زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر میرمنصور میرصمدی و دكتر امین‌ا... نیك‌اقبالی

ترومای چشم از علل شایع نقصان یك‌طرفه بینایی در جوانان است. ترومای چشم اغلب در نتیجه حوادث داخل و اطراف منزل، انفجار باتری، تصادف با اتومبیل یا صدمات ورزشی است. در هنگام معاینه چشم باید كاملا مراقب بود تا صدمه بیشتری به چشم وارد نشود. بررسی و در هنگام ارزیابی مبتلایان به ترومای چشم مهم‌ترین موضوع اطلاع از چگونگی مكانیسم صدمه و اختلالات بینایی همراه آن است.

سپس تیزبینی و ثبت آن، بررسی حركات هر دو چشم و مشاهده قسمت‌های خارجی چشم انجام می‌شوند. مشاهده صدمات جزیی در ساختمان‌های خارجی چشم احتمال وجود صدمات جدی داخل چشم را رد نمی‌كند، پلك‌ها نازك هستند و لهیدگی آنها ممكن است با گرفتاری قرنیه یا صلبیه همراه باشد. زخم كوچك بدون درد روی پلك ممكن است تنها نشانه صدمه نافذ ناشی از جسم خارجی درون چشم باشد. نیرویی كه بتواند باعث كبودی پلك‌ها شود ممكن است موجب خونریزی داخل چشمی، كنده شدن شبكیه یا پارگی كره چشم نیز بشود.

در هنگام معاینه چشم و در موارد مشكوك به لهیدگی، صدمه نافذ یا پارگی كره چشم بر اساس نوع مكانیسم صدمه یا نشانه‌های خارجی چشم نباید به كره چشم فشار وارد كرد.وارد كردن فشار در این موارد ممكن است موجب خروج محتویات داخل چشم و بروز ضایعات غیرقابل ترمیم بشود. با قراردادن انگشتان دست و اشاره دست روی لبه كاسه چشم می‌توان پلك‌ها بدون خطر از یكدیگر دور كرد. علاوه بر این به بیمار هشدار می‌دهیم كه از فشردن محكم، پلك‌ها به یكدیگر خودداری كند:

نشانه‌های صدمه احتمالی كره چشم عبارتند از

-‌ درد (اگرچه زخم‌های كوچك مربوط به اجسام خارجی چشم ممكن است فاقد درد باشند).

-‌ خونریزی زیر ملتحمه

-‌ پارگی و لهیدگی ملتحمه

-‌ آنوفتالمی (جابه‌جایی غیرطبیعی كره چشم به سمت عقب كاسه چشم مربوط به خروج محتویات چشم با شكستگی كاسه چشم).

‌ نقایص مردمك

-‌ جابه‌جایی مردمك؛ ممكن است ناشی از كلاپس اتاق قدامی چشم باشد.

- هایفما (وجود خون در اتاق قدامی چشم)

-‌ كاهش فشار داخل چشم (چشم نرم)؛در این حالت به هیچ عنوان چشم را لمس نكنید.

-‌ خروج محتویات چشم (عنبیه، عدسی، زجاجیه، شبكیه)

-‌ هایپوپیون (وجود مواد چركی در اتاق قدامی چشم)؛ نشانه تاخیری تروما است.

در صورت مشكوك شدن به صدمه شدید كره چشم تا زمان جراحی نباید چشم را دستكاری كرد.‌ پانسمان سبك (بدون فشار) و شیلد فلزی كه روی لبه‌های استخوانی حدقه (از پیشانی تا گونه) قرار بگیرد روی چشم می‌گذاریم، اگر جسم خارجی در چشم فرو رفته و قسمتی از آن بیرون چشم قرار داشته باشد فقط شیلد فلزی روی كاسه استخوانی چشم قرار داده می‌شود.

از آنجایی كه حركات چشم‌ها بایستی به حداقل ممكن برسد، بستن هر دو چشم می‌تواند مفید باشد. آنتی‌بیوتیك‌های تزریقی را شروع و داروهای مسكن، ضداستفراغ و آنتی‌توكسین كزاز را طبق تجویز پزشك به بیمار می‌دهیم. پس از رد پارگی كره چشم می‌توان معاینه ساختمان‌های چشم را شروع كرد. پارگی پلك‌ها را می‌توان با بخیه زدن ساده، پماد آنتی‌بیوتیك و پانسمان تحت درمان قرار داد. جراحی بسته به وجود و وسعت سایر صدمات انجام می‌شوند.

ضربه‌های غیرنافذ چشم

ضربه‌های وارد به چشم توسط یك شی غیر تیز مثل توپ یا مشت كه مستقیما وارد كره چشم نشود را ضربه یا بلانت می‌گویند. این ضربه‌ها اكثرا ناشی از صدمات ورزشی مثل برخورد توپ یا وسایل ورزشی، تصادفات با وسایط نقلیه موتوری و زد و خورد است. استخوان‌های كاسه چشم اكثرا خطرات متوجه چشم را خنثی می‌كند ولی ضربه‌های محكم می‌تواند باعث شكستگی هر یك استخوان‌های حدقه (كاسه) و بیشتر اوقات استخوان‌های كف و یا دیواره میانی كاسه چشم شود.

ضربه می‌تواند منجر به كوفتگی و له شدن پلك، خونریزی درون كاسه چشم، و اختلال در حركت كره چشم شود. گاهی خونریزی درون كاسه چشم بسیار شدید است به طوری كه كره چشم فشار وارد آورده و دید مختل می‌شود كه در این صورت باید به فوریت اقدامات درمانی انجام شود. علاوه بر كبودی پلك و خونریزی زیر ملتحمه ضربه‌های كند ممكن است منجر به پارگی كره چشم و یا خونریزی درون چشم و بهم ریختگی درون چشم از جمله مردمك و عنبیه و عدسی و زجاجیه و شبكیه و عصب بینایی شود. بررسی چنین مصدومی توسط چشم‌پزشك ضروری است تا از خطرات كوركننده آن بكاهد.كوفتگی پلك‌ها شایع است و معمولا با كمپرس سرد و گذاشتن زمان برطرف می‌شود...

براي خواندن بخش دوم- ترومای چشم- اينجا كليك كنيد.