زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر احمدرضا ناظری

پیشرفت فناوری افق‌های جدیدی پیش روی كم‌شنوایان گشوده است؛ به گونه‌ای که امروزه اختلال شنوایی معلولیت به شمار نمی‌آید؛ چراکه راهكارهای درمانی و توانبخشی گوناگون راهگشای مشكلات بیماران است و آنها به هر ترتیب از نعمت شنیدن‏ برخوردار خواهند شد. انواع متفاوت سمعك و پروتزهای كاشت حلزون امروزه امكان شنوایی را در افراد کم‌شنوا با درجات متفاوت فراهم آورده است.

دانش شنوایی‌شناسی (ادیولوژی) كه از علوم كاربردی نوین به شمار می‌آید، با سرعت حیرت‌آوری، توسعه یافته است. متأسفانه سطح آگاهی عمومی از جنبه‌های كاربردی این دانش، به‌ویژه در زمینه تجویز سمعك و كاشت حلزون اندك است. این مقاله بر آن است كه نكات برجسته حائز اهمیت در این زمینه را در قالب بایدها و نبایدها به صورت موجز و با زبان ساده در اختیار خوانندگان محترم قرار دهد.

تعیین جهت صدا

باید تا حد امكان، تجویز سمعك به صورت دوگوشی باشد. شنوایی دوگوشی مزایای بسیاری دارد. تعیین مكان صدا (لوكالیزاسیون)، تعیین جهت صدا (لترالیزاسیون) و توانایی تشخیص صدای مطلوب از نویز زمینه، از مزایای عمده شنوایی دوگوشی است؛ بنابراین هنگام مشاوره باید مزایای شنوایی دوگوشی برای بیمار و خانواده او تبیین شود.

این ضرورت البته در تجویز سمعك برای نوزادان و كودكان، بیشتر است؛ زیرا بر مبنای پدیده «انعطاف پذیری عصبی» دریافت سیگنال صوتی، به گسترش و تكوین مسیرهای عصبی شنوایی«Neuroplasticity»در كل سیستم عصبی منتهی می شود. امروزه به مدد فناوری دیجیتال، شنوایی‌شناس قادر است حتی برای شنوایی‌های غیرقرینه نیز به‌راحتی برای هر دو گوش و در هر گوش متناسب با وضعیت شنوایی، سمعک تجویز کند.

 تجویز سمعك

هرگاه با پدیده اختلال شنوایی روبه‌رو شدید،‏ بلافاصله به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. او معاینات اولیه بالینی را انجام خواهد داد و سپس شما را به شنوایی‌شناس واجد صلاحیت معرفی خواهد کرد تا ارزیابی‌های تخصصی شنوایی از شما به عمل آید.

سپس بر مبنای این ارزیابی‌ها تصمیم مقتضی را خواهد گرفت. اگر اختلال شنوایی شما قابل پیگیری و درمان طبی یا جراحی باشد، اقدام می‌کند؛ اما اگر قابل درمان طبی یا جراحی نباشد، مجدداً به شنوایی‌شناس معرفی خواهید شد تا با استفاده از سمعك، مشكل شما برطرف گردد. شما از این به بعد در ارتباط تنگاتنگ با شنوایی‌شناس خواهید بود.

 انتخاب سمعك

باید بدانید كه انتخاب سمعك، تنها بر اساس شكل ظاهری و به دلخواه بیمار صورت نمی‌پذیرد، بلکه ملاحظات بالینی مربوط به نقص شنوایی او در این زمینه تعیین‌كننده است. به عنوان مثال، اگر بیمار دچار كم‌شنوایی حسی- عصبی شدید باشد، تجویز سمعك بسیار ظریف داخل گوشی مناسب نخواهد بود و باید از سمعك پشت گوشی استفاده شود.

 دریافت سمعك

نباید برای دریافت سمعك به افراد فاقد صلاحیت مراجعه كرد. داروخانه‏ها، فروشگاه‌ها و شرکت‌های لوازم پزشكی و... هیچگونه صلاحیت علمی و توانمندی حرفه‌ای در این زمینه ندارند. شنوایی‌شناسان تنها افراد باصلاحیت برای تجویز و ارزیابی سمعك هستند.

آنها با ساختار و عملكرد سیستم شنوایی آشنایی كامل دارند، بیماری‌ها و اختلالات را بخوبی تشخیص می‌دهند و قادرند متناسب با شدت و ضعف اختلال شنوایی، سمعك مناسب را برای شما تنظیم کنند.

 سمعك‌های هوایی

نباید در صورت ابتلا به عفونت گوش میانی یا پارگی پرده صماخ، از سمعك‌های هوایی استفاده شود. استفاده از این سمعك‌ها كه در مدل‌های مختلف داخل گوشی، پشت گوشی و عینكی وجود دارند، مستلزم تعبیه قالب یا در مدل‌های جدید، رسیور (گوشی) سمعك در مجرای گوش خارجی هستند. این امر بستر مناسبی برای رشد اجرام عفونی و تشدید عفونت فراهم آورده و در نهایت عوارض ناخوشایندی به همراه خواهد داشت.

تست شنوایی

باید شنوایی تمام نوزادان در همان روزهای آغاز حیات، مورد ارزیابی قرار گیرد. خوشبختانه امروزه در بیشتر مراكز درمانی خصوصی و دولتی، برنامه غربالگری شنوایی نوزادان توسط شنوایی‌شناسان مجرب انجام می‌شود. در اولین گام از این برنامه، غربالگری شنوایی از طریق آزمون‌های ویژه غربالگری كه در دو گروه عمده تقسیم‌بندی می‌شوند، انجام می‌گیرد.

این دو گروه شامل غربالگری OAE و غربالگری ABR است که اولی پاسخ‌های حلزون (سلول‌های مویی خارجی) را ردیابی می‌كند و دومی به بررسی عملكرد عصب شنوایی در قبال تحریك صوتی می‌پردازد. در صورتی كه نوزاد در آزمون‌های غربالگری شكست بخورد، با استفاده از دستگاه‌های تشخیصی و از طریق دو آزمون ABR , OAE، مورد ارزیابی كامل شنوایی قرار می‌گیرد. اگر نتایج این آزمون نشان‌دهنده وجود اختلال شنوایی باشد، در تجویز سمعك نباید درنگ کرد...

براي خواندن بخش دوم- بایدها و نبایدها در تجویز سمعك- اينجا كليك كنيد.