Kiechl و همكاران در یك بررسی نشان دادند كه همبستگی شدیدی بین غلظت فریتین سرم و وخامت پاتولوژیك دیواره شریان كاروتید وجود دارد. این محققین غلظت فریتین را یك عامل خطرساز مستقل و قوی برای ایجاد سكته در زنان و مردان معرفی كردهاند. در این بررسی بین سطح فریتین، LDL و سابقه كشیدن سیگار با CAD رابطه معنیدار آماری مشاهده شده است. این در حالی است كه در مطالعه SemPas و همكارانش هیچ رابطه معنیداری بین سطح فریتین سرم با CAD وجود نداشته است.
نتایج مطالعه Orimadegun و همكاران نشان میدهد كه بین افزایش سطح فریتین سرم با خطر آترواسكلروز در مردان ارتباط واضحی وجود دارد كه مؤید نتیجه به دست آمده از بررسی ما میباشد. در مطالعه فوق هیچ اختلاف معنیداری بین سطح فریتین با سن، سطح پلاسمایی كلسترول و BMI وجود نداشته است.
حیدری و همكاران نیز با بررسی 400 بیمار مراجعهكننده به بخش آنژیوگرافی بیمارستان شریعتی تهران، اثر افزایش میزان فریتین سرم را در بروز آترواسكلروز مورد بررسی قرار داده است. در این بررسی میزان فریتین در مردان مبتلا به CAD بطور معنیداری افزایش داشته است كه مؤید نتایج به دست آمده از بررسی ما میباشد.
نتایج بررسی فوق نشان میدهد كه سطح تریگلیسرید، كلسترول و نسبت تریگلیسرید به كلسترول در بیماران تحت بررسی افزایش داشته است كه با نتایج به دست آمده از مطالعه ما مغایرت دارد.
Aure و همكاران در سال 2002 با بررسی 41 زن و 59 مرد تحت آنژیوگرافی، رابطه فاكتورهایی مانند میزان فریتین، ترانسفرین، HDL، LDL و هموسیستئین را با CAD مورد بررسی قرار دادهاند. در این بررسی هیچ رابطه معنیدار آماری بین CAD با غلظت فریتین و ترانسفرین سرم مشاهده نشده است در صورتی كه بین CAD با غلظت HDL، LDL و هموسیستئین، جنسیت و سن رابطه معنیداری مشاهده شده است.
در بررسی Manfori و همكاران در برزیل و Bozzini و همكاران در ایتالیا نیز هیچ رابطه معنادار آماری بین سطح فریتین سرم با خطر بروز آترواسكلروز مشاهده نشده است كه مغایر با نتیجه به دست آمده از مطالعه ما میباشد.
در مطالعه Salonnen و همكاران بیمارانی كه سطح فریتین سرم آنها بیشتر از ml/ng 200 بوده است شانس انفاركتوس نسبت به افراد نرمال 2/2 برابر بیشتر بوده است. در مطالعه دیگری این ارتباط فقط در گروه زنان با فریتین بیشتر از ml/ng 80 دیده شده است.
در مطالعه هوشیار و همكاران با بررسی و مقایسه سطح فریتین در افراد مبتلا و غیرمبتلا به بیماریهای عروق كرونر قلب، میزان فریتین خون بیش از ml/ng 200 استعداد ابتلا به بیماریهای عروق كرونر قلب را به میزان چهار برابر افزایش داده است در حالی كه میزان فریتین بیش از ml/ng400 هیچ ارتباط معنیداری با ابتلا به بیماریهای عروق كرونر نداشته است.
همچنین در این مطالعه سطح ذخایر آهن بدن در بین سه گروه یا درگیری یك، دو و سه رگ كرونر اختلاف معنیداری را نشان نداده است كه با نتایج به دست آمده از مطالعه ما مغایر میباشد.
در مطالعه محجوب و همكاران نیز روی بیماران مبتلا به سكته قلبی، كاهش قابل ملاحظهای در میزان آهن و درصد اشباع ترانسفرین بیماران زن و مرد در مقایسه با گروه شاهد مشاهده شده است. همچنین افزایش معنیداری در میزان فریتین سرم بیماران در مقایسه با گروه شاهد ملاحظه نشده است. نتایج این مطالعه نشان دهنده تغییرات حاد معنیدار در غلظت آهن و فریتین سرم بیماران مبتلا به سكته قلبی است.
نتیجهگیری
با توجه به اینكه هنوز شواهد قوی برای در نظر گرفتن میزان فریتین خون به عنوان یك ریسك فاكتور مستقل در ابتلا به بیماریهای ایسكمیك قلبی به دست نیامده است، براساس نتایج به دست آمده از این مطالعه میتوان فریتین را به عنوان یك اندكس مقایسهای قابل بحث فقط در بیماران مبتلا به آترواسكلروز عروق كرونر بویژه در مردان مطرح نمود.