زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر مجتبی قمری؛ متخصص پوست و مو

نام تبخال از ضایعاتی كه در هنگام بیماری و تب بروز می‌نماید گرفته شده است. عامل ایجاد کننده تبخال‌‌ها خانواده ویروس "هرپس" انسانی است که به سه گروه تقسیم می‌‌شوند (آلفا، بتا و گاما).

قانون زندگی این ویروس به صورت توالی عفونت اولیه، پنهان شدن و فعالیت دوباره است.

هشت نوع هرپس انسانی شامل EBU, V2V, CMV , HHV6, HHV7, HHV8, HSV I, HSV II وجود دارد. 

هرپس سیمپلکس 1 و 2 که عامل تبخال لب، تبخال بدن و تبخال تناسلی هستند معمولا در درگیری‌‌های بار اول، التهاب ناحیه تناسلی و دهانی – لبی ایجاد می‌‌کنند که بصورت ضایعات وزیكولر (آبدار) عود کننده است و درمان ضد ویروسی بطور موثری سیر و طیف بیماری را تغییر می‌‌دهد. 

چگونه متوجه تبخال تناسلی شویم

تبخال تناسلی یکی از شایع ترین عفونت‌های ناحیه تناسلی است. ویروس هرپس توزیع جهانی دارد و بیش از یک سوم مردم جهان توانایی انتقال ویروس را دارند.

در مسیر درگیری اولیه یا درگیری اولین بار، بیماری می‌‌تواند علامت دار یا بدون علامت باشد.

فاز دوم یا فاز نهفته معمولا در پایانه‌‌های حسی اعصاب ناحیه ای اتفاق می‌‌افتد و فاز سوم یا فاز فعالیت مجدد بدون علامت کلینیکی رخ می‌‌دهد.

80 درصد بیماران که دارای آنتی بادی علیه هرپس تناسلی هستند سابقه علامت بالینی و تشخیص قبلی هرپس را نداشته اند. 

عوامل موثر در تبخال تناسلی

- افزایش تعدد شریک‌‌های جنسی هرچه بیشتر باشد احتمال درگیری بالاتر می‌‌رود.

- سطح اجتماعی – اقتصادی افراد هرچه پایین‌تر باشد بعلت اطلاعات ناکافی و نبود امکانات لازم برای پیشگیری بیشتر در معرض احتمال درگیری قرار دارند.

- درگیری در افراد با تمایل همجنس گرایانه و بیماران ایدز بعلت افت سطح ایمنی بیشتر است؛ همچنین درگیری تبخال تناسلی نیزاحتمال انتقال عفونت ایدز را افزایش می‌‌دهد. 

چگونگی سرایت تبخال لب و دهان

معمولا هرپس تیپ یک که بیشترین علت تبخال لب محسوب میشود، توسط تماس مستقیم با بزاق و ترشحات ضایعات منتقل می‌‌گردد و هرپس تیپ دو توسط تماس جنسی منتقل می‌‌شود.

ویروس در محل عفونت تکثیر می‌‌یابد و در سطح پوستی مخاطی به سمت ریشه‌‌های عصبی مهاجرت می‌‌نماید،  سپس پنهان می‌‌شود و تا دوره ضایعات بعدی پنهان می‌‌ماند. 

علل عود و تكرار تبخال‌‌ها

استراتژی ویروس هرپس، فرار از دست سیستم ایمنی از طریق سرکوب سلول‌‌های ایمنی است.

عفونت‌‌های هرپس می‌‌توانند بصورت خود بخودی فعال شوند و یا توسط یکسری فاکتور‌‌ها مثل استرس‌‌های روحی روانی، نور و اشعه، تب، تخریب بافتی یا کاهش قدرت سیستم ایمنی فعال گردند. 

علائم بالینی درگیری تبخال

طیف علائم درگیری هرپس خیلی وسیع است و ممکن است بصورت شایع بی علامت باشد. در عفونت اولیه علائم 7-3 روز پس از تماس ظاهر می‌‌شود.

علائم اولیه عبارتند از بی‌حالی، بزرگ شدن دردناک غدد لنفاوی، تب، بی‌اشتهایی و درد موضعی و سوزش که قبل از ضایعات پوستی یا مخاطی دیده می‌‌شوند.

در ابتدا دانه‌‌های آبدار دردناک روی زمینه ملتهب و قرمز دیده می‌‌شوند و سپس بسمت دانه‌‌های چرکی و زخم پیشرفت می‌‌کند و سپس ممکن است ضایعات دلمه ای تشکیل شوند.

در این مسیر هر چه تعداد ضایعات کمتر باشد شدت علائم و طول مدت بیماری کوتاهتر خواهد بود.

برای خواندن بخش دوم -همه چیز درباره ویروس‌های موذی تبخال- اینجا کلیک کنید.