سارا نوباوه وطن
آلزایمر مشكلی مغزی است كه با از دست رفتن حافظه كوتاهمدت، فراموش كردن آدرسها و اسمها آغاز میشود و كمكم تا آنجا پیش میرود كه فرد حتی راه بازگشت به خانه را فراموش میكند. زندگی فرد در نهایت با مرگ در اثر ناراحتیهای تنفسی پایان مییابد. آلزایمر تا 95 درصد بعد از 60 سالگی رخ میدهد؛ ولی فقط در افراد سالخورده بروز نمیكند، بلكه با افزایش سن، خطر ابتلا به آلزایمر افزایش مییابد.
افراد 40 تا 50 سالهای نیز بودهاند كه دچار آلزایمر شدهاند. مرگ، 5- 10 سال پس از بروز علائم اولیه اتفاق میافتد؛ اما بیماری حدود 20 سال قبل از ظهور علائم بیماری شروع شده است. آلزایمر یك بیماری ژنتیكی است كه در اثر دو عامل بروز میكند: اول به دلایل ژنتیكی و بعد عوامل محیطی و درمان قطعی هم ندارد.
علت بروز علائم آلزایمر
این بیماری با از دست رفتن سیناپسهای نورونها در برخی مناطق مغز و نكروزه شدن سلولهای مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی مشخص میشود. در بیماری آلزایمر، ساختارهای پروتئینی كروی شكلی در خارج نورونهای برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشتهای در جسم سلولی نورونها تشكیل میشود.
به این ساختارهای پروتئینی اجسام آمیلوئیدی گفته میشود. از مهمترین پروتئینهایی كه در ایجاد آلزایمر نقش دارند، میتوان پروتئین پیشساز آمیلوئیدی (APP) را نام برد. با اثر آنزیم بتا سكرتاز بر پروتئین APP پپتیدهایی به نام بتا آمیلوئید ایجاد میشود. در حالت عادی مقدار این قطعات در سلولها كم است و به سرعت تجزیه میشود؛ اما در این بیماری مقدار آنها افزایش مییابد و باعث بروز علائم آلزایمر میشود.
علائم هشداردهنده بیماری آلزایمر
1- افسردگی در سالمندان از علائم بروز آلزایمر است. 2- فرد مبتلا به آلزایمر اشخاص و حتی خانواده خود را نمیشناسد. هیجانهای كودكانه نشان میدهد و از عهده نظافت لباس خود و لباس پوشیدن برنمیآید. 3- از دست دادن حافظه: فراموش كردن مطالب و وقایعی كه اخیرا به حافظه سپرده شدهاند (حافظه كوتاهمدت)، از اولین علائم زوال عقل یا دمانس است؛ مثل فراموش كردن گاه و بیگاه اسامی یا قرارهای ملاقات.
4- اختلال در انجام فعالیتهای روزانه: انجام امور روزانه برای این بیماران دشوار است. آنها ممكن است مراحل مربوط به تهیه غذا تماس تلفنی یا روشهای انجام یك بازی را فراموش كنند. 5- اختلال در زبان یا گویش: لغات ساده را فراموش كرده یا كلمات غیرمعمول را جایگزین میكنند؛ به طوری كه صحبتها و نوشتههای آنان قابل درك نیست. 6- اشكال در جهتیابی و گم كردن زمان و مكان: در محل خود گم میشوند؛ یعنی فراموش میكنند كجا هستند و چگونه به آنجا رسیدهاند.
7- ضعف یا كاهش قضاوت: نمیتوانند لباس مناسب فصل را تشخیص دهند. حتی ممكن است دچار ضعف در استدلال شوند؛ به طوری كه مقدار زیادی پول را بدون دلیل به كسی ببخشند. 8- جابجا گذاشتن اشیاء: افرادی كه دچار آلزایمر هستند، ممكن است اشیاء را در جاهای غیرمعمول قرار دهند؛ مثلا اتو را در فریزر و ساعت مچی را در قندان بگذارند. 9- تغییرات در خلق و خو یا رفتار: افراد مبتلا به آلزایمر دچار نوسانات سریع خلقی میشوند؛ مثلا زمانی آرام هستند، ولی بدون هیچ دلیل مشخصی اشك ریخته یا خشمگین میشوند.
كاهش سروتونین
فضای خالی بین سلولهای عصبی در مغز با مادهای شیمیایی به نام سروتونین پر شده است. سروتونین از مغز ترشح میشود و انتقال جریان الكتریكی بین نورونها را سریعتر و آسانتر میكند. با بالا رفتن سن و پیر شدن سلولها، ترشح سروتونین كاهش مییابد؛ بدین ترتیب ارتباط بین سلولی و انتقال اطلاعات دچار مشكل میشود.
این مشكل بیشتر از همه در بخش حافظه و خاطرات بروز میكند. با بالا رفتن سن و كم شدن ترشح سروتونین در مغز، خاطرهها كمرنگ یا فراموش میشوند.
درمان
1- فعالیتهای فكری و به كار گرفتن قوه حافظه از بیماری آلزایمر جلوگیری میكند. زندگی ساكت و بدون فعالیت جسمی و فكری باعث كمكاری و ناسالم شدن مغز شده و در افرادی كه آمادگی ابتلا دارند، بروز بیماری را سرعت میبخشد. خواندن كتاب، داشتن زندگی فعال، شركت در برنامههای جمعی، آموختن زبانی جدید، حفظ كردن شعر و آموختن موسیقی مغز را فعال نگه میدارد و باعث تقویت حافظه میشود.
2- بهبود آلزایمر با هورمون درمانی در مردان: درمان جایگزین با هورمون تستوسترون در مردان سالمند میتواند موجب بهبودی فرم خفیف آلزایمر شود. فرایند سالخوردگی در مردان با كاهش تستوسترون همراه است. این كمبود موجب مشكلاتی از جمله آلزایمر میشود. 3- استاتینها: علاوه بر كاهش سطوح كلسترول، احتمالا در كاهش تولید پروتئین آمیلوئید نیز تاثیرگذارند...
برای خواندن بخش دوم- خداحافظ خاطرهها- اینجا کلیک کنید.