تهیه و تنظیم: پروانه حجت؛ كارشناس ارشد تغذیه
«سونیا» یعنی خورشید؛ خورشیدی پرفروغ كه طلوع دلانگیزش را ۴۶ سال پیش در دیار همیشه سبز شالیزارها تجربه كرد؛ پدر نام بامسمای «یامین» را برای او به ودیعه گذاشت كه كلام «یاخدا» برای همیشه حافظ و نگهبان او باشد.
سركارخانم پوریامین، چرا در جامعه كنونی ما غذاهای سنتی فراموش شده و فست فودها جای آن را گرفتهاند؟
اصولا از دو وجه به این قضیه میتوان نگاه كرد. وقتی در جامعه تعدادرستورانهای عرضه كننده فست فود زیاد میشود، بالطبع گرایش انسانها به این غذاها زیاد میشود و خود به خود توقع آنها در خانه بالا رفته و غذاهای سنتی را پس میزنند; وجه دیگر متاسفانه تنبلی بعضی از خانمهای خانه است كه وقتی میبینند گرایش افراد به این غذاها بیشتر است، اینها را جایگزین غذاهای سنتی میكنند. انگیزه من برای پذیرفتن سردبیری این مجله، احیای غذاهای سنتی است كه با یادآوری آنها، دوباره جایی برای آنها بر سر سفره ایرانی باز كنم. اوایل تصور نمیكردم موفق شوم ولی وقتی میبینم هر روز در دفتر مجله را میزنند و خانمی از شهری دوردست میآید و میگوید كه تمایل به ارائه و آموزش غذای سنتی شهرش دارد، خوشحال میشوم و خستگی از تنم بیرون میرود.
هنر یك زن ایرانی این است كه بتواند تعادلی بین غذاهای مورد علاقه بچهها و غذاهایی كه برای سلامتی آنها ضروریتر است، ایجاد كند تا بتواند در عین راضی نگه داشتن آنها، غذاهای سنتی را نیز حفظ كند و وقتی میبیند گرایش فرزندان به فست فودها بیشتر است، آنها را خانگی درست كند كه سالمتر باشد.
با توجه به سفرهای فراوانی كه تاكنون داشتهاید، تفاوت ما با سایر كشورها در مورد حفظ سنن و عقاید چیست؟
ما متاسفانه عادات غذایی خوبی نداریم؛ مثلا دیروقت شام میخوریم و به همین دلیل هضم غذا بموقع صورت نمیگیرد. بهتر است عادت غذایی خود را تغییر دهیم. یكی از دلایل مشكلات قلبی، فشارخون و كلسترول در مردم كشور ما عادات غذایی غلط است. در چین بیشتر غذاهای مورد استفاده با روغن كنجد پخته میشود و غذا را تنها با یك قاشق از این روغن و فقط به مدت یك دقیقه تفت میدهند و بالطبع اغلب چینیها عمر طولانی دارند و افراد ۹۰‑۸۰ ساله در آنجا بسیار سالم، فعال و شادند؛ در صورتی كه متاسفانه در كشور ما سن مردم كه از ۶۰ میگذرد انواع دردها و مشكلات آغاز میشود.
به نظر شما آشپزی صحیح در سلامت جسمی و روانی جامعه چه تاثیری دارد؟
ایرانیها متنوعترین و خوشمزهترین غذاهای دنیا را دارند، ولی متاسفانه عادت غذایی مناسبی ندارند. غذا را زیاد سرخ میكنند، شام را دیر میخورند، سبزیجات كم میخورند و متاسفانه كمی پرخورند. اگر ظهر غذای سنگینی خورده میشود، باید شامی سبك میل شود و از روغن كمتری نیز استفاده گردد; مثلا اگر در غذای ظهر ۵ تخم مرغ برای ته چین به كار رفته توجه كنیم كه در پخت غذای شام از تخممرغ استفاده نكنیم. در دنیای امروز باید دانش آشپزی خودمان را نیز بالا ببریم; اغلب ما حاضر نیستیم به جز چند غذایی كه از قبل بلد بودیم، غذای جدیدی را امتحان كنیم; در صورتی كه باید غذاهای جدیدتر و با روش پختی سالمتر را وارد برنامه خود كرده و با مطالعه بیشتر، اشتباهات خود را در تهیه، آمادهسازی و پخت غذا رفع كنیم تا در آینده بیماریهای كمتری گریبانگیر خود و افراد خانوادهمان شود.
رابطه بین آشپزی و برقراری یك رابطه گرم و صمیمی بین افراد خانواده چیست؟
یكی از مهمترین عوامل ایجاد فضای گرم، صمیمی و دلچسب در خانه، آشپزی است و درست كردن یك غذای خوشمزه و چیدن یك سفره زیبا باعث نزدیكتر شدن افراد خانواده به یكدیگر میشود.
آیا در جامعه ما زنان به سلامت جسمی خود توجه كافی دارند؟
یكی از مشكلات فرهنگی زنان ما این است تا مشكلی برایمان پیش نیامده به پزشك مراجعه نمیكنیم. بسیاری از زنان خیلی از پایشهای لازم مثل ماموگرافی و تست سرطان رحم را جدی نمیگیرند و به دردهای مفصلی خود نیز بیتوجهند؛ در صورتی كه كمردرد، دستدرد، زانودرد و... میتوانند علائمی از آرتروز، دیسك و یا پوكی استخوان باشند. علیرغم اطلاعرسانیهای گستردهای كه در این زمینه میشود، باز به جسم خودمان بیتوجهیم، ورزش نمیكنیم; سالم غذا نمیخوریم، به پزشك مراجعه نمیكنیم و هیچ توجیه و دلیلی هم برای این بیتوجهیها نداریم. باید بگویم در دنیای امروز، زنان اول از همه به سلامتی خودشان توجه دارند بعد به زیبایی ولی در ایران زنان اول به زیبایی، و بعد به سلامتی خود توجه دارند; در حالی كه زنان ایرانی به مراتب زیباتر از زنان غربی هستند.
سركارخانم پوریامین، به عنوان آخرین سوال، تاثیر همسرتان را در پیشرفت خود چقدر میدانید؟
همسرم در دوران دانشجویی استاد من و در حقیقت مشوق اصلی و عامل موثر در پیشرفت و موفقیتهای شغلی من بودند. ایشان هیچگاه سدی بر سر راه من نبوده و همیشه همراه من بودهاند و من همین جا، از محبتهای ایشان قدردانی میكنم.