‌زاده؛ متخصص پوست و مو، دانشیار پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران، رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی
اگر پیوند مو اصولی، علمی و با تکنیک درست انجام شود، به مراقبت خاصی نیاز ندارد و مراقبت‌های عمومی بعد از هر عمل جراحی سبک مثل مصرف منظم داروها، رعایت بهداشت، پرهیز از استعمال دخانیات و فعالیت ورزشی سنگین و... کفایت می‌کند.
بعد از عمل پیوند مو، برای اینکه منطقه کاشت مو پوشیده شود، روی سر را با بانداژ می‌بندند.
این بانداژ باید 24 - 48 ساعت روی سر بماند.
بعد از گذشت این زمان، بیمار مجدد به پزشک مراجعه می‌کند تا پانسمان تعویض شود.
پس از برداشتن پانسمان، پزشک نحوه درست استحمام را در این مدت به فرد آموزش می‌دهد تا حین شستشو آسیبی به گرافت‌ها وارد نشود.
آیا محدودیتی برای استحمام وجود ندارد؟ نحوه شستن مو بعد از کاشت چگونه است؟
معمولاً پس از گذشت 3 روز، محدودیتی برای استحمام وجود ندارد، فقط حین استحمام به هیچوجه نباید از دوش با فشار آب زیاد استفاده شود.
برای شستشو کافی است به آرامی با نوک انگشتان، شامپو روی سطح سر زده شود.
به علاوه باید مراقب بود ناخن‌ها به گرافت‌ها گیر نکند و باعث کنده شدن آنها نشود.
سپس با آبی که با فشار ملایم روی سر می‌ریزد، آبکشی شود.
برای خشک کردن سر هم به هیچوجه استفاده از حوله یا سشوار مجاز نیست و مو باید در معرض هوا خشک شود.
آیا باید از شامپوی خاصی برای شستشو استفاده کرد؟
طی 2-1 هفته اول سر فقط باید با شامپوی بچه شسته شود.
بعد از آن نیازی به استفاده از شامپوی خاص برای شستشو نیست. فقط باید شامپو متناسب با موی سر باشد.
در صورتی که فردی از ناحیه سر زیاد عرق می‌کند، به طور مرتب و روزانه باید سر خود را بشوید چون بی توجهی به این مساله می‌تواند با بروز عفونت همراه باشد.
نحوه خوابیدن فردی که کاشت مو انجام داده، چگونه است؟
بهترین حالت خوابیدن بعد از عمل پیوند مو به پهلو یا به پشت است.
البته زمانی که فرد به پشت می‌خوابد نحوه خوابیدن باید به گون‌های باشد که حتماً سر بالاتر از سطح بدن قرار بگیرد و نباید روی شکم خوابید.
دلیل این توصیه هم این است که تورم بیشتری در ناحیه صورت ایجاد نشود.
آیا می‌توان از کلاه برای محافظت از سر و قرار نگرفتن در معرض نور خورشید استفاده کرد؟
برخی افراد بعد از کاشت مو برای اینکه در معرض نور خورشید نباشند یا به دلیل ظاهر سر و تورمی که روی آن وجود دارد، تمایل به استفاده از کلاه برای پوشاندن آن دارند.
تورم بعد از کاشت مو به تعداد برش‌های زده شده و عمق برش‌ها که برای محل کاشت استفاده می‌شود، بستگی دارد. استفاده از کلاه فقط در صورتی که گشاد و بافت آن توری باشد و باعث ایجاد فضای بسته و حالت کیپ روی سر نشود، منعی ندارد.
آیا محدودیتی هم در انجام فعالیت‌ها وجود دارد؟
بله، از دیگر مراقبت‌های خاص این دوران، اجتناب از فعالیت‌های سنگین و ورزش تا 2 هفته بعد از جراحی است.
2 - 4 هفته بعد از عمل هم فقط فعالیت ورزشی سبک توصیه می‌شود اما یک ماه بعد، فرد می‌تواند فعالیت طبیعی خود را داشته باشد.
ضمن اینکه رفتن به سونای خشک و بخار هم به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
آیا مصرف دارو برای رویش بهتر موها لازم است؟
موی پیوند زده معمولاً بعد از 2 هفته، وارد فاز استراحت می‌شود و شروع به ریزش می‌کند که طبیعی است و جای نگرانی نیست.
3 - 4 ماه پس از عمل کاشت، موها شروع به رشد می‌کنند و درست مانند موی سایر نواحی سر رویش خود را ادامه می‌دهند.
برای رویش موی پیوندی، به مصرف هیچ دارویی نیاز نیست.
برخلاف تصور برخی افراد باید گفت استفاده از شامپوی خاص برای شستشو یا مکمل‌های تقویتی برای رویش موی کاشته ضروری نیست، مگر اینکه فردی دچار کمبود ویتامین‌ها و املاح باشد.
در این صورت تحت نظر پزشک برای دوره کوتاه مصرف برخی مکمل‌ها پیشنهاد می‌شود.
به‌طور کلی، اگر پیوند مو با تکنیک درست و توسط پزشک متخصص انجام شود، به اقدام خاصی برای رشد و تقویت مو‌های پیوندی نیاز ندارد.
چه بسا در مواردی فقط توصیه‌های غیرضروری و پرهزینه به بیمار داده می‌شود.
فقط برای دوره کوتاهی، مصرف آنتی‌بیوتیک خوراکی و دارو‌هایی برای سرعت بخشیدن به رویش مو‌های کاشته شده الزامی است.
تا چه زمان باید فیناستراید را مصرف کرد؟!
باید گفت شاید لازم باشد تا چند سال بعد از کاشت موی پیوندی، مصرف آن را ادامه بدهند.
البته محلول ماینوکسیدیل را هم می‌توان برای مدت طولانی استفاده کرد ولی قبل از آن از بیمار پرسیده می‌شود «آیا مشکلی در استفاده مرتب و به موقع آن برای دوره بلندمدت دارد یا نه؟».
استفاده از مکمل‌های تقویتی برای همه کسانی که کاشت مو انجام داده‌اند، ضروری نیست، بلکه مصرف آن با توجه به شرایط فرد توصیه می‌شود.
در صورتی که فرد رژیم غذایی نامناسبی داشته و دچار کمبود املاح و ویتامین‌ها باشد، حتماً مصرف مولتی‌ویتامین و مکمل‌های تقویتی حاوی بیوتین، روی و...، برای دوره 1 - 3 ماهه تجویز می‌شود بنابراین اینکه بیوتین هزار میکروگرم مصرف شود یا 5 هزار میکروگرم، برحسب رژیم تغذیه‌ای فرد متفاوت خواهد بود.
دارو‌های تجویزی بعد از کاشت مو کدامند؟
شامل مسکن، آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و دارو‌هایی برای کاهش تورم بعد از جراحی است. البته مسکن مصرفی برای کاهش درد بهتر است استامینوفن کدئین باشد، نه از خانواده مسکن‌های بروفن و ژلوفن چرا که این مسکن‌ها خطر بروز خونریزی را افزایش می‌دهند.
در مرحله اول بعد از عمل پیوند مو که حدود یک هفته تا 10 روز طول می‌کشد، تجویز آنتی‌بیوتیک صددرصد لازم و ضروری نیست زیرا احتمال خطر عفونت بعد از پیوند مو به دلیل پرخون بودن پوست سر، بسیار کم است، مگر اینکه کاشت مو در شرایط غیربهداشتی و استریل انجام شده باشد.
بعد از گذشت این مدت، از هفته دوم و سوم بعد از کاشت مو، ریزش مو شروع می‌شود.
برخلاف تصور عموم، همه افراد متقاضی کاشت مو طاس نیستند و در بیشتر موارد، این افراد در قسمت‌هایی از سر دارای مو هستند.
از این رو، بعد از پیوند مو حفظ مو‌های قبلی خود فرد بسیار اهمیت دارد و باید با اقدام درمانی مؤثر، احتمال آسیب رسیدن به مو‌های قبلی فرد را کاهش داد و از ریزش آنها جلوگیری کرد.
برای این منظور، استفاده از برخی داروها مثل فیناستراید و ماینوکسیدیل از هفته دوم بعد از عمل کاشت مو تجویز می‌شود.
اگرچه حدود 3 هفته قبل از شروع پیوند مو، به بیمار توصیه می‌شود مصرف ماینوکسیدیل را قطع کند، از هفته سوم و چهارم بعد از کاشت مو، می‌توان مجدد از این محلول استفاده کرد.
به کمک محلول ماینوکسیدیل، هم سرعت رشد مو‌های کاشته شده افزایش می‌یابد و هم مو‌های قبلی فرد حفظ می‌شود.
مصرف داروی فیناستراید نیز برای حفظ مو‌های طبیعی و قبلی خود فرد به دلیل اینکه حساس شده و مستعد ریزش هستند، حتمی و ضروری است.
آیا سیگار کشیدن بعد از کاشت مو در نتیجه پیوند مو تأثیر دارد؟
بله، از دیگر توصیه‌های مهم بعد از پیوند مو، استفاده نکردن از قلیان، سیگار و مشروبات الکلی است.
سیگار کشیدن بر خونرسانی به پوست سر تأثیر منفی دارد. سیگار می‌تواند جریان خون را در سر کاهش دهد و نتیجه کاشت مو را ضعیف کند.
ضمن اینکه افراد سیگاری در معرض تورم بعد از کاشت مو هستند بنابراین توصیه اکید می‌شود مواد دخانی را کنار بگذارند یا اینکه برای چند ماه قبل و بعد از کاشت مو به هیچ وجه از آن استفاده نکنند.
آنتی‌بیوتیک و دارو‌های تسریع کننده رشد مو به چه منظور تجویز می‌شوند؟
تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از بروز عفونت است.
محلول ماینوکسیدیل نیز برای تسریع در رویش مو‌های کاشته‌شده و جلوگیری از ریزش مو‌های غیرپیوندی تجویز می‌شود.
در واقع با این داروها می‌توان سرعت ترمی‌م و بهبود را افزایش داد.
گاهی اوقات حین رشد موها ممکن است مو زیر پوست باقی بماند و منجر به ایجاد فولیکولیت یا بروز عفونت در آن ناحیه شود.
غیر از مصرف آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت، هم خود فرد و هم پزشک می‌تواند موی گیرافتاده در زیر پوست را خارج کند تا روند طبیعی خود را برای رویش ادامه بدهد.
بیشتر بخوانید:
