ویتامین و املاح موجود در سبزیجات، میوهها و غلات و لوبیاها موجب تولید و ترمیم DNA و كنترل رشد سلولها میشود. برخی از غذاها تأثیر مستقیمی روی تعدادی از سرطانها دارند؛ مثلاً غذاهای گیاهی حاوی فیبر هستند و باعث كاهش خطر ابتلا به سرطان روده میشوند. آنها همچنین حاوی چربی بسیار كمی میباشند، كالری اندكی دارند و احساس سیری بیشتری ایجاد میكنند؛ چون حجم بیشتری دارند.
چرا حفظ تناسب اندام برای مقابله با سرطان تا این اندازه اهمیت دارد؟
همه میدانیم كه اضافه وزن و چاقی ارتباط مستقیمی با برخی از انواع سرطانها مثل سرطان روده، سینه، كلیه، مری، پانكراس و ... دارد. دلایل مختلفی باعث بروز این نوع سرطانها میشوند. افزایش میزان چربیهای بدن، خصوصاً چربیهای دور شكم با مقاومت انسولین و افزایش میزان انسولین ارتباط دارد.
پژوهشها نشان میدهد كه انسولین خون فقط با قندخون و دیابت در ارتباط نیست، بلكه بالا بودن مقدار انسولین در خون باعث رشد سلولهای سرطانی میشود. بالا بودن میزان چربیها باعث افزایش التهابات فیزیكی شده و رشد سرطان را در بدن بیشتر میكند. افزایش توده چربیها در بدن خانمهای نسبتاً پیر ایجاد برخی خطرات خاص دیگر نیز میكند.
بعد از یائسگی افزایش چربیهای بدن ارتباط مستقیمی با افزایش میزان استروژن دارد و افزایش استروژن باعث خطر بروز سرطان رحم و سینه و رشد سریعتر سلولهای سرطانی میشود.
فعالیتهای فیزیكی چگونه روی كاهش خطر ابتلا به سرطان اثر میگذارند؟
همانطور كه میدانید، فعالیت فیزیكی نقش مهمی در كاهشخطر سرطان دارد. فعالیت فیزیكی بهطور مستقیم باعث كاهش مقاومت انسولین، التهابات و میزان هورمونهای تناسلی و بهطور غیرمستقیم نیز باعث حفظ تناسب اندام و جلوگیری از اضافه وزن، به خصوص در سنین پیری میشود؛ بنابراین حتماً هر روز بهطور متوسط 30 دقیقه فعالیت فیزیكی داشته باشید.
آیا خوردن گوشت قرمز نیز باعث افزایش احتمال بروز سرطان میشود؟
بله- یك رابطه منطقی بین مصرف بیش از حد گوشت قرمز و ابتلا به سرطان روده و حتی شاید برخی دیگر از سرطانها نیز وجود دارد. به هر حال این مسأله نباید باعث شود كه گوشت قرمز را بهطور كامل از برنامه غذایی خود حذف كنید. خوردن هفتهای نیم كیلو گوشت قرمز خطری ایجاد نخواهد كرد.
بهتر است فقط گاهگاهی سراغ آن بروید و هر روز در برنامه غذایی خود از آن استفاده نكنید. خوردن گوشتهای فرآوری شده كه دودی و نمك سود شده نیز باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان روده میشوند؛ بنابراین مصر ف این نوع گوشتها را محدود و یا از برنامه غذاییتان حذف كنید. به مقدار سدیم دریافتی خود در هر وعده غذایی نیز توجه داشته باشید.
مصرف روزانه بیشتر از 2400 میلیگرم سدیم باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان معده میشود، هر چه كمتر غذاهای فرآوری شده بخورید، برای شما بهتر است. مصرف الكل نیز ابتلا به برخی سرطانها را بیشتر میكند؛ مخصوصاً در خانمها.
آیا افرادی كه از سرطان جان سالم به در بردهاند، باید برنامه غذایی خاصی را دنبال كنند؟ از چه نوع غذاها، مكملها و مواد مغذی باید بپرهیزند؟
بهطور كلی، افرادی كه از بیماری سرطان جان سالم به در بردهاند، میتوانند برنامه غذایی عادی داشته باشند؛ فقط افرادی كه داروهای ضداستروژن مصرف میكنند (مثل تاموكسیفن یا كنترل كنندههای آروماتاز) باید از خوردن غذاهای دارای سویا خودداری ورزند؛ زیرا سویا حاوی نوعی استروژن گیاهی است و باعث تضعیف اثر داروها میشود.
اگر شما از سرطان جان سالم به در بردهاید ولی اثرات بیماری و درمان آن مانع از خوب غذا خوردنتان میشود، از یك متخصص تغذیه كمك بگیرید تا روشهای دریافت مواد مغذی مورد نیاز را به شما بگوید.
بهترین برنامه غذایی برای جلوگیری از سرطان چیست؟
بهطور كلی هیچ نوع برنامه غذایی ایدهآلی برای جلوگیری از سرطان وجود ندارد، اما یك قانون كلی برای داشتن بدنی سالم و دوری از خطراتی مثل سرطان وجود دارد: هرگاه كه احساس گرسنگی كردید، دوسوم بشقاب غذایتان را از غذاهای گیاهی سالم، سبزی، میوهها، غلات و لوبیاها پر كنید و در یكسوم مابقی از غذاهای حیوانی، مرغ، ماهی و غذاهای دریایی و مقدار محدودی گوشت، بریزید.
برای آنكه غذاهایتان طعمدار و لذیذتر شوند، از روغنهای سالم، برخی گیاهان معطر، ادویهجات، مركبات و سركهها استفاده كنید. در یك برنامه غذایی سالم، قند مورد نیاز بدن از طریق میوهها تأمین میشود نه شكلات و آب نبات. به جای استفاده از نوشابهها و نوشیدنیهای شیرین، از آب، چای، قهوه و آب میوههای طبیعی استفاده كنید، چرا كه حاوی كالری كمتری هستند.
داشتن این برنامه غذایی در كنار فعالیت فیزیكی كافی و كنترل وزن، خطر ابتلا به تمام سرطانها را تا یكسوم كاهش میدهد.
برخی افراد دنبال كردن برخی رژیمهای غذایی را بسیار سخت میدانند، چه توصیهای میتوان به این افراد كرد؟
حتی اگر داشتن یك رژیم غذایی ایدهآل و كامل غیر ممكن به نظر میرسد، هیچگاه از برداشتن گامهای كوچكتر در این راه ناامید نشوید. نگویید «یا همهچیز یا هیچچیز» اگر بتوانید هر روز میزان كالری دریافتی خود را 200 كالری كمتر كنید، احساس گرسنگی زیادی نخواهید كرد، ولی همین حركت باعث كاهش وزن میشود و شما با خطرات كمتری از نظر سرطان و سایر بیماریها مواجه خواهید بود.
اگر نمیتوانید هر روز 30 دقیقه ورزش كنید، دستكم 10 دقیقه در فضای خانهتان پیادهروی كنید، دنبال كردن هر برنامهای كه برای حفظ سلامت خود شروع میكنید، بیشترین اهمیت را دارد. شما از خطرات و بیماریها محفوظ نخواهید ماند مگر آنكه كوچكترین قدمها را نیز برای طولانی مدت بردارید و سریع از راهی كه وارد آن شدهاید، برنگردید.
برخی از خوراكیها و مواد غذایی با اینكه مضراتی دارند، طعم دلچسبتری داشته و معمولاً بیشتر هوس خوردن آنها به سرتان میزند. بهتر است خود را بهطور كامل از لذت خوردن آنها محروم نكنید و از طرفی مقدار زیادی از آنها را نیز در دسترس خود قرار ندهید. گاهی اوقات به عنوان كمی تفریح و خوشگذرانی میتوانید مقداری از آنها را بخورید؛ چرا كه اگر خود را بهطور كامل محروم كنید، حریصتر میشوید.
برای خواندن بخش اول- برنامه غذایی ضد سرطان- اینجا کلیک کنید.