دکتر محسن روزرخ و دکتر لیلی مهاجرزاده
یک توده گردنی مقاوم یا بزرگ در بچهها باعث نگرانی خانواده میشود که در اغلب موارد به جراح ارجاع میگردد. اغلب تودههای گردنی بچهها ضایعات مادرزادی (از قبیل تیروگلوسال داکت یا برانشیال کلفت) یا لنف نود بزرگ شده است.
لنفادنوپاتی گردنی قابل لمس در دروه کودکی بسیارشایع بوده و انسیدانس 28 تا 55درصد در بین نوزادان و بچههای نرمال و بچههای نرمال داشته است. لنف نود گردنی بزرگ شده شایعترین توده گردنی در بچههاست که اغلب در بچههای بین سنین 2 تا 10 ساله قابل لمس است.
نود قابل لمس در نوزادان ناشایع است. یک توده در یک بچه کمتر از 2 سال بیشتر مربوط به مسایلی از قبیل سیستیک هیگروما، کیست تیروگلوسال داکت، کیست درموئید یا کیست برانشیال است. اگر چههایپرپلازی راکتیو در اثر مسایل عفونی شایعترین علت لنفادنوپاتی گردنی است ولی احتمال بدخیمی در مواردی که توده مزمن شده و یا علیرغم آنتی بیوتیک تراپی باقی میماند، وجود دارد.
از آنجایی که ناحیه سرو گردن شامل ساختمانهایی است که باکتری یا ویروس میتوانند از آنها وارد بدن شوند، لذا لنف نودهای گردنی اغلب در بیماریهای التهابی و عفونی درگیر میشوند. نودهای گردنی ممکن است اولین تظاهر تومورهای مختلف، بهخصوص گروه لنفوم باشد. شایعترین ضایعات التهابی لنف نود گردنی لنفادنیت چرکی است.
سایر موارد شامل بیماری خراش گربه، لنفادنیت مایکوباکتریال آتیپیک و لنفادنیت سلی است. سایر تشخیص افتراقیهای که کمتر مطرح است شامل بیماری کاوازاکی و AIDS است.
لنفادنیت حاد
شایعترین علت بزرگ شدن لنف نود بدلیل التهاب به صورت حاد و خود معمولا محدود شونده، توسط عفونتهای ویرال است. لنفادنوپاتی گردنی حاد دو طرفه، بیشتر به علت عفونت تنفسی ویرال یا فارنژیت استرپتوکوکی است.
لنف آدنیت سرویکال یکطرفه به علت عفونت استرپتوکوکی یا استافیلوکوکی در 80-40 موارد است. لنفادنیت چرکی حاد اغلب به علت عفونت باکتریال ناشی از استافیلوکوک مقاوم به پنیسیلین و یا استرپتوکوک گروه A یا هر دو است. عفونت استافیلوکوکی اغلب منجر به لنفادنیت در بین نوزادان میشود.
درمان
اولین درمان برای لنفادنیت گردنی غیرکمپیلکه، درمان تجربی با آنتیبیوتیک خوراکی مقاوم به بتالاکتاماز به مدت 10- 5 روز است. اگر علایم سیستمیک مثل سلولیت وجود داشته باشد، یا عفونت در نوزاد باسن پایین باشد، آنتیبیوتیک به صورت وریدی داده میشود.
جواب به درمان باید در 72 ساعت اول مشاهده شود. در صورتی که منفی باشد تستهای تشخیصی بیشتر مثل سونوگرافی یا FNA توده انجام شود. آسپیراسیون و کشت ترشحات باعث تعیین ارگانسیم و درمان آنتی بیوتیکی مناسب میشود.
در اغلب موارد نیاز به اقدام تشخیص بیشتری از قبیل CT اسکن یا MRI نیست. در صورت ایجاد fluctuance به علت عفونت نیاز به آسپراسیونهای مکرر به همراه آنتیبیوتیک تراپی یا انسزیون باز به همراه درناژ آبسه است.
لنفادنیت مزمن
بچهها گاهی لنف نود بزرگی دارند که به نظر نمیرسد به صورت حاد عفونی شده باشد. لنف نود التهاب نداشته و تندرنس مانند آنچه در آدنیت باکتریال حاد دیده میشود ندارد. اغلب بیماران بایستی یک دوره آنتی بیوتیک کامل به مدت 2 هفته به صورت خوراکی بر علیه استافیلوکوک دریافت نمایند.
لنف نود منفرد غالبی که بیش از 8-6 هفته باقی بماند و به درمان آنتیبیوتیکی مناسب پاسخ ندهد بایستی به صورت کامل حذف شود و کشت داده شده و جهت بررسی هیستولوژیک از نظر رد کردن بدخیمی فرستاده شود. لنف نودهایی که در فضای سوپراکلاویکولار و مثلث خلفی هستند بیشتر تمایل به ایجاد بدخیمی دارند.
آدنیت مایکوباکتریال آتیپیک
آدنیت مایکوباکتریال آتیپیک اغلب در بچههای بین سنین یک تا 5 سال دیده میشود. از نظر بالینی به صورت درگیری غدد ساب ماندیبولار، پری اوریکولار یا ژوگولودیگاستریک یکطرفه است. لنف نود سفت بوده، تندرنس کمی داشته و دارای قدامی لاستیکی Rubbery است.
ممکن است به بافت زیرین چسبندگی داشته باشد. بندرت به صورت درناژ از سینوس ترکت تظاهر مییابد. گرافی سینه نرمال است...
برای خواندن بخش دوم - بیماری های غدد لنفاوی گردن را بشناسیم - اینجا کلیک کنید.