زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سالومه آرمین؛ كارشناس ارشد علوم تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی كشور

یكی از بیماری‌های گوش، التهاب گوش میانی است كه طی آن عفونت گوش میانی و پارگی پرده گوش رخ می‌دهد؛ و دیگر سندروم منیر (التهاب گوش داخلی) می‌باشد كه رژیم غذایی در هر دو نوع نقش دارد.

التهاب گوش میانی (اوتیتیزمدیا) اصلی‌ترین عامل گوش درد است كه به دنبال آن كاهش شنوایی و افزایش دمای بدن اتفاق می‌افتد. سندروم منیر سبب گیجی، ناشنوایی، وزوز یا زنگ‌زدن گوش می‌شود. در این بیماری همزمان با درمان و از بین بردن عامل اصلی، جهت درمان درد، مسكن تجویز می‌شود.

غذاهای مفید

ماهی‌های روغنی، تخم‌مرغ، شیر و گوشت دارای ید هستند. كمبود خفیف تا متوسط ید با كاهش شنوایی رابطه‌ای مستقیم دارد. طی مطالعه‌ای كه در كشور چین بر روی كودكانی كه در مناطق دچار كمبود ید زندگی می‌كردند انجام شد و شنوایی این كودكان با مصرف نمك ید‌دار بهبود یافت.

جگر، شیر پرچربی، تخم‌مرغ و ماهی‌های روغنی دارای ویتامین A هستند. كانال حلزونی گوش دارای غلظت بالای ویتامین A است و برای عملكرد صحیح خود به این ویتامین نیاز دارد. بنابراین كمبود ویتامین A می‌تواند موجب بیماری‌های گوش میانی شود.

منابع بتاكاروتن مثل زردآلو و انبه و سایر میوه و سبزیجاتی كه دارای رنگ‌های زرد و نارنجی هستند به ویتامین A تبدیل می‌شوند و در سلامت دستگاه شنوایی موثرند.

علاوه بر نور آفتاب كه مهم‌ترین منبع تامین ویتامین D می‌باشد، زرده تخم‌مرغ و كره منابع غذایی غنی از این ویتامین هستند.سطح پایین ویتامین D در افراد مبتلا به اتواسكلروز (رسوب فسفات كلسیم در گوش) مشاهده شده است. این بیماری مشكلی در گوش میانی است كه منجر به ناشنوایی می‌شود.

منابع روی؛ گوشت، حبوبات، غلات سبوس‌دار، غذاهای دریایی، مغزها و دانه‌ها از منابع غنی روی می‌باشند. غلظت‌های بالایی از روی معمولا در نواحی حسی گوش میانی یافت می‌شود. صدای وزوز یا زنگ گوش با غلظت پایین روی ارتباط دارد.

غذاهای مضر

شكر، عسل، قند، شربت و به طور كلی غذاهای دارای شكر و قند می‌توانند موجب بیماری‌های گوش میانی شوند كه از طریق تولید بیش از حد انسولین و به دنبال آن كاهش سریع قندخون ممكن است این امر رخ دهد و به دنبال كاهش سطح قندخون هورمون‌های ضدانسولین مثل آدرنالین ترشح شده و كاهش گردش خون و انقباض رگ‌های خونی در اندام‌های مختلف بدن از جمله گوش ایجاد می‌شود.

آزمایش‌هایی كه بر روی بیماران مبتلا به منیر انجام شده نشان داده است كه این افراد دارای سطح بالای انسولین هستند. به محض آنكه این افراد تحت رژیم‌های پروتئینی و كربوهیدرات كم قرار گرفتند، سرگیجه آنها كنترل شده و بسیاری از آنها بهبود شنوایی پیدا كردند.

سیب‌زمینی، نان، كراسان، كلوچه، كیك، بیسكوئیت و مواد كربوهیدراتی (قندی – نشاسته‌ای) در افراد دچار سندروم منیر باید به اعتدال مصرف شود، زیرا این مواد نیز در افزایش سریع قندخون نقش دارند. در مقابل، موادی كه فیبر بیشتر دارند (مثل میوه و سبزیجات) و غلات سبوس‌دار كه به آهستگی جذب می‌شوند، برای این افراد بهتر است. خرما، آلو و انواع توت دارای تركیبات شبه آسپیرین به نام سالیسیلات‌ها هستند و افراد دچار وزوز و زنگ گوش به این مواد حساس می‌باشند.

چند نكته

مكمل سولفات روی سبب بهبود علائم وزوز گوش می‌شود. نوزادانی كه از شیر مادر تغذیه می‌كنند تا چهار ماه نخست زندگی از عفونت گوش میانی درامان هستند و دوره زمانی شیردهی هر چه طولانی‌تر باشد احتمال عفونت گوش میانی كمتر است.

برخی آدامس‌های فاقد شكر كه دارای گزیلیتول هستند، خطر التهاب گوش میانی را كاهش می‌دهند. گزیلیتول (قند الكلی) رشد باكتری پنوموكوك را مهار می‌كند و توانایی آن را برای چسبیدن به استخوان اتصال‌دهنده پشت گلو به گوش میانی (اوستوچیان) كاهش می‌دهد. البته برای بچه‌های زیر پنج سال آدامس گزیلیتول توصیه نمی‌شود و می‌توان از شربت گزیلیتول جهت كاهش خطر عفونت‌های گوش میانی استفاده نمود.