زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

ناباروری چیست؟

در واقع علامت اصلی ناباروری همان باردار نشدن است و ممکن است شما علاوه بر این علامت هیچ گونه نشانه یا علائم دیگری را مشاهده نکنید. علائم ناباروری به علل ناباروری بستگی دارد. بسیاری از شرایط پزشکی و سلامتی می توانند باردار شدن را دشوار کنند. البته در برخی موارد هیچگونه علت مشخصی برای ناباروری فرد تشخیص داده نمی شود.

علل ناباروري در زنان

1) اختلال در تخمك گذاري

اختلال در تخمك گذاري، علت عمده ناباروري در زنان است. به طوري كه 39% علل ناباروري زنان مربوط به اين مسئله است. بدون عمل تخمك گذاري لقاح انجام نمي شود و بنابراين زن باردار نمي شود. بعضي از زن ها ممكن است تخمك گذاري نكنند و يا به طور نامنظم و كم تخمك گذاري كنند و بنابراين ممكن است يا عادت ماهيانه نداشته باشند و يا عادت ماهيانه آنها كم و نامنظم باشد و حتي بعضي خانم ها با آنكه داراي عادت ماهيانه منظم هستند، داراي اختلال در تخمك گذاري هستند.

2) اختلال در لوله هاي رحمي

در بعضي زنان، لوله هاي رحمي به طور كامل و يا ناقص بسته است. در نتيجه اسپرم به تخمك نمي رسد. بسته بودن لوله هاي رحمي مي تواند به دليل عفونت، آندومتريوز و يا چسبندگي هايي پس ازعمل جراحي باشد. همچنين ممكن است اين لوله ها پس از يك حاملگي خارج رحمي بسته شوند. در كشورهاي در حال توسعه نسبت به كشورهاي توسه يافته به علت شيوع بيماري هاي عفوني دستگاه توليدمثلي، ميزان اختلال در لوله هاي رحمي بيشتر است. به طور كلي 30% علل ناباروري زن ها مربوط به اختلال در لوله هاي رحمي است .

3) آندومتريوز

آندومتريوز، حالتي است كه در آن سنگفرش رحم (آندومتر)‌ رشد می کند و از رحم هم فراتر مي رود و لوله هاي رحمي را نيز مي پوشاند و حتي آنها را مي بندد و در عمل تخمك گذاري اختلال به وجودمي آورد. آندومتريوز علت 13% موارد ناباروري است  و حدود 70% زنان داراي آندومتريوز، نابارور هستند.

4)‌اختلال درگردن رحم يا رحم

ناهنجاري هاي گردن رحم مي تواند سبب ناباروري شود كه از آن جمله مي توان به مشكلات مربوط به ساختمان بدن، عفونت هاي گردن و رحم و يا كيفيت نامناسب ترشحات رحم اشاره كرد. از طرفي تومورهاي بدخيم رحم و يا بعضي جاي زخم هاي موجود در ديواره رحم مسبب ناباروري است.

5)‌ مشكلات دستگاه ايمني بدن

مشكلات مربوط به دستگاه ايمني بدن و عوامل ايمونولوژيك نقش مهمي در ايجاد ناباروري دارند. تشخيص و درمان اينگونه بيماران مشكل است. در بعضي خانم ها،‌ عليه اسپرم مرد ماده اي بنام آنتي بادي ترشح مي شود كه اسپرم ها را از بين مي برد و يا آنها را غيرفعال مي كند و يا حتي سبب سقط خود به خود در بعضي از آبستني ها مي شود.

بعضي عوامل نظير بسته بودن لوله هاي خروج اسپرم (دفران، اپيديديم)‌ سبب ناباروري در مردان مي شود

1) اختلالات مربوط به اسپرم

به طور طبيعي، در بيضه مرد اسپرم توليد مي شود و به هنگام انزال از وي خارج مي شود. اگر در موارد زير اختلالي باشد، شانس لقاح كم شده و مرد نابارور محسوب مي شود.

*‌تعداد كم اسپرم

*عدم بلوغ اسپرم

*شكل غيرطبيعي اسپرم

*   عدم توانايي حركت مناسب اسپرم

عواملي كه بر تعداد،  شكل،‌ بلوغ و حركت اسپرم تأثير منفي دارند عبارتند از:

بيماري هاي عفوني: بيماري هاي عفوني با شرايط التهابي نظير بيماري اوريون سبب عفونت مجاري تناسلي يا التهاب و از بين رفتن بيضه ها در مرد مي شوند. حدود 25% مرداني كه بعد از بلوغ دچار اوريون مي شوند نابارور مي شوند.

‌اختلالات هورموني : اختلالات هورموني سبب حدود 5-2% مشكلات ناباروري در مردان مي شود. توليد نامناسب هورمون هاي FSH و LH بر توليد هورمون مردانگي يا تستوسترون و توليد اسپرم تأثير دارند.

مشكلات مربوط به دستگاه ايمني بدن : در بدن بعضي مردان عليه اسپرم خودشان ماده اي به نام آنتي بادي توليد مي شود كه سبب كاهش حركت اسپرم يا به هم چسبيدن آنها مي شود.

2)‌ ناهنجاري هاي مربوط به ساختمان بدن

بعضي عوامل نظير بسته بودن لوله هاي خروج اسپرم (دفران، اپيديديم)‌ سبب ناباروري در مردان مي شود . بسته شدن لوله هاي خروج اسپرم مي تواند به علل مادرزادي، نقص ژنتيكي، عفونت ها يا التهاب هاي دستگاه ادراري – تناسلي باشد. البته جاي جراحي هاي قبلي نيز مي تواند اين لوله ها را ببندند.

از جمله عوامل ديگر ناباروري در مردان واريكوسل است. در اين حالت رگهاي درون كيسه بيضه متسع مي شود و كيفيت اسپرم كاهش مي يابد.

3)‌ عوامل ديگر

عوامل ديگري نظير ناتواني جنسي و يا انزال زودرس نيز مي تواند عامل ناباروري  در مردان باشد.

‌علل ناباروری ژنتیکی

علل ناباروری اعم از مشکلات هورمونی و چاقی تا غیر طبیعی بودن سلول های جنسی (تخمک و اسپرم) همگی می تواند به نوعی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی باشد. برای مثال استعداد چاقی، ابتلا به عفونت و حتی لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری می انجامد همگی هر چند کوچک می توانند به عوامل ژنتیکی مربوط باشند. امروزه مطالعات بر روی ژنهای خاص در انسان و مدل های آزمایشگاهی تا حدودی تاثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را آشکار ساخته اند.

بعضی از عوامل ژنتیکی بر ناباروری مردان تاثیر می گذارند، در حالی که بعضی عوامل دیگر بر روی هر دو جنس و یا فقط بر روی زنان تاثیر گذارند. برای مثال جابجایی های کروموزومی می تواند بر روی مردان و زنان تاثیر بگذارد اما سندروم کلاین فلتر که در آن ترکیب کروموزوم های جنسی به صورت XXY در می آید تنها مختص مردان است و سندروم ترنر که در آن بیمار فقط دارای کروموزوم جنسی X است تنها مختص زنان است.

عوامل ديگري نظير ناتواني جنسي و يا انزال زودرس نيز مي تواند عامل ناباروري  در مردان باشد

پزشک برای بهبود باروری شما پس از شناسایی علت ناباروری با یکی از روش هایی که در زیر بیان می‌کنیم، اقدام می‌کند، این روش ها شامل:

♦  جراحی، برای مثال در مواقعی که واریکوسل علت بیماری است.

♦   درمان کردن عفونت.

♦  درمان کردن مشکلات فرد در رابطه جنسی.

♦ درمان هورمونی و دارویی.

♦   استفاده از فن آوری کمک باروری.

بعضی اوقات با همه تلاش ها درمان ممکن نبوده، در این شرایط پزشک با بیمار و همسرش برای راه های جایگزین همچون دریافت اسپرم از دیگران و یا به فرزندی پذیرفتن یک کودک مشورت می‌نماید.

درمان های خانگی برای ناباروری

چندین روش که می‌تواند شانس فرزنددار شدن شما را افزایش دهد شامل:

- افزایش تعداد رابطه جنسی در دوران تخمک گذاری همسرتان.

-  اجتناب از مصرف لوسیون ها در هنگام رابطه جنسی چرا که ممکن است سرعت حرکت اسپرم را کم کنند.

- طب جایگزین برای درمان ناباروری

تحقیقات در این زمینه محدود است ولی بعضی از مکمل ها که ممکن است باروری را افزایش دهند شامل: ویتامین C، روی، سلنیوم، ویتامین E، ویتامین b12، فولیک اسید،  L-کارنیتین،

بتا کاروتن .

توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر یک از این مکمل ها می بایست با پزشک مشورت نمایید.

پیشگیری از ناباروری

خیلی از انواع ناباروری مردان قابل پیشگیری نمی‌باشند. با این حال با رعایت موارد زیر خطر ناباروری را می‌توان کاهش داد. این عوامل شامل:

 ο سیگار نکشیدن و یا ترک سیگار

 ο  ترک مصرف الکل

 ο  اجتناب از مصرف داروهای غیرقانونی و یا مواد مخدر

  ο کاهش وزن

 ο اجتناب از وازکتومی

ο کاهش استرس

 ο اجتناب از آلوده شدن به مواد سمی و فلزات سنگین

حاملگی چند قلویی:

بیشترین و معمول ترین عارضه در درمان با  ART ، حاملگی چند قلویی است. تعداد جنین های نگه داشته شده و بالغ شدن آن ها و نهایتاً تولدشان، تصمیمی است که توسط زوج ها گرفته می شود. چنان چه چندین جنین در طی لقاح به وجود آمده باشند، برداشت یک یا چند تا از آن ها امکان پذیر است (کاهش بارداری چندقلویی). بدین ترتیب احتمال بقا برای جنین های باقی مانده افزایش می یابد.

سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS):

در صورت تحریک بیش از حد، تخمدان ها بزرگ می شوند و منجر به درد و نفخ می گردند. معمولاً علائم خفیف و متوسط این سندرم نیاز به درمان ندارند و از بین می روند، اگر چه بارداری می تواند بهبودی این علائم را به تاخیر بیندازد. ندرتاً تجمع آب در حفره شکمی و قفسه سینه باعث تورم شکم و تنگی نفس می شود. این تجمع آب می تواند حجم خونی را کاهش داده و فشار خون کاهش یابد. موارد شدید این سندرم نیاز به درمان فوری دارند. زنان جوان و کسانی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند، نسبت به بقیه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان می باشند.

خونریزی یا عفونت:

مانند هر فرایند تهاجمی دیگری، در درمان های ناباروری و تکنولوژی های مربوط به آن  نیز خطر خونریزی و عفونت وجود دارد.

وزن کم هنگام تولد:

بالاترین درصد خطر وزن کم هنگام تولد، مربوط به حاملگی های چند قلویی است. در حاملگی تک نوزادی نیز بالاترین خطر وزن کم هنگام تولد، مربوط به درمان از طریق ART است.

نارسایی های مادرزادی:

ممکن است درمان ART با نارسایی های مادرزادی همراه باشد. ولی این موضوع نیاز به تحقیقات بیشتری برای تایید دارد. اگر می خواهید از این روش درمانی استفاده کنید، بهتر است بدانید که تا کنون، ART موفق ترین روش برای درمان ناباروری بوده است.

 بیشتر بخوانید:

در مورد مسائل جنسی از چه سنی با کودک صحبت کنیم؟

کاهش اسپرم مردان با استفاده از تلفن همراه

مهم‌ترین سوالات جنسی و زناشویی

کدام ویتامین بیشترین تاثیر را در تقویت میل جنسی دارد؟

علل افزایش میل جنسی مردان در فصل پاییز را می دانید ؟