دكتر هادی شجاعی
مفصل شانه جزء مهمترین و بزرگترین مفاصل بدن انسان است هم به جهت اندازه آن و هم به لحاظ دامنه‌های حركتی آن كه متشكل از استخوان‌های كتف، ترقوه و بازو می‌شود و مجموعه این استخوان‌ها به همراه عضلات و تاندون‌ها، كمربند شانه‌ای را تشكیل می‌دهند.
اختلالات شانه از آن جهت كه منجر به اختلال در كارها و فعالیت‌های فردی انسان می‌شود بسیار اهمیت دارد علائم این اختلالات عمدتا درد، محدودیت حركتی در یك یا چند جهت، تورم بافت نرم اطراف شانه، احساس ضعف و خستگی در كمربند شانه‌ای و بازوها می‌باشد.
مهمترین و شایع‌ترین اختلالات این ناحیه از بدن شامل 1) سندرم قوس دردناك 2) شانه منجمد یا یخ زده 3) استئوآرتریت یا آرتروز 4) در رفتگی‌ها و نیمه دررفتگی‌های مفصلی 5) دردهای ارجاعی از گردن 6) سندرم مایوفاسیال یا نقاط دردناك گره‌های عضلانی 7) بورسیت‌ها 8) تاندنیت‌ها 9) عفونت‌ها 10) بیماری‌های روماتیسمال 11) بیماری‌های رسوب كریستالی در مفصل بود. و سایر موارد همچون تومورها از شیوع بسیار كمتری برخوردارند.
آنچه بیش از همه درخصوص این مفصل حائز اهمیت فراوان و رسیدگی طبی می‌باشد محدودیت حركتی در این مفصل است گفته می‌شود كه شاید هر میزان دردی را در این مفصل بپذیریم اما نباید حتی سرسوزنی محدودیت حركتی را در این مفصل قبول كنیم و بلافاصله باید در جهت برقراری و حفظ مجدد دامنه‌ی حركتی طبیعی مفصل اقدامات درمانی را اجرا نماییم.
1- سندرم قوس دردناك یا سندرم Rotator Cuff، با یك دردی در قدام شانه تظاهر می‌كند و اختلالات متعدد مختلفی را می‌تواند در بر داشته باشد كه همگی در یك آسیب‌شناسی مشترك هستند و آن هم التهاب تاندون‌های عضلات روتاتور (چرخاننده) شانه است كه حتی این التهاب می‌تواند منجر به پارگی تاندون‌ها نیز شود.
در تشریح بیشتر قوس دردناك باید گفت كه اگر دست‌های بیمار كنار بدن به حالت آویزان قرار داشته باشند یك فرد نرمال می‌تواند از این حالت تا 180 درجه دست‌ها را بالا ببرد (یعنی به حالتی كه كنار بازوها به كنار گوش‌ها قرار گیرند برسد) حال در این سندرم بیمار از زاویه حدود 30 درجه تا 120 درجه دچار درد می‌باشد به عبارتی با كمی دوركردن بازوها از كنار تنها دردی ندارد اما از زاویه حدود 30 درجه درد شروع می‌شود همچنان كه دست‌ها را بالا می‌برد.
درد همچنان ادامه دارد تا به 120 درجه برسد و پس از آن دردی دیگر وجود ندارد و به راحتی بیمار می‌تواند بازوی خود را به سر خود برساند یعنی از 120 تا 180 درجه بدون درد می‌باشد برای این بیماری دو دسته علت شامل علل داخلی و علل خارجی قائل هستند علل داخلی عبارت از تنگی‌های ساختمانی در مسیر عبور تاندون‌های چرخانند شانه است كه عمدتا مادرزادی هستند و علل خارجی عمدتا ناشی از فشارهای كاری با ورزش می‌باشد كه منجر به بی‌ثباتی مفصل شانه می‌شود.
این وضعیت خصوصا در ورزشكاران پرتاب‌كننده رخ می‌دهد و بیشترین آسیب‌شناسی مربوط به فشار بیش از حد به مفصل در فاز شتاب پرتاب می‌باشد. باید به این نكته توجه خاص نمود كه ورزشكاران متوجه احتمال آسیب‌رسانی در فاز شتاب دهندگی پرتاب باشند و حتی‌المقدور از آن پیشگیری به عمل آورند...
برای خواندن بخش دوم - اختلالات شانه از دید طب فیزیكی- اینجا کلیک کنید.
