زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر سید امیر منصور رضادوست 

سوزش معده یک درد همراه با سوزش در ناحیه سینه درست پشت قفسه سینه است. این درد اغلب در زمان دراز کشیدن یا خم شدن بیشتر است. سوزش معده یکی از مسائلی است که بسیاری از افراد بدون هیچ خطر مشخص با آن روبرو می‌‌شوند.

اکثر افراد می‌‌توانند ناراحتی‌‌های مربوط به سوزش بالای معده (سوزش سر معده) را با ایجاد تغییرات در سبک زندگی و استفاده از داروهای قابل تهیه از داروخانه‌‌ها کنترل کنند.

به هر حال در صورتی که این سوزش ادامه داشته باشد یا به صورت یک مسئله عادی روزمره در آید، می‌‌تواند نشانه‌ای از ایجاد مشکلات جدی تر برای فرد باشد که نیازمند مراقبت‌‌های پزشکی است.

علائم

علائم همراه سوزش معده شامل موارد زیر است:

- درد به صورت سوزش در سینه که معمولاً همراه سوزش معده بعد از غذا خوردن و در زمان شب احساس می‌‌شود

- دردی که با دراز کشیدن یا خم شدن بدتر می‌‌شود

- بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) یکی از نشانه‌‌های سوزش معده است. در این حالت اسید معده به مری بر می‌‌گردد و باعث درد و سوزش معده تا گلو می‌‌شود.

این درد می‌‌تواند به صورت احساس سوزش پشت جناغ سینه یا استخوان سینه به صورت گرفتگی یا درد شدید احساس شود. بسیاری از مواقع درد ناشی از رفلاکس اسیدی ممکن است با درد مربوط به حمله قلبی اشتباه گرفته شود.

- درد ناشی از رفلاکس معده (سوزش معده) می‌‌تواند در قسمت پایین سینه احساس شود یا در مواقع خاص به سمت پشت گلو توسعه پیدا کرده و همراه با نفخ شکم باشد.

در این حالت یک مزه تند در پشت گلو احساس می‌‌شود. اگر رفلکس اسیدی نزدیک حنجره در گلو باشد، می‌‌تواند باعث ایجاد سرفه یا گرفتگی صدا شود.

رفلکس اسیدی معده با شدت زیاد و در طول دوره‌‌های زمانی طولانی می‌‌تواند باعث از بین رفتن مینای دندان‌‌ها شده و در نهایت منجر به ایجاد پوسیدگی دندان شود.

- علائم این بیماری اغلب پس از صرف غذای سنگین، خم شدن به جلو، یا دراز کشیدن بیشتر احساس می‌‌شود. به این ترتیب بسیاری از افراد ممکن است سوزش معده را در زمان بیدار شدن از خواب احساس نمایند.

علت

سوزش سر معده نشانه ای از بیماری رفلاکس معده به مری (GRED) است که در نتیجه ی برگشت اسید معده به مری ایجاد می‌‌شود.

عوامل سوزش معده این حالت شامل مواردی هستند که باعث افزایش تولید اسید در معده می‌‌شوند و نیز در نتیجه آنها مشکلات ساختاری ایجاد می‌‌شود که می‌‌تواند امکان برگشت اسید معده به مری را در بدن فراهم کند.

مصرف برخی غذاهای معمول باعث می‌‌شود ترشح اسید معده افزایش پیدا کند و این موضوع باعث سوزش معده می‌‌شود. مصرف برخی داروهای خاص نیز می‌‌تواند باعث سوزش معده شود.

بنابراین در پاسخ به این سوال که برای درمان سوزش سر معده چی بخوریم باید گفت با پرهیز از خوردن و آشامیدن موارد ذکر شده در ادامه مطلب می‌‌توانید، علائم سوزش سر معده را کاهش دهید:

- کافئین

- آسپرین

- ایبوپروفن (مورتین، ادویل، نوپرین و موارد مانند آن)

- ناپروکسین (آلیو)

- نوشیدنی‌‌های حاوی کربونات

- آب میوه‌‌های اسیدی (گریپ فروت، پرتقال، آناناس)

- غذاهای اسیدی (گوجه فرنگی، گریپ فروت، و پرتقال)

- شکلات.

سیگار کشیدن و مصرف غذاهای پر چرب می‌‌تواند بر عملکرد طبیعی اسفنکتر تحتانی مری (LES) تاثیر داشته باشد و باعث شل شدن آن شود. این موضوع باعث می‌‌شود اسید معده به مری برگشت کند.

فتق هیاتال که بخشی از بافت معده است در داخل سینه به جای شکم قرار دارد و می‌‌تواند بر عملکرد طبیعی اسفنکتر تحتانی مری تاثیر داشته باشد که یکی از عوامل رفلاكس معده است.

فتق هیاتال به خودی خود هیچ علائمی ندارد ولی این مشکل فقط در زمانی علت سوزش معده می‌‌باشد که در عملکرد عادی اسفنکتر تحتانی مری اختلال ایجاد شود.

بارداری می‌‌تواند باعث افزایش فشار به حفره شکمی شود، در این حالت عملکرد اسفنکتر تحتانی مری آسیب دیده و باعث رفلاکس اسیدی معده به مری و سوزش معده در بارداری می‌‌شود.

چاقی می‌‌تواند باعث افزایش فشار وارد شده به ناحیه شکم شود و بنابراین رفلاکس معده ایجاد می‌‌شود. برخی بیماری‌‌های معمول مری می‌‌تواند با سوزش سر معده همراه باشد. این بیماری‌‌ها عبارت از اسکلرودرمی و سارکوئیدوز است.

علت سوزش معده در نوزادان و کودکان

سوزش معده در نوزادان و کودکان معمولاً یک علامت از رفلاکس معده به مری است. یک عضله در قسمت پایین مری بنام اسفنکتر تحتانی مری (LES) وجود دارد که بطور عادی اسیدهای معده را در معده نگه می‌‌دارد.

به هر حال در صورتی که این عضله ضعیف شود، اسید معده می‌‌تواند بالا آمده و بافت حساس مری را دچار آسیب نماید. این مشکل باعث سوزش معده و سایر علائم مربوط به آن می‌‌شود.

رفلاکس معده به مری برای افراد ناراحتی به همراه دارد، اما بسیار رایج است و شرایطی است که در نوزادان نیز مشاهده می‌‌شود. در حدود نیمی از کودکان زیر سه ماه دارای علائم این بیماری هستند.

بالا آوردن شیر یکی از علائم رایج رفلاکس معده است، اما بسیاری از کودکان به همراه آن از سوزش معده نیز رنج می‌‌برند. این مشکل را می‌‌توان با ناراحتی کودک در زمان غذا خوردن مشاهده کرد.

در بسیاری از کودکان، دلیل سوزش معده معمولاً وجود سیستم گوارشی نابالغ است.

در کودکان بزرگتر، خطراتی شامل اضافه وزن، قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران و مصرف غذاهای خاص (مثل غذاهای تند) از عوامل عادی سوزش معده می‌‌باشند.

کودکان مبتلا به مشکلات عصبی همچون فلج مغزی به احتمال بیشتر به این بیماری مبتلا می‌‌شوند...

برای خواندن بخش دوم -سوزش سر معده- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم -سوزش سر معده- اینجا کلیک کنید.