زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

خوابگردی یا به عبارت دیگر راه رفتن در خواب، یعنی بلند شدن از رختخواب و راه رفتن در حالتی كه فرد خواب است. خوابگردی بیشتر در كودكان 12-8 سال شیوع دارد. این عارضه معمولا نیاز به درمان ندارد و بسیار ناگهانی اتفاق می‌افتد؛ مگر آنكه با برخی رفتارهای خطرناك همراه باشد؛ مثلا فرد از پنجره خود را به بیرون پرت كند و یا اینكه داخل كمد لباس ادرار كند. اگر در اطرافیان خود كسی را می‌شناسید كه به خوابگردی دچار است، باید از او محافظت كنید تا در حین خواب به خودش آسیب نرساند.

نشانه‌ها:

ممكن است فرد در حال خواب نشسته باشد و یا با چشمان باز بخوابد. در اطراف خانه بگردد و بی‌دلیل درها را باز و بسته یا چراغ‌ها را خاموش و روشن كند. برخی كارهای عادی و روزمره را در حین خواب انجام دهد؛ مثل لباس پوشیدن و حتی رانندگی! با حالت و حركات زشتی شروع به حرف زدن كند. جیغ بزند؛ خصوصا اگر از چیزی ترسیده باشد. بیدار كردن و خارج نمودن فرد از حالت خواب كار بسیار دشواری است. خوابگردی معمولا هنگامی رخ می‌دهد كه فرد به خواب عمیق فرو رفته است؛ یعنی در ساعات اولیه خواب (یكی دو ساعت بعد از به خواب رفتن) یا هنگام چرت زدن، فرد هیچگاه دچار خوابگردی نمی‌شود. افراد خوابگرد وقتی بیدار می‌شوند، هیچ یك از حالات و رفتارهای خود را به خاطر ندارند. فرد در طول شب ممكن است چند بار دچار خوابگردی شود.

عوامل خوابگردی

عوامل بسیاری موجب خوابگردی می‌شوند كه به تعدادی از آنها اشاره می‌گردد:

كم خوابی شدید  خستگی  استرس

نگرانی و تشویش  تب  خوابیدن در محیط‌های نا‌آشنا  مصرف برخی داروها، مثل زولپیدم.

خوابگردی معمولا با یكی از حالات زیر همراه است و روی خواب اثر مستقیم دارد:

 حملات ناگهانی  بی‌نظمی در تنفس

 سندرم پای بیقرار  سردردهای میگرنی

 تكان  آسیب رسیدن به سر و متورم شدن آن

در سایر موارد، مصرف الكل، داروهای چاقی و برخی داروهای خاص مثل برخی از انواع آنتی‌بیوتیك‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها و قرص‌های خواب‌آور می‌تواند موجب خوابگردی شود.

سایر عوامل

خوابگردی می‌تواند عوامل ژنتیكی نیز داشته باشد و در یك خانواده نسل به نسل منتقل شود. اگر در خانواده‌ای، پدر و مادر هر دو به خوابگردی دچار باشند، احتمال خوابگردی كودكان آنها نیز بیشتر می‌شوند.

عوارض

خوابگردی به خودی خود عارضه‌ای ندارد، اما می‌تواند فرد را در معرض خطر قرار دهد؛ به خصوص اگر در خواب از پنجره به بیرون بپرد یا رانندگی كند. اغلب افراد خوابگرد مشكلات دیگر مربوط به خواب را نیز دارند.

آزمایش و تشخیص

فقط در صورتی كه به تنهایی زندگی می‌كنید، نمی‌توانید به سادگی متوجه شوید كه شب‌ها دچار خوابگردی می‌شوید. زندگی در كنار دیگران باعث می‌شود تا سریع‌تر به این نكته پی ببرید و درصدد درمان آن باشید. اگر به پزشك مراجعه كنید، یك سری آزمایش‌های فیزیكی و روانی را انجام خواهد داد تا دریابد چه چیزی موجب خوابگردی شما می‌شود؛

درمان

درمان و معالجه افراد خوابگرد معمولا مسأله مهمی نیست. اگر از اطرافیان شما كسی به خوابگردی دچار است، می‌توانید در حین خواب دوباره او را به سمت رختخوابش هدایت كنید. بیدار كردن فرد خوابگرد كار خطرناكی نیست، اما گاهی ممكن است موجب ناراحتی و اذیت شما شود؛ مثلا فردی كه از خواب بیدارش كرده‌اند، دچار گیجی و عصبانیت شود. مردها گاهی در این‌گونه موارد به فرد مقابل‌شان ممكن است حمله كنند. خوابگردی می‌تواند در اثر مصرف دارو نیز رخ دهد؛ پس بهتر است با صلاحدید پزشك آن دارو تغییر كند. گاهی اوقات مصرف یك دوره كوتاه بنزودیازپین و یا برخی قرص‌های ضدافسردگی به از بین رفتن خوابگردی كمك می‌كند. اگر فرد خوابگرد به برخی مشكلات مربوط به سلامت روح و روان دچار است، درمان و معالجه بیماری كمك زیادی به او خواهد كرد.

درمان‌های خانگی
اگر خوابگردی مشكلی برای شما ایجاد كرده یا موجب آزار و اذیت كودك‌تان می‌شود، می‌توانید برخی از راه‌های پیشنهادی ما را نیز امتحان كنید:

 محیط اطراف فرد خوابگرد را از هر لحاظ ایمن سازید. برای جلوگیری از برخی آسیب‌ها، درها و پنجره‌ها را قفل كنید. می‌توانید بالای درها و پنجره زنگ یا زنگوله بگذارید. اگر كودك‌تان به خوابگردی دچار است، اجازه ندهید در تختخواب‌های تاشو بخوابد و تمام چیزهای تیز و خطرناك را از دسترس او دور كنید.

 بیشتر بخوابید

خستگی و كوفتگی بیش از حد می‌تواند منجر به خوابگردی شود. بهتر است شب‌ها بموقع به رختخواب بروید و با برنامه منظمی بخوابید.

 هر شب قبل از خواب حركات آرام‌كننده انجام دهید: تمرین آرامش و خونسردی كنید. قبل از خواب كتاب بخوانید، جدول حل كنید و یا دوش آب ولرم بگیرید. حركات و تمرین‌های مدیتیشن و ریلكسیشن نیز می‌توانند بسیار موثر باشد.

 استرس را از خود دور كنید

نگرانی‌ها و استرس‌های خود را شناسایی و ریشه‌یابی كرده و تا حد ممكن آنها را از خود دور كنید. اگر احساس می‌كنید فرزندتان نگران و مشوش است، با او راجع به چیزی كه آزارش می‌دهد، حرف بزنید.

كنترل خوابگردی

اگر فرزندتان به خوابگردی دچار است، بهتر است در این زمینه به نكاتی توجه كنید؛ مثلا اینكه چند ساعت بعد از رفتن به رختخواب دچار خوابگردی می‌شود؟ اگر هر بار تقریبا در ساعت مشخصی دچار خوابگردی می‌شود، 15 دقیقه قبل از آن، او را از خواب بیدار كنید، به مدت 5 دقیقه او را بیدار نگه دارید و سپس اجازه دهید تا دوباره به خواب برود. در مورد راه‌های پیشنهادی ما مثبت فكر كنید و مطمئن باشید كه اگر این روش‌ها را در پیش بگیرید، حتما به نتیجه دلخواه خواهید رسید.