دکتر سمیرا اسماعیلی – روانشناس
تحریریه زندگی آنلاین : پارکینسون در سالمندان یک بیماری عصبی، ناتوان کننده و پیشرونده است که به‌تدریج باعث تجزیه سلول‌های عصبی مغز شده و از تولید دوپامین‌های انتقال‌دهنده عصبی که برای تحقق عملکرد طبیعی مغز حیاتی هستند، جلوگیری به عمل می‌آورد. مشخصات بیماری عبارتند از حرکت کند و کاهش یافته، سفتی و لرزش عضلانی و عدم تعادل، جویدن ناقص، اختلال در بلع و در سخن گفتن. این بیماری در اثر تحلیل سلول‌های مغزی تولید کننده دوپامین در سالمندان و سنین بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد. پارکینسون بر اساس دو علامت یا بیشتر از چهار علامت اصلی بیماری مشخص می‌شود. ارتعاش و لرزش‌های دست‌وپا در حالت استراحت، کندی حرکات، سختی و خشک شدن دست‌وپا و بدن و نداشتن تعادل، چهار علامت اصلی را تشکیل می‌دهند. در مراحل اولیه بیماری، ارتعاش اندام ملایم و معمولاً در یک‌طرف بدن وجود دارد و احتیاجی نیز به درمان ندارد اما با پیشرفت بیماری فردی که دست لرزان خود را در جیب یا پشت خود پنهان می‌کند یا چیزی را برای کنترل ارتعاش مدام در دست می‌گیرد، دیگر قادر به پنهان کردن لرزش‌های شدید اندام به‌ویژه به هنگامی‌که می‌خواهد تمرکز بیشتری به خود دهد نیست. پارکینسون هم همچون آلزایمر مربوط به دوران سالمندی است. این بیماری در سنین بالا به وجود می‌آید، البته دیده شده که افرادی نیز در سنین جوانی به این عارضه مبتلا شده‌اند. و از شایع‌ترین نشانه‌های ابتلا به آن لرزش دست‌هاست، البته تنها داشتن این نشانه برای تشخیص این بیماری کافی نیست.
بیشتربخوانید:
خواب هایی که پیش از ابتلا به پارکینسون می بینید
علائم پارکینسون در سالمندان
لرزش دست
لرزش دست و تغییر شکل دست خط یکی از اولین نشانه‌های بیماری پارکینسون است
بی‌ثباتی
سالمندان و افراد مبتلا به بیماری پارکینسون بی‌ثبات هستند یا نمی‌توانند تعادلشان را حفظ کنند و تنها یک فشار کوچک می‌تواند آنها را به زمین بیاندازد.
تغییر حالت گفتاری
سالمندان و افراد مبتلا به بیماری پارکینسون معمولاً دچار تغییر لحن صدا می‌شوند. این تغییر به‌طور معمول با گذشت زمان کم رنگ شده و برای بیمار یکنواخت می‌شود. حتی ممکن است خود بیمار متوجه تغییر لحن خود نشود. اما اگر از اعضای خانواده یا دوستان بپرسید، به شما می‌گویند که تغییر کرده‌اید
تغییر شکل دست خط
آیا دست خطتان کوچک و ناخوانا شده است؟ ممکن است در حال مبتلا شدن به پارکینسون باشید. با شیوع این عارضه، حرکات دست آرام و کند می‌شود. همچنین ممکن است متوجه شوید که دست خطتان دائم از خط بیرون زده و به‌مرور کوچک‌تر و کوچک‌تر و ناخواناتر شده است.
بیشتربخوانید:
تشخیص بیماری پارکینسون از طریق تنفس
خرامان رفتن
اگر برای راه رفتن مشکل دارید یا خرامان راه می‌روید، ممکن است پارکینسون داشته باشید. برخی از بیماران مشکلی را تجربه می‌کنند که پزشکان آن را «انجماد» می‌نامند. انجماد وضعیتی است که در آن فرد در جای خود خشک می‌شود. در این شرایط، بیمار در حالتی فرو می‌رود که دیگر قادر به حرکت نیست و حس می‌کند نمی‌تواند قدم از قدم بردارد. در این حالت، برای آنکه بتوانید دوباره حرکت کنید به یک نشانه صوتی، لامسه یا بصری (مانند یک خط لیزری) نیاز دارید
عدم برخورداری از حالت صورت
دوستان و اعضای خانواده معمولاً اولین کسانی هستند که متوجه این نشانه می‌شوند. مثلاً ممکن است به شما گفته شود که همیشه چهره‌ای غم‌زده و افسرده دارید. این حالت به این دلیل رخ می‌دهد که عضلات صورت کوچک از حرکت باز می‌ایستند. در واقع، بسیاری از سالمندان مبتلا به پارکینسون به اشتباه افسرده تشخیص داده شده و در همین راستا تحت درمان قرار می‌گیرند.
از دست دادن حس بویایی
اگر فکر میکنید حس بویایی‌تان مثل قبل نیست و دیگر خوب عمل نمی‌کند، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. این علامت یکی از نشانه‌هایی است که باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد. البته این بدان معنا نیست که اگر حس بویایی‌تان را از دست دادید، پارکینسون گرفته‌اید. اما باید بدانید که تضعیف حس بویایی یک عامل خطر بزرگ است.
بیشتربخوانید:
تغذیه درمانی در پارکینسون
مشکلات خواب
بسیاری از بیماران مبتلا به پارکینسون با اختلالات خواب دست و پنجه نرم می‌کنند. سندرم پای بی‌قرار یکی از عوارض پارکینسون است که با درد و ناراحتی وصف‌ناپذیر و یا احساس بی‌قراری در پاها همراه است. این احساس در حالت استراحت رخ می‌دهد. مثلاً وقتی می‌خواهید به تختخواب بروید، با دردی مواجه می‌شوید که خواب را از چشمان شما می‌گیرد. همچنین برخی بیماران دچار کابوس می‌شوند. در نتیجه، در حین خواب فریاد می‌کشند، لگد پراکنی کرده یا به اطراف مشت می‌زنند.
سایر علائم پارکینسون همچنین عبارتند از:
کاهش مهارت و هماهنگی. تغییرات در رفتار از قبیل ناتوانی هنگام ورزش کردن و فعالیت‌های روزانه و حتی غذا خوردن
گرفتگی در عضلات و مفاصل
روغنی شدن پوست و یا افزایش شوره سر .
گوارش و مشکلات ادراری.
یبوست
عدم کنترل دفع ادرار (بی‌اختیاری یا تکرار ادرار)
مشکلات عملکردهای غیر ارادی بدن مانند تعریق، افزایش فشارخون یا افت فشارخون ، و مشکلاتی در عملکرد جنسی
انجماد ناگهانی
مشکلات خلق، فکر، وجدان
مشکل در به خواب رفتن یا در خواب ماندن (بیخوابی)
سالمند مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است آرام آرام دو دل تر وابسته‌تر، ترسو، و منفعل شود
شخص ممکن است در موارد کمتری فعالیت کند و تنها راه نجات او تشویق به حرکت کردن است. در این نوع بیماری اغلب سالمند دچار افسردگی می‌شود اما با درمان مناسب بهبود پیدا می‌کند.
بیشتربخوانید:
با این تغییر رنگ چشم ها، نگران پارکینسون شوید
راه مؤثر برای پیشگیری از پارکینسون
پزشکان هنوز به‌درستی نمی‌دانند چه چیز سبب بیماری پارکینسون می‌شود. عواملی مانند ژن‌ها و عوامل زیست محیطی در این زمینه نقش دارند. به قاطعیت نمی‌توان گفت گام خاصی برای جلوگیری از پارکینسون وجود دارد، اما برخی انتخاب‌های سالم در زندگی در پیشگیری از این بیماری کمک کننده خواهند بود.
نگهداری از سالمند مبتلا به پارکینسون در منزل
مراقبت از سالمندان مبتلا به بیماری در سلامت و بهبود سالمند، نقش اساسی دارد. اهمیت این نگهداری زمانی بیشتر است که از سالمند در منزل نگهداری می‌شود. در ادامه این مقاله روش‌های صحیح نگهداری از سالمند مبتلا به پارکینسون را بررسی می‌کنیم. سالمندان مبتلا به پارکینسون که در حفظ تعادل مشکل دارند نیاز به مراقبت دائمی دارند. اصولاً نگهداری از سالمند نیاز به داشتن مهارت‌هایی اساسی دارد مانند توانایی انجام مراقبت‌های بالینی، داشتن شناخت از نوع بیماری سالمند، توانایی ارتباط صحیح برقرار کردن با سالمند، توانایی کمک به تحرک سالمند، توانایی ارتباط برقرار کردن با اطرافیان سالمند، توانایی رسیدگی به امور خانه سالمند و آماده کردن یک غذای مناسب برای سالمند متناسب با نوع بیماری سالمند و….
