دكتر علی اصغر پیوندی؛ متخصص و جراح گوش و حلق و بینی
اوتیت میانی یك بیماری شایع در كودكان است. در دنیا سالیانه 5/3 میلیون دلار هزینه برای درمان این بیماری صورت می‌گیرد.اوتیت دومین علت شایع انجام عمل جراحی در كودكان است.
علائم
علت اصلی اوتیت میانی التهاب و عفونت ماستویید است، نوع حاد ان كمتر از 3 هفته به طول می‌انجامد.
اوتیت مدیای نوع تحت حاد
3هفته تا 3 ماه و اوتیت مزمن بیش از 3 ماه طول می‌كشد.معمولا اوتیت مزمن به علت غفلت در درمان ایجاد می‌شود. در اوتیت مزمن همیشه پارگی تمپان وجود دارد ولی در نوع حاد ممكن است در صورت عدم درمان به موقع، پارگی در تمپان ایجاد شود.
اپیدمیولوژی
براساس سن جنس، فصل، مصرف سیگار است. اصولا ابتلا در كودكان پسر بیش از دختران است و تا سن 3 سالگی حدود 70 درصد شیوع دارد. عمدتا شیوع اوتیت 6 ماه تا 24 ماهگی است. افزایش سن باعث كاهش شانس ابتلا به اوتیت می‌شود. در كودكانی كه به مهدكودك می‌روند، شانس اوتیت بالا و حداكثر شیوع در سن 2-1 سالگی است. در كودكانی كه شیر مادر مصرف می‌كنند، در سه ماه اول تولد، شانس ابتلا كمتر است. در افراد Passive smoker خصوصا در بچه‌ها اوتیت سروز شایع است.
برخی از مشكلات مادرزادی مانند شكاف كام باعث افزایش شانس ابتلا به اوتیت می‌شود. در همچنین در Ciliary dysfunction disorder و در افرادی كه دچار نقص سیستم ایمنی هستند یا استروئید مصرف می‌كنند شانس ابتلا افزایش می‌یابد.در كودكانی كه دارای لوزه سوم بزرگی هستند نیز اوتیت شیوع بیشتری دارد. زیر لوله استاش نقش اساسی و كلیدی را در ایجاد در درمان اوتیت ایجاد می‌كند.
در مواردی كه شیپور استاش كار اصلی خود را انجام ندهد، اوتیت ایجاد می‌شود.اندازه لوله استاش در كودكان با بزرگسالان متفاوت است. در بزرگسالان دوسوم طول لوله غضروفی و یك سوم آن استخوانی است و دارای زاویه 45 درجه است و در كودكان طول استخوانی بزرگتر و زاویه 10 درجه است. بنابراین ترشحات از نازوفارنكس به لوله استاش منتشر شده و شانس اوتیت را افزایش می‌دهد، با بالا رفتن است. در حدود سن 12-10 سالگی این حالت اصلاح می‌شود و شانس ابتلا كاهش می‌یابد.
میكروبیولوژی
عامل بیماری 35-30 درصد، استرپتوكوك پنومونیه، 25-20 درصد هموفیلوس آنفلوآنزا، 15-10 درصد کاتارالیس
در التهاب گوش میانی، 50-30 درصد رشد باكتری وجود دارد كه با روش PCR تا 75 درصد می‌توان باكتری را جدا كرد. پس در سروز با وجودی كه پروسه حاد نیست، باید آنتی‌بیوتیك تجویز شود.
تشخیص
اوتیت حاد: در این حالت علائم اختصاصی به صورت تب و درد وجود دارد، هنگام مراجعه كودكانی كه دچار اوتیت حاد اند از پای مادر بالا می‌رود و از شدت درد آرام ندارد.
اوتیت مزمن: در این حالت تب و درد وجود ندارد. گوش تیر می كشد. كاهش شنوایی در دبستان با افت تحصیلی مشاهده می‌شود.
تشخیص با توجه به رنگ پرده گوش صورت می‌گیرد. پرده گوش قرمز رنگ، برجسته و پرخون و پر از چرك است. در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، برجسته شدید، تغییر رنگ پرده گوش به سمت كهربایی و سپس پارگی پرده گوش اتفاق می‌افتد.
در این موارد كودك شكایتی از درد گوش ندارد ولی گاها گوش را می‌گیرد و اگر دقت شود حباب‌های هوا در پشت تمپان دیده می‌شود. تشخیص با انجام تست شنوایی و بررسی فشار داخل گوش و كاهش شنوایی صورت می‌گیرد كه تا حدی كمك به تشخیص و تصمیم‌گیری برای پروتكل درمانی می‌كنند.
درمان دارویی
درمان در اوتیت حاد شامل: آموكسی‌سیلین به غیر گروهی كه عامل عفونت بتالاكتالاز باشد، TMP به غیر از استرپ نوع-A، همراه با داروهای كمك‌كننده مانند قطره‌های بینی و قرص‌های ضدالتهاب است، وی خط اول درمان آموكسی‌سیلین است كه به دلیل تغییر هوش از داروهای: Augmentin، Cefix، Rocephin و Zitromax هم استفاده می‌شود.
نكته
در بیمارانی كه 4-3 بار در سال دچار اوتیت می‌شوند، باید آنتی بیوتیك‌تراپی به مدت 6 ماه ادامه یابد و در صورت بزرگ بودن لوزه سوم، عمل جراحی و برداشتن لوزه سوم. باعث كاهش ابتلا به اوتیت می‌شود.در موارد تكرار و عود اوتیت بهترین درمان (براساس سن) آموكسی‌سیلین به صورت پروفیلاكسی است. پس از سه ماه مجددا بیمار ویزیت شود.
درمان جراحی
گاهی اوتیت مزمن به درمان‌های جراحی جواب نمی‌دهد، در این حالت پزشك اقدام به انجام عمل جراحی می‌نماید.در این حات با شكاف پرده گوش، ترشحات خارج می‌شود. باید به مادر تذكر داده شود، در این حالت، باید با كودك مانند حالتی كه پرده گوش پاره شده است عمل كند، یعنی مراقب باشد آب داخل گوش نرود.
