د‌کتر لاد‌ن گیاهی : متخصص تغذیه ؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن‌سینا
تحریریه زندگی آنلاین : حدود 200 سال پیش پزشک انگلیسی به نام جیمز پارکینسون برای اولین بار این بیماری را معرفی کرد، اما علت زمینه‌ای این اختلال مغزی هنوز شناخته نشده است.
این بیماری در میان تمام اقوام و فرهنگ‌ها دیده می‌شود. این بیماری غالبا بعد از سن 40 سالگی و بیشتر در مردان بروز می‌کند. در بیماری پارکینسون سلول‌های ماده خاکستری مغز که محل تولید ناقل عصبی شیمیایی دوپامین است، بتدریج از بین می‌رود. دوپامین ناقل عصبی شیمیایی است که در کنترل حرکات نقش دارد.
بیشتربخوانید:
با این تغییر رنگ چشم ها، نگران پارکینسون شوید
علائم
با کاهش تولید دوپامین، کاهش و اختلالات حرکتی در فرد دیده می‌شود. تونسیته عضلات به حدی بالا می‌رود که باعث خشکی و سفتی مفاصل و حتی لرزش اندام‌ها به هنگام استراحت می‌شود. مبتلایان معمولا دچار اختلال تکلم می‌شوند. ضعف، از دست رفتن اشتها، خمیدگی و برهم خوردن حرکات از مشخصات بارز پارکینسون هستند.
درمان‌های رایج
بیماری پارکینسون قابل درمان نیست، اما با استفاده از داروهایی نظیر لوودوپا که در بدن به دوپامین تبدیل می‌شوند، می‌توان علائم بیماری را تخفیف داد. معمولا لوودوپا همراه با کاربیدوپا که زمان اثر بخشی لوودوپا را افزایش می‌دهد تجویز می‌گردد. به هنگام تجویز دوز لوودوپا باید به عوارض جانبی آن توجه نمود.
اگر بیمار بعد از مدتی به لوودوپا پاسخ ندهد، می‌توان از داروهای بروموکریپتین و آمانتادین استفاده نمود و بعداز مدتی دوباره لوودوپا را تجویز کرد. رساندن مداوم و تدریجی لوودوپا به بیمار به کاهش پیشرفت علائم کمک قابل توجهی می‌کند.
بیشتربخوانید:
رازهایی که باید بدانید تا آلزایمر نگیرید!
غذاهای مفید
غلات سبوسدار، برنج قهوه‌ای و نان‌های سبوسدار برای مبتلایان به پارکینسون که دچار یبوست هستند بسیار مفید است.
ماست، عدس پخته، پودرشیر و پوره سبزیجات برای بیمارانی که مشکلات بلع دارند مناسب است.
آلو باعث تحریک مستقیم عضلات صاف دیواره کولون شده و به افزایش سرعت حرکت مدفوع کمک می‌کند. بنابراین آلو برای درمان یبوست مفید است.
انجیر و سایر میوه‌های خشک و تازه نیز در غلبه بر یبوست موثرند.
مایعات، دریافت 8 تا10 لیوان آب و مایعات برای حفظ تعادل آب در بدن و کمک به پیشگیری از یبوست موثر است.
بیشتربخوانید:
بیماری آلزايمر از منظر روانشناختي
مشکلات حافظه و زوال عقل
سایر اقدامات
مکمل‌های غذایی که حاوی ویتامین B6 هستند باید به کلی پرهیز شوند. زیرا مقادیر زیاد این ویتامین باعث شکسته شدن لوودوپا قبل از رسیدن به مغز می‌شود.
دریافت وعده‌های کم حجم اما به دفعات برای کاهش مشکلات ناشی از بلع و سستی در غذا خوردن به علت لرزش دست‌ها و اندام‌ها توصیه می‌شود.
گفتار درمانی به بهبود مشکلات بلع کمک می‌کند. قرار گرفتن در وضعیت صحیح، غذا خوردن در محیط آرام و با آرامش، استفاده از برخی
لوازم کمکی و نزدیک کردن چانه به سینه قبل از بلع غذا می‌تواند به عمل بلع کمک کند.
مواد غذایی که باید پرهیز شوند
غذاهای غنی از پروتئین نظیر گوشت، ماکیان، ماهی، تخم‌مرغ، شیر، پنیر و سایر فرآورده‌های لبنی بهتر است به مقدار کم مصرف شوند. البته پزشکان و محققین همچنان نظریه‌های متفاوتی در این زمینه دارند. اما در هر صورت چنین به نظر می‌آید که پروتئین می‌تواند با جذب لوودوپا در مغز تداخل کند، از اینرو اثربخشی این دارو هنگامی که همراه یا بعد از غذای غنی از پروتئین مصرف شود، کاهش می‌یابد.
محدودیت شدید دریافت پروتئین در طی روز بر روی برخی مبتلایان به پارکینسون شدید با بهبود قابل توجهی در پاسخ به لوودوپا همراه است. در طی روز تنها 10 گرم پروتئین به بیماران داده می‌شد و مابقی پروتئین مورد نیاز (9/0- 8/0گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن) در میان‌وعده عصر و وعده قبل از خواب تامین می‌شد. برای یک مرد 70 کیلوگرمی مقدار پروتئین مورد نیاز معادل 60 گرم در روز است. اما از آنجا که محدودیت شدید پروتئینی ممکن است به کاهش وزن شدید بیانجامد این الگوی غذایی نمی‌تواند برای تمام بیماران مفید باشد. در هر صورت هر گونه تغییر در رژیم غذایی، از جمله محدودیت در دریافت پروتئین، باید زیر نظر متخصص تغذیه و با مشورت پزشک متخصص انجام شود.
حبوبات باعث ایجاد نفخ شدید در برخی افراد می‌شوند. با توجه به اینکه تجمع گاز در شکم از عوارض و ناراحتی‌های همراه با پیشرفت این بیماری است، محدودیت در مصرف مواد غذایی نفاخ توصیه می‌شود.
مغز دانه‌ها، نان تست سفت، بیسکویت و غذاهای خشک برای افرادی که دچار مشکلات بلع هستند، می‌تواند خطر ساز باشد.
سوپ‌ها، آبگوشت، کاستارد و ماست برای بیماران پارکینسون که دچار لرزش هستند، دشوار است و عدم توانایی در خوردن راحت غذا می‌تواند بر کاهش اشتهای آنان موثر باشد.
