تحریریه پزشك امروز
عوارض ناشی از تشعشعات ماوراءبنفش
پرتوهای UV با توجه به طول موج و مقدار چگالی انرژی آنها در لایه‌های پوست نفوذ کرده و اثرات بهداشتی مختلف را بر سلامت فرد باعث می‌شوند.
UV-C با طول موج کم (280- 100 نانومتر) قادر است حداکثرتا سطح لایه اپیدرم پوست نفوذ نماید.
UV-B با طول موج متوسط (315- 280 نانومتر) قادر است تا عمق لایه اپیدرم پوست نفوذ نماید.
UV-A با طول موج بلند (400-315 نانومتر) قادر است تا زیر لایه درم نیز نفوذ نماید.
سرطان‌های پوست
مواجهه با اشعه uv بطور طبیعی (خورشید) یا مصنوعی (مانند مواجهه با لامپ‌های آفتابی) از عوامل خطرناک و ایجادکننده سرطان‌های مختلف پوستی می‌باشد. به منظور بیان موضوع ابتدا به معرفی سرطان و سپس سرطان‌های پوست مبادرت می‌گردد.
علل اهمیت سرطان پوست در ایران
سرطان پوست در ایران از نقطه‌نظرهای زیر بسیار اهمیت دارد. 1- شایع‌ترین سرطان در ایران سرطان پوست است. 2- در حدود5/15 درصد ازکل سرطان‌ها در ایران در پوست ایجاد می‌شود. 3- سرطان پوست به سادگی قابل پیشکیری است.
آسیب‌های چشمی
اثرات حاد تشعشعات UVبرچشمان شامل فوتو کراتیتیس، تورم قرنیه، تورم قسمت ملتحمه، تورم پلک‌ها و خط انداختن قسمت صلبیه می‌باشد که باتوجه به طیف UV مطابق جدول زیر عوارض خاص ایجاد می‌گردد. ضمنا مواجهه طولانی مدت با تشعشعات UV می‌تواند زمینه‌های سرطانی شدن بعضی از سلول‌های چشمی را فراهم نماید.
اثرات اشعه UV بر روی چشم سبب ایجاد آب مروارید، افزایش قسمت سفید رنگ در دور و بالای قرنیه و تورم چشمی می‌گردد. گزارشات ارائه شده توسط سازمان جهانی بهداشت حاکی از آن است که مواجهه با اشعه‌های خورشیدی عامل افزایش20 درصدی کاتاراکت در بین مبتلایان به آب مروارید بوده است.
التهاب و سوختگی‌های پوست
پیر پوستی
هرگونه مواجهه بیشتر با UV ray سبب وارد آمدن خساراتی اساسی بر پوست انسان می‌شود. که در کوتاه‌مدت این آسیب‌ها می‌توانند منجر به سوختگی چروکیدگی، شکنندگی و زخم شدن پوست شده و در طولانی مدت سبب پیر پوستی گردد.
پیر پوستی از طریق شکست کلاژن در پوست توسط UV ایجاد می‌شود که به صورت چروکیدگی و کاهش انعطاف پوست بروز می‌کند که بدون عمل جراحی (زیبایی) آرایشی این امر قابل درمان نخواهد بود.
اختلال در عملکرد سیستم‌های ایمنی بدن
مواجهه زیاد با اشعه یو وی سیستم ایمنی را تضعیف و سبب افزاییش بروز بیماری‌های عفونی می شود.
علت بروز سرطان‌های پوستی
برای بیشتر سرطان‌ها از جمله سرطان پوست، عوامل متعددی به عنوان عامل ایجادکننده شناخته شده است که عمده این عوامل عبارتند از: در معرض تابش تشعشعات خورشید قرار گرفتن، در معرض تابش تشعشعات ایکس و گاما قرار گرفتن، در معرض دود سیگار، پیپ، چپق و قلیان قرار گفتن، تماس با مواد شیمیائی، زخم‌ها و ضایعات قدیمی، بعضی از بیماری‌های مادرزادی.
نقش تابش آفتاب در ایجاد سرطان پوست
مهم‌ترین عامل ایجاد سرطان پوست در ایران تابش اشعه خورشید به پوست بدن بخصوص سر و صورت است. افرادی که در برابر آفتاب کار می‌کنند مانند کشاورزان، کارگران ساختمانی و جاده‌سازی، ماهیگیران و ... (بخصوص در مناطق کوهستانی و دریا) بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پوست می‌باشند.
در بین رانندگان ابتلا به سرطان پوست در قسمت‌های چپ سر و صورت آنها که بیشتر در معرض تابش آفتاب قرار دارد بیشتر دیده می‌شود. با توجه به نمودارهای فوق نتیجه می‌شود که نفوذ پرتوها در پوست با طول موج آنها رابطه مستقیم دارد به این مفهوم که هر چه قدر طول موج پرتوها بلندتر است قدرت نفوذ بیشتری دارند.
