متخصص بیماریهای عفونی در تشریح بیماری آنفلوانزا و روشهای پیشگیری و درمان آن گفت: آنفلوانزا یک بیماری ویروسی است که به وسیله نسج آنفلوانزا منتقل میشود. بیشتر در فصل سرما اتفاق میافتد و انتقال و گسترش آن نیز بیشتر در فصل سرما صورت میگیرد.
خانم دکتر ویدا ترابیزاده با تاکید بر اینکه روش شیوع آنفلوانزا در تمام نقاط دنیا یکسان است گفت: در ایران نیز مانند دیگر نقاط دنیا، آنفلوانزا در فصل سرما شروع و گسترش مییابد.
وی با اشاره به اینکه علایم آنفلوانزا در وهله اول مانند سرماخوردگی ساده است اما علایم متفاوتی دارد که میتواند در تشخیص به یاری پزشک بیاید گفت: تب شدید یا طولانی شدن تب یکی از دلایل شروع آنفلوانزاست. حال عمومی بیمار مبتلا به آنفلوانزا خوب نیست و با درد شدید استخوان روبهرو میشود. همچنین علایم مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ نیز از جمله علایم است.
راههای پیشگیری از شیوع آنفلوانزا چیست؟
متخصص بیماریهای عفونی با تاکید بر اینکه برای جلوگیری از شیوع آنفلوانزا، شستن بسیار زیاد دستها ضرورت دارد گفت: همچنین از نظر برقراری ارتباط با کسانی که مشکوک به سرماخوردگی هستند، باید دقت شود. افرادی که مبتلا به سرماخوردگی هستند، باید جلوی دهانشان را ماسک بگذارند، برای نظافت از دستمال کاغذی استفاده کنند و پس از استفاده، دستمال کاغذی آلوده را در سطل زباله دربسته قرار دهند، از روبوسی و دست دادن خودداری کنند و در یک کلام تماس فیزیکی برقرار نکنند.
وی با اعلام اینکه آنفلوانزا به دو صورت حیوانی و انسانی شایع است گفت: آنفلوانزای حیوانی مانند آنفلوانزای پرندگان بیشتر در مورد افرادی مشاهده میشود که با حیوانات سروکار دارند، اما هر انسانی که به این نوع آنفلوانزا مبتلا شد، میتواند ناقل به دیگر انسانها نیز باشد. بنابراین کسانی که در مرغداریها کار میکنند، دامپزشکان و کادر درمانی که در دامپزشکیها به درمان انواع حیوانات میپردازند، افرادی که در خانه انواع پرندگان مانند قناری یا طوطی را نگهداری میکنند یا مرغ و خروس در خانه دارند، باید بدانند که در معرض ابتلا به آنفلوانزای حیوانی هستند.
ترابیزاده اصلیترین راهکار برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا و خطرات بعد از آن را تزریق واکسن اعلام کرد و گفت: البته پیشگیری دارویی نیز وجود دارد. بدین معنا که در مورد کسانی که شک داریم به آنفلوانزا مبتلا شدهاند، مراقبت از نزدیکانشان را در دستور کار قرار میدهیم، به ویژه آن که در بین نزدیکان مبتلا به آنفلوانزا، افرادی باشند که در بین گروههای آسیبپذیر قرار دارند که به اعضای خانواده این بیمار نیز، داروهایی برای پیشگیری از آنفلوانزا تجویز میکنیم.
چه کسانی باید واکسن بزنند؟
لازم نیست همه مردم از واکسن آنفلوانزا استفاده کنند، کودکان زیر 5 سال باید واکسن را تزریق کنند و خانمهای بار دار هم باید واکسن بزنند.
همچنین افراد بالای 65 سال هم باید واکسن بزنند و افرادی که سیستم دفاعی بدن آنها به هر دلیل پایین آمده مانند افرادی که به دلیل ابتلا به انواع سرطان، شیمی درمانی میشوند یا بیماری مزمن کبدی و کلیوی دارند، باید واکسن بزنند.
افرادی هم که داروهای خاص مانند کورتن مصرف میکنند و با این دارو سیستم دفاعی بدنشان پایین میآید، باید در موقع مناسب اقدام به تزریق واکسن کنند.
این متخصص عفونی با تاکید بر اینکه لازم نیست افراد جوان واکسن آنفلوانزا تزریق کنند گفت: اگر افراد جوان از کسانی مراقبت میکنند که سیستم دفاعی بدن آنها مشکل دارد، باید واکسن بزنند. پرستاری که در خانه سالمندان زندگی میکند یا فرزندانی که از پدر و مادر بیمارشان مراقبت میکنند، یا پرستارانی که در بیمارستانها انجام وظیفه میکنند، باید واکسن بزنند زیرا در صورت ابتلا به آنفلوانزا، بیماران یا افراد تحت مراقبتشان در معرض تهدید قرار میگیرند.
چه زمانی برای تزریق واکسن مناسب است؟
زمان تزریق واکسن یک ماه قبل از شیوع بیماری است که اواخر شهریور بهترین زمان است. اما شرایط امسال با سالهای قبل تفاوت میکند.
امسال آنفلوانزا بسیار جدیتر از سالهای قبل بوده زیرا تعداد کشتههای این بیماری بسیار زیاد شده است. به همین دلیل افرادی که در بین گروههای با ریسک بالا قرار دارند، هر موقع که واکسن را تزریق کنند، تأثیر دارد و تجویز ما این است که در اولین فرصت واکسن را تزریق کنند.
تزریق واکسن آنفلوانزا چقدر در پیشگیری مؤثر است؟
ترابیزاده در واکنش به کسانی که مدعی ناکارآمدی واکسن هستند گفت: تاثیرات واکسن در کنترل آنفلوانزا قابل توجه بوده است و تحقیقات نشان میدهد که تأثیر واکسن آنفلوانزا در بدترین شرایط کمتر از 70 درصد نبوده است. وی با تاکید بر اینکه کسانی که مبتلا به آنفلوانزا شدهاند، نباید از کنار این بیماری بسادگی عبور کنند گفت: مبتلایان باید به مراکز تخصصی مراجعه کنند و در بیمارستانهای مخصوص تحت مراقبت قرار گیرند که اکنون بیمارستانهای امام خمینی و لبافینژاد در زمینه درمان آنفلوانزا بهتر عمل میکنند.
راه تشخیص آنفلوانزا و راههای شیوع این بیماری چیست؟
اگر شک کنیم که فردی مبتلا به آنفلوانزا شده، آزمایش خون اولین و جدیترین گام است، اما صبر نمیکنیم تا جواب آزمایش بیاید و به سرعت آنان را به مراکز درمانی ویژه اعزام میکنیم تا بستری شوند و درمان ویژه را شروع میکنیم.
شیوع آنفلوانزا به دو صورت اتفاق میافتد که شامل اپیدمی و پاندمی است. آنفلوانزا به صورت اپیدمی مربوط به همان کشور است و در کشور دیگری گسترش نمییابد که هر ساله نیز فرم آنفلوانزا تغییر میکند و آنتیژنها از شکلی به شکل دیگر تغییر میکنند.
ترابیزاده با اشاره به اینکه یک موقع شیوع آنفلوانزا به صورت پاندمی است که در سراسر جهان همهگیر میشود گفت: پاندمی به این سادگیها اتفاق نمیافتد و هر 10 - 15 سال یک بار شاهد آنفلوانزای پاندمی هستیم. شیوع آنفلوانزای پاندمی بسیار خطرناک است و شیوع آن با مرگومیر بسیار گسترده و تعداد بالا در جهان بروز میکند.
مزایای تزریق واکسن آنفلوآنزا چیست و واکسن چگونه عمل میکند؟
کسانی که چندین سال پشت سر هم واکسن آنفلوانزا تزریق میکنند، مقاومت بدن آنها بیشتر میشود، زیرا همه ساله بدن آنها یک آنتیبادی را از واکسن دریافت میکند که ایمنی آنها را بالا برده است. بنابراین کسانی که همه ساله واکسن آنفلوانزا تزریق میکنند، به آن اندازه از ایمنی میرسند که قابل توجه است و نسبت به افرادی که واکسن دریافت نکردهاند، از ایمنی بالاتری برخوردار هستند.
متخصص عفونی با اعلام اینکه بدن انسان پس از دریافت واکسن آنفلوانزا، آنتیبادی میسازد گفت: ویروسهای آنفلوانزا همه ساله آنتیژنها را تغییر میدهند. آنفلوانزا دو نوع آنتی ژن H و N دارند که درجهبندی میشود. اگر به عنوان مثال آنتیژن آنفلوانزا در سال قبل از نوع H1 و N1 بوده و در سال بعد آنفلوانزایی با آنتیژن H2 و N1 شایع شود، فردی که واکسن را سال قبل تزریق کرده، آنتیبادی برای آنتیژن N1 را از سال قبل دارد و تنها به آنتیبادی برای آنتی ژن H2 نیاز دارد و با تزریق واکسن، آنتیبادی مورد نیاز را سریعتر و با کیفیت بهتر دریافت میکند.
وی با اشاره به شرایط واکسن آنفلوانزا گفت: واکسنها به دو نوع تقسیم میشوند که آنفلوانزای نوع زنده ضعیف شده و نوع غیر زنده دارند. برای افرادی که سیستم بدن آنها ضعیف است یا افرادی مانند خانمهای باردار و کسانی که شیمی درمانی میشوند، واکسن غیر زنده استفاده میشود و برای افرادی که قدرت بدنی بیشتری دارند، از واکسن زنده استفاده میشود.