دکتر محسن نراقی
جراحی پلاستیك بینی هم مانند هر عمل جراحی دیگر میتواند با عوارضی همراه شود كه درصورت دقت و مهارت جراح و رعایت نکات و دستورات پزشك، توسط بیمار، احتمال این عوارض به ناچیزترین حد ممكن میرسد.
عوارض جراحی زیبایی بینی در بخش بالایی هرم بینی مشتمل بر موارد زیر است:
بینی زینیشکل
این عارضه در اثر برداشتن بیش از اندازه قوز استخوانی یا غضروفی (در نیمه پایینی بینی) ایجاد میشود. برداشتن بیش از اندازه قوز استخوانی، معمولاً به دلیل تخمین نادرست جراح در مقدار لازم برداشتن قوز است. در روزهای نخست پس از جراحی، تورم موجود در بافتها، شاید مانع از آن باشد که این عارضه بهوضوح نمایان شود.
جهت پیشگیری از این عارضه باز هم به بیماران توصیه میشود از جراح خود درخواست نکنند بینیشان را کوچک کند. به عنوان نمونه، ایجاد قوس مقعر در پشت بینی، شاید نه تنها منجر به عوارض ظاهری و ایجاد بینی زینی شکل و حالت مصنوعی آن شود، بلکه به دلیل ارتباط تنگاتنگ میان ظاهر و کارکرد بینی فضای تنفسی داخل بینی را نیز کم و مشکلات تنفسی ایجاد میکند.
جراحان بینی برای پیشگیری از این عارضه باید در کم کردن بافت استخوانی پشت بینی، دقیق و حسابشده عمل کنند. دقت در محاسبه، به تجربه و ارزیابی دقیق پیش و حین عمل بستگی دارد. در بسیاری از بینیها، افتادگی نوک بینی موجب کوتاه به نظر رسیدن جلوآمدگی انتهای بینی میشود.
این امر میتواند قوز پشت بینی را بیش از حد برآمده نشان دهد و این قوز کاذب در پشت بینی، جراح را به اشتباه بیندازد. به این سبب، تخمین مقدار واقعی کاهش ارتفاع پشت بینی باید با توجه به اصلاح جلوآمدگی انتهای بینی انجام گیرد تا از افتادگی نوک بینی بکاهد.
امروزه از روشافزودن بافتها در قاعده بینی به جای کاستن زیاد از پشت بینی استفاده میشود تا هم بینی متناسب جلوه کند، هم هماهنگی آن با سایر قسمتهای صورت حفظ شود و البته بیمار به جراحی مجدد احتیاج پیدا نکند. برای متناسب ساختن بینی زینیشکل، از روش افزودن بافتهای پیوندی در پشت بینی استفاده میشود.
بافت پیوندی را میتوان از محل خود بینی، یا خارج از بینی تأمین کرد. چنانچه فرورفتگی پشت بینی اندک باشد، شاید برداشت این بافت از تیغه بینی برای تأمین نقص موجود کفایت کند. متأسفانه در بسیاری از موارد، نقص ایجادشده به اندازهای است که استفاده از بافت غضروفهای تیغه بینی، برای جبران کفایت نمیکند.
در این هنگام، میتوان از بافتهای خارج از بینی مانند غضروف گوش یا غضروف دنده برای پیوند استفاده نمود و بینیهای بهشدت زینیشکلشده را اصلاح کرد. جراحی مجدد بینی جهت رفع این عارضه بسیار دشوار و حساس است. با این همه، شاید اصلاح کامل این عارضه امکان پذیر نباشد.
انحراف قسمت استخوانی بینی
ممکن است این عارضه به علت اصلاح نشدن کامل تیغه داخلی بینی ایجاد شود. تیغه بینی نقشی مهم در ساختار کلی بینی دارد و در جراحی پلاستیک بینی باید انحراف قابل توجه آن را اصلاح نمود. معمولاً در انحرافات خفیف، انجام جراحی مجدد پیشنهاد نمیشود.
پر بودن زاویه بین بینی و پیشانی
در صورتی که در حدفاصل بینی و پیشانی، انحنای لازم وجود نداشته باشد، از آنجا که بینی و پیشانی در امتداد هم قرار میگیرند، طول بینی بیشتر به نظر میرسد و آن را غیرطبیعی جلوه میدهد. تجزیه تحلیل دقیق چهره پیش از عمل و در نظر گرفتن محل ایدهآل زاویه بین بینی و صورت، در پیشگیری از این عارضه مؤثر است.
در صورت بروز این عارضه نیز به بیمار پیشنهاد میشود آن را تحمل کند؛ در غیر این صورت چارهای جز جراحی مجدد وجود ندارد.
بدشکلی هشتمانند در فاصله هرم استخوانی و غضروفی
شکاف عمیق اسکلت استخوانی و غضروفی بینی در اثر برداشتن بیش از اندازه بافتهای حمایتکننده بینی حالتی ایجاد میکند که در آن، بینی از روبهرو مانند عدد هشت به نظر میرسد. این نمای هشتمانند در فاصله بالایی استخوانی و بخش پایینی غضروفی، موجب دوتکه به نظر رسیدن بینی میشود. صاحبان چنین بینیهایی به علت فرورفتگی هشت مانند، گرفتار مشکلات تنفسی هم هستند.
این فرورفتگی در داخل بینی، دریچه داخلی بینی را تنگ میکند. پیشگیری از این عارضه، بسیار بهتر و سادهتر از اصلاح و درمان آن است. کافی است که حین عمل جراحی، اتصالات غضروفی استخوانی اسکلت بینی تا حد ممکن حفظ و در نتیجه از فروافتادگی این ناحیه جلوگیری شود. این حالت در جراحی مجدد با استفاده از پیوندهای غضروفی مخصوصی به نام پیوندهای گسترشدهنده (Spreader Grafts) اصلاح میشود.
این پیوندها در طول بخش استخوانی و غضروفی بینی امتداد مییابند و با پهنتر کردن طاق استخوانی غضروفی بینی و هماهنگ کردن این دوقسمت، مسیر وسیعتری را برای نفس کشیدن فراهم میکنند.این غضروفها را میتوان از تیغه بینی یا نواحی خارج از بینی تأمین نمود. در این مورد هم بیمار نباید از جراحی مجدد انتظار بهبود صددرصد عارضه را داشته باشد.
صدمات مجرای اشکی و کاسه چشم
این عوارض بسیار نادر است و چنانچه عمل جراحی توسط جراحی حاذق صورت گیرد، وقوع چنین رخدادی بسیار نادر خواهد بود. با این وجود، گاه چنین اتفاقی میافتد و برای بیمار مشکلات چشمی ایجاد میشود. ممکن است تورم کیسه اشکی در گوشه داخلی چشم با عفونتهای مکرر و شدید کیسه اشکی همراه باشد...
برای خواندن بخش دوم- عوارض جراحی پلاستیک بینی- اینجا كلیك كنید.
برای خواندن بخش سوم- عوارض جراحی پلاستیک بینی- اینجا كلیك كنید.